ABD Temsilciler Meclisi’nde 29 Ekim’de 1915 tehcirini “Ermeni soykırımı” olarak tanımlayan kararın büyük çoğunlukla kabul edilmesi, Türkiye’nin ABD’de milyonlarca dolar harcadığı lobi faaliyetlerini yeniden gündeme getirdi.

Türkiye’nin lobi faaliyetlerine karşın ABD Temsilciler Meclisi bünyesindeki Türkiye dostluk grubunun 106 üyesinden eşbaşkanları dahil 103’ünün sözde “soykırım” kararını desteklemeleri dikkat çekti.

ABD Adalet Bakanlığı verilerine göre Türkiye, lobi şirketlerine sadece 2017 ve 2018’de yaklaşık 18 milyon dolar ödedi. Türkiye’nin bu yıl ABD’deki lobi şirketlerine ödediği tutarın da 5 milyon dolardan fazla olduğu belirtiliyor.

ABD Temsilciler Meclisi’nde, 29 Ekim’de yapılan oylamada, 11’e karşı 405 oyla kabul edilen “Ermeni soykırımı” karar tasarısı, tavsiye niteliğinde olmasına karşın iki ülke ilişkilerindeki simgesel kırılma noktalarından birini oluşturuyor.

Daha önce Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi’nde 2007 ve 2010’da kabul edilen benzer tasarılar, ABD yönetimlerinin araya girmesiyle Genel Kurul’a gelmemişti. Ancak bu kez tasarı, Temsilciler Meclisi Mevzuat Komitesi’nin 28 Ekim’de aldığı kararla doğrudan genel kurula sevk edildi.

ÇABALAR SONUÇSUZ 

Sözde “soykırım” kararı Temsilciler Meclisi’nde görüşülmeden önce Türkiye’nin Washington Büyükelçisi Serdar Kılıç’ın Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Eliot Engel’le görüşme çabası da sonuçsuz kaldı.

CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, sosyal medya hesabı üzerinden ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Eliot Engel’in “Beni (Türk tarafından) kimse aramadı” açıklamasını alıntılayarak “ABD Kongresi’nde Türkiye neden bu kadar yalnız? Dış İlişkiler Komitesi Başkanı’nı bir Allah’ın kulu aramamış. Vergilerimizden milyonlarca dolar ödediğiniz lobiciler ne yapıyor” diye sorması üzerine Washington Büyükelçisi Serdar Kılıç, “Kendisiyle bu konuları ben ve milletvekili heyetlerimiz defalarca görüştük. Son talihsiz kararlara giden süreçte ise tevali eden girişimlerimize rağmen ne kendisi ne komite kıdemli üyesi benimle ve sizlerle görüşmeyi kabul etmedi. Tabiri caizse kaçtı. Hülasa beyanı gerçek dışıdır” ifadelerini kullandı.

ABD Temsilciler Meclisi’nin sözde “Ermeni Soykırımı” tasarısıyla ilgili Türkiye’den ilk görüşme, karar kabul edildikten sonra aslında NATO-PA toplantısı için ABD’de bulunan AKP’li milletvekillerinin içinde bulunduğu TBMM heyeti tarafından yapıldı. 

Hüseyin Hayatsever/Cumhuriyet