İfade Özgürlüğü Derneği tarafından yayınlanan EngelliWeb 2018: Türkiye’den erişime engellenen web siteleri, haber ve sosyal medya içeriklerinin analiz raporu yayınlandı.

Hukukçular Yaman Akdeniz ve Ozan Güven tarafından hazırlanan raporda sadece 2018 yılında 3 bin 306 haber adresi olmak üzere 54 bin 903 siteye erişimin engellendiği kaydedildi.

En çok Sözcü ve Cumhuriyet’in haberleri engellendi

2018 yılı içinde ‘en çok haberi engellenen haber sitesi’ kategorisinde 204 haberle Sözcü gazetesinin internet sitesi ilk sırada yer aldı. İkinci sırada 196 haberi erişime engellenen Cumhuriyet ve üçüncü sırada ise 190 haberi erişime engellenen Hürriyet gazetesi bulunuyor.

2018 yılı içinde ‘en çok haberi engellenen haber sitesi’ kategorisinde 204 haberle Sözcü gazetesi ilk sırada yer aldı.

2018 içinde değerlendirmeye alınan bir diğer kategori ise ‘erişime engellenen haberleri sayısal olarak en çok kaldıran ve silen’ haber sitelerinin tespiti oldu.

Buna göre, OdaTV erişime engellenen 138 haberinin 135 tanesini (yüzde 98) bu haberler erişime engellendikten sonra haber sitesinden kaldırarak birinci sırada yer aldı. İkinci sırada erişime engellenen 133 haberinin 115 tanesini (yüzde 86) kaldıran T24 haber sitesi, üçüncü sırada erişime engellenen 77 haberinin hepsini (yüzde 100) kaldıran Akşam gazetesi, dördüncü sırada 77 haberinden 73 (yüzde 95) tanesini haber sitesinden kaldıran Posta gazetesi, beşinci sırada erişime engellenen 40 haberinin hepsini (yüzde 100) kaldıran ABC gazetesinin haber sitesi yer aldı.

Erişime engellenen 35 haberin 32 tanesini (yüzde 91) kaldıran Gazete Duvar ve 56 haberinin 35 tanesini (yüzde 63) kaldıran Evrensel gazetesinin web sitesi de listede yer aldı.

Sadece Diken ve NTV haberlerini kaldırmadı

2018 yılı içinde sadece iki haber sitesi erişime engellenen hiçbir haberini kaldırmadı. Diken erişime engellenen 55 haberinin hiç birini kaldırmayarak birinci sırada yer alırken, ikinci sırada ise 33 haberi erişime engellenen fakat bu haberlerin hiç birini kaldırmayan NTV bulunuyor.

2018 sonu itibariyle ‘en çok haberi engellenen haber sitesi’kategorisinde 721 haberi engellenen Hürriyet birinci sırada, 641 haberi engellenen Sabah ikinci sırada, 585 haberi erişime engellenen T24 üçüncü sırada, 580 haberi erişime engellenen Sözcü dördüncü sırada ve 549 haberi erişime engellenen Cumhuriyet beşinci sırada yer alıyor.

‘Otosansür’ artıyor

OdaTV erişime engellenen 138 haberinin 135 tanesini (yüzde 98) bu haberler erişime engellendikten sonra haber sitesinden kaldırarak bu kategoride birinci sırada yer aldı.

Raporda, “Çok sayıda haber sitesinin sıklıkla ve giderek artarak erişime engellenen haber ve içeriklerini web sitelerinden kaldırmakta ve çıkartmaktadır” dendi. Bu uygulamanın bir sonucu olarak içerik sahipleri tarafından ‘kendi kendine kaldırılan içeriklerle’ oto-sansürün arttığı olduğu belirtildi.

52 bin siteyi BTK kapattı 

2018’deki sitelere getirilen engelleme kararlarının hangi kurumlar tarafından alındığı şöyle sıralandı:

-52 bin 156 site Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu başkanı, 1196 site hakimlik, savcılık ve mahkeme kararlarıyla, 789 site Sağlık Bakanlığı, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu, 369 site Spor Toto Teşkilat Başkanlığı, 140 site Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, 89 site Sermaye Piyasası Kurulu, 74 site Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü, 57 site Tarım ve Orman Bakanlığı, Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı ve Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü, 33 site de Türkiye Jokey Kulübü tarafından erişime engellendi.

Türkiye sosyal medyaya erişim engelinde dünya lideri

Dernek, ayrıca, sosyal medya platformları tarafından yayınlanan şeffaflık raporlarını da inceledi. Türkiye’nin dünyadaki durumu detaylı bir şekilde değerlendirildi.

Raporda, 2012-2018 Twitter şeffaflık raporlarında 2012-2018 itibariyle Türkiye’den Twitter’a toplam 5099 mahkeme kararı gönderildiği; aynı dönemde Twitter’a Rusya’dan 385 ve Brezilya’dan 290 mahkeme kararı gönderildiği belirtildi.

Buna göre, 75 bin 265 Twitter hesabının kapatılması talep edilmesine rağmen Twitter tarafından sadece 1979 hesap Türkiye’den kapalı veya görünmez kılındı. Rusya, 12 bin 400 Twitter hesabının kapatılmasını talep etti. Buna karşılık 301 hesap kapatıldı veya Rusya’dan görünmez kılındı. Üçüncü sırada yer alan Hindistan’dan yapılan 5 bin 695 talebe istinaden ise sadece 132 hesap kapatıldı veya bu ülkeden görünmez kılındı.