Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’ın kıymetli maden ithalatıyla ilgili maddelerinde 19 Şubat’ta yapılan değişikliğin ardından, bu karara uygulama tebliği de benzer doğrultuda düzenlendi. Düzenlemeyle, kamu kurum ve kuruluşları ile TSK Güçlendirme Vakfı şirketlerinin standart dışı işlenmemiş kıymetli maden ithal edebileceğine ilişkin bir hüküm getirildi.

Bedelsiz ithalat DİR kapsamında yapılabileceği gibi, Türkiye’de yerleşik bir tüzel kişinin sermayesine eklenmek üzere, kıymetli madenler aracı kuruluşları aracılığıyla da bedelsiz ithalat yapılabilecek. Ayrıca, standart dışı işlenmemiş kıymetli madenlerin bu şekilde ithalinde, Borsa İstanbul A.Ş’ye tesliminin ardından, standart işlenmemiş kıymetli madene dönüştürülmesi zorunluluğu da getirildi.

Listedeki rafineri damgalı ürün zorunluluğu ise kaldırıldı. DİR kapsamında yılda yaklaşık 5 milyar dolarlık standart ve standart dışı altın ithal edip işleyerek ihraç eden sektörde, ithalat şartlarıyla ilgili 3 gün arayla iki önemli mevzuat değişikliği yapıldı. Yaklaşık yüzde 40 ile Türkiye’nin önemli katma değerli ihracat kalemlerinden birisini oluşturan sektöre yönelik mevzuat değişikliğine ilişkin, sektör yetkilileri yorum yapmaktan kaçındılar.

Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’ın kıymetli maden ithalatıyla ilgili maddelerinde 19 Şubat’ta yapılan değişikliğin ardından, bu karara ilişkin 200832/34 numaralı uygulama tebliği de de benzer doğrultuda düzenlendi.

Tebliğin “Kıymetli maden ve taşlar” başlıklı 6’ncı maddesinin yolcu beraberinde getirilebilecek altın miktarına ilişkin düzenlemeler içeren 4, 5 ve 6’ncı maddelerinde önemli değişiklikler yapıldı.

Kamu kurumları ve TSK Güçlendirme Vakfı şirketlerine ithalat izni

Başka bir ifade ile bu hükümler tebliğden tamamen çıkarılırken, aynı fıkralarda başka konular düzenlendi. 4’üncü fıkra ile kamu kurum ve kuruluşları ile TSK Güçlendirme Vakfı şirketlerinin standart dışı işlenmemiş kıymetli maden ithal edebileceğine ilişkin bir hüküm getirildi.

5’inci fıkra, işlenmemiş kıymetli madenlerin sadece peşin, mal mukabili veya bedelsiz ödeme şekilleriyle ithal edilebileceğini hükme bağlarken, 6’ncı fıkra ile bedelsiz ödeme şekliyle yapılan ithalatın nasıl yapılacağına açıklık getirildi.

Buna göre bedelsiz ithalat DİR kapsamında yapılabileceği gibi, Türkiye’de yerleşik bir tüzel kişinin sermayesine eklenmek üzere, kıymetli madenler aracı kuruluşları aracılığıyla da bedelsiz ithalat yapılabilecek.

İthalatta BİST listesinde yer alan rafineri damgalı ürün zorunluluğu kalktı

6’ncı fıkrada yapılan bu düzenlemeyle aynı zamanda 4'üncü fıkra kapsamında yurda getirilecek altının Borsa İstanbul A.Ş. tarafından Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararda değişiklik yapılarak, Hazine ve Maliye Bakanlığı’na işlenmemiş kıymetli madenlerin farklı ödeme şekillerine göre ithalatını düzenleme yetkisi verildi. Kararın 7’nci maddesinde yapılan başka bir değişiklikle, mevcut metne “DİR kapsamında standart dışı işlenmemiş kıymetli maden ithalatı serbesttir” ifadesi eklendi. DİR kapsamında standart dışı işlenmemiş kıymetli maden ithalatına serbestlik getirilmekle birlikte, DİR kapsamında gerçekleştirilenler yayımlanan Rafineriler Listesinde yer alan rafinerilerce üretilmiş olması ve rafinerinin mührünü veya ismini ya da amblemini taşıması zorunluluğu da kaldırılmış oldu.

MASAK ve Hazine’ye bildirim zorunluluğu içeren fıkralar yürürlükten kalktı

Öte yandan 6’ncı maddenin yolcu beraberinde getirilen standart işlenmemiş altına ilişkin çeşitli bildirim zorunluluklarını içeren 7, 8, 9 ve 10’uncu fıkraları yürürlükten kaldırıldı. Bunlardan 7’nci fıkra, yolcu beraberi yapılan standart işlenmemiş altın girişlerinde beyanda bulunulmaması veya yanlış beyanda bulunulması halinde, bunların gümrük idaresi tarafından muhafaza dahil olmak üzere, standart işlenmemiş kıymetli maden ithalatı, sadece Merkez Bankası ve Kıymetle Madenler Borsası’na üye olan aracı kuruluşlar tarafından yapılabiliyor.

7’nci maddenin Ç fıkrasında yer alan, yolcu beraberine en fazla 5 kg’a kadar standart işlenmemiş altının yolcu beraberinde yurda getirilebileceğine ilişkin hüküm değiştirildi. Yeni düzenlemede, 5 kg’lık sınır kaldırıldı. Bunun yerine, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın ihtiyaç duyulması halinde standart işlenmemiş

altına alınması öngörülüyordu. Ayrıca bu durumun MASAK ve Cumhuriyet Savcılıklarına bildirimde bulunulması hükme bağlanıyordu.

8’inci fıkrada, 5 kg’dan fazla standart işlenmemiş altın getirilmesi halinde, aşan kısmın yetkili gümrük idaresince yolcu beraberi eşya ambarına alınması öngörülüyordu.

9’uncu fıkra standart işlenmemiş altında yetkili gümrük idaresinin İstanbul Havalimanı Yolcu Salonu Gümrük Müdürlüğü’nün olduğunu düzenliyordu. 10’uncu fıkra ise yetkili gümrük idaresinin, yolcu beraberinde yurda getirilen standart işlenmemiş altına ilişkin bilgileri aylık dönemler halinde Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bildirileceğini hükme bağlıyordu. kıymetli madenlerin yolcu beraberinde yurda getirilmesine ilişkin yetkili olduğu ifadesi maddeye eklendi. Sektörün bazı oyuncuları, Türkiye’ye bu denli katma değer yaratan bir sektöre yönelik böylesine önemli düzenlemelerin, hazırlanmadan önce kendilerine danışılmamasından yakındılar. Uluslararası altın ticareti alanındaki uzmanlar ise yapılan düzenlemelerin sektördeki tıkanıklığın aşılmasına yardımcı olacağını, özellikle standart dışı altın getirilmesinde yaşanan sıkıntıların da giderileceği yorumunda bulundular.

Yürürlükten kaldırılan hükümlere yönelik önümüzdeki dönemde yeni bir uygulama tebliğinin çıkarılabileceği kaydediliyor.

Rafinerilerin asgari sermaye şartı 10 milyon liradan 35 milyon liraya yükseltildi Borsada kıymetli madenleri işlem görecek Türkiye’de kurulu bir rafinerinin, asgari sermaye şartı 10 milyon liradan 35 milyon liraya yükseltildi. Ayrıca rafinerilerin etkin bir iç kontrol sistemi oluşturulması ve Tedarik Zinciri Uyum Raporları hazırlaması da hükme bağlandı. Kıymetli Maden Standartları ve Rafinerileri Hakkında Tebliğde yapılan değişiklik Resmi Gazete’de yayınlandı.

Standart dışı altın getirilmesinde yaşanan sıkıntılar aşılacak

Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı kararda değişiklik yapılarak, Hazine ve Maliye Bakanlığı'na işlenmemiş kıymetli madenlerin farklı ödeme şekillerine göre ithalatını düzenleme yetkisi verildi. Kararın 7'nci maddesinde yapılan başka bir değişiklikle, mevcut metne "DİR kapsamında standart dışı işlenmemiş kıymetli maden ithalatı serbesttir" ifadesi eklendi. DİR kapsamında standart dışı işlenmemiş kıymetli maden ithalatına serbestlik getirilmekle birlikte DİR kapsamında gerçekleştirenler dahil olmak üzere, standart işlenmemiş kıymetli maden ithalatı, sadece Merkez Bankası e Kıymetli Madenler Borsası'na üye olan aracı kuruluşlar tarafından yapılabiliyor.

7'nci maddenin Ç fıkrasında yer alan yolcu beraberinde en fazla 5 kg'a kadar standart işlenmemiş altının yolcu beraberinde yurda getirilebileceğine ilişkin hüküm değiştirildi. Yeni düzenlemede, 5 kg'lık sınır kaldırıldı. Bunun yerine, Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın ihtiyaç duyulması halinde standart işlenmemiş kıymetli madenlerin yolcu beraberinde yurda getirilmesine ilişkin yetkili olduğu ifadesi maddeye eklendi. Sektörün bazı oyuncuları, Türkiye'ye bu denli katma değer yaratan bir sektöre yönelik böylesine önemli düzenlemelerin, hazırlanmadan önce kendilerine danışılmamasından yakındılar. Uluslararası altın ticareti alanında uzmanlar ise yapılan düzenlemelerin sektördeki tıkanıklığın alılmasına yardımcı olacağını, özellikle standart dışı altın getirilmesinde yaşanan sıkıntıların da giderileceği yorumunda bulundular.

Hüseyin Gökçe/Dünya