Yazar Alev Alatlı, Kapadokya Üniversitesi bünyesinde düzenlendikleri “Alev Alatlı ile Mürakebe Günleri” isimli programda Rektör Prof. Dr. Hasan Ali Karasar ile birlikte iş insanı Bülent Eczacıbaşı’yı konuk etti.

Programda entelektüel bir tartışmaya giren Alatlı ile Eczacıbaşı, küreselleşmenin dünyayı getirdiği nokta üzerine eleştirel ifadeler kullandı.

Alev Alatlı, Faruk Eczacıbaşı'nın DJ'lik yapmasını eleştirerek, zengin ailelerin iyi eğitim almış çocuklarının nitelikli bir eğitim hayatının sonunda gidip de “DJ”lik yapmalarını “küçümsediğini” söyledi.

KÜRESEL SORUNLAR

Söz konusu tartışma şöyle:

Alatlı: Küresel sorunları yaratan ülkeler küresel kaynakları tüketenlerdir.

Eczacıbaşı: Artık sorunlar küresel, iş insanlarının bu sorunları göz ardı etmesi mümkün değil. Küresel sorunlara küresel çözümler bulunması lazım. Topu taca atmak için çok olanak çok bahane var. Toplumsal sorumluluk bir inanç meselesi… Karşı karşıya olduğumuz sorunların çözülemez olduğunu düşünmüyorum ama çok büyük olduğunu düşünüyorum. Amerika’nın Cumhuriyetçi partisinin durumu ortada iklim sorununun dile getirilmesi neredeyse yasaklandı. Amerika’nın en anlı şanlı üniversitelerinde iklim konusunda seslerini çıkarması gereken akademisyenler susuyorlar.

Alatlı: Hoyrat kapitalizm dünyanın geldiği noktanın asıl sorumlusudur.

Eczacıbaşı: Dünyanın çözülmemiş iki temel sorunu var: Toplumlar nasıl yönetilmeli? Kaynaklar nasıl dağıtılmalı? Bu iki sorun çözülemediği takdirde dünyada çok büyük felaketlere neden olabilir. Dünya düzeni bilgisayardaki gibi yeniden başlatılabilse hem sağcı hem solcu olmamız gerekecek.

Alatlı: Değişime Türkiye’den başlayabiliriz. Anadolu’ya bakın… Bizim hep kendimize özgün sentezlerimiz oldu. Kimse kimseyi incitmeden götürebiliyor. Değerlerimizi doğal olarak sentezleyebiliyoruz. Senteze kaymayı aşağılamaz isek başarabiliriz.

DİL ÜZERİNE

Alatlı: İnsanların sahici müttefikleri hep kuytularda olur. Seher yıldızı Turnalar bizken yerine flamingolar geldi. Yabancılaştık. Flamingoların turna olduğunu bilmeyen nesiller oldu. Her insan kendi diliyle düşünür kendi dili kadar düşünür. Dil meselesi hamaset meselesi yapılmamalıdır. Dilin ana fonksiyonunu atlıyoruz. Biz kavram üretemiyoruz. Kavramları birbirimize iletemiyoruz. Düşüncemiz kısıtlanıyor.

Eczacıbaşı: Türkçenin belirli bir dengeye oturduğu dönemdeyiz. Kötü dönemlerden ders alıp dili bir ideoloji politika aracı yapma hatasına düşmememiz gerekiyor. Dilimizi az insanın konuştuğu fakir bir dil haline getirmeyelim. Dilimiz ideolojik savaşlara alet edilmeyecek kadar kıymetli bir hazinemizdir.

EĞİTİM

Eczacıbaşı: Eğitim atılımını gerçekleştirmek Türkiye’nin önceliği ve en önemli görevidir. Eğitimde temel bilimlere ağırlık verilmelidir. Temel bilimlerin önemli giderek artmaktadır. Öğrencilerimize Türkiye’nin ihtiyaçlarına yönelik beceri kazandırılmalıdır.

GENÇ NESİL

Alev Alatlı yeni neslin girişimcilik anlayışı ve iş hayatı üzerine de dikkat çeken ifadeler kullandı.

Alev Alatlı, genç nesil üzerine, “Türkiye için sanayi hamlesi çok önemlidir. Kuşaklar bu hamleyi sürdürmelidir. Gönlünün götürdüğü yere git kuşağı çok erken geldi Türkiye’ye…” dedi. Alev Alatlı zengin ailelerinin iyi eğitim almış çocuklarının eğitim hayatının sonunda gidip de “DJ”lik yapmalarını “küçümsediğiniz” belirterek eleştirdi. Alatlı, “Genç yaştayken çocuklar yaşamın tekdüze gideceğini sanır. Ancak hayat her yerden fışkırır ve genişleyerek gider” ifadelerini kullandı.

Alatlı’ya karşılık Eczacıbaşı ise “Türkiye’de gençler sorumluluk sahibi kuruluşlarda görev almak istiyorlar” ifadelerini kullandı.

Eczacıbaşı şunları söyledi:

Biz “uydurukça”ya savaş açtık. “Uydurukça”nın iletişim değeri olan bir dil olduğuna inanmıyorum. Aslında bu savaşta sorunu tam olarak vurgulayamadık. Uydurukça ifadesinin esprili yönü sorunu geriye itti… Türkçenin asıl sorunu bu değil. Bizim asıl sorunumuz ana dilimizi koruyamamamız, özen göstermememiz, bu muazzam hazineyi iyi değerlendiremememiz.

İNOVASYON

Bülent Eczacıbaşı: İnovasyonda ticari kazanç çok önemli bir itici güçtür. Yenilenebilir enerji sistemlerin verimliliği arttıkça önem kazanacaktır. Yenilenebilir enerji işletmelere avantaj sağlar hale ettirilmelidir. Enerji sorununun ortadan kalkması maliyet kavramını tamamen değiştirir. Ama dünya daha iyi bir yer olur mu orası belli olmaz.

Türkiye’nin özgün hikayesi kimsede yok. Türkiye uygarlıkları uyum içerisinde yaşatma becerisine sahip muazzam bir ülke. Türkiye bu hikayeyi paylaşmalı, yaymalı