Yılbaşında 218 lira ile başlayan gram altın fiyatı, yıl içinde 316 lira ile tarihi zirvesini gördü. Bu seviyelerde kâr satışı yaşayan altının gramı 280 lira seviyelerine gerilemiş durumda.

Altın fiyatlarında yaşanan bu hareketlilik ve beraberinde yaşanan Türk Lirası’ndaki oynaklık yurttaşların aklına “acaba liram ile altın mı alsam dolar mı alsam” sorusunu getiriyor.

Öte yandan liranın son yıllarda gittikçe değer kaybetmesi yurttaşın geliriyle alabileceği altın miktarını da azaltıyor. Yurttaşların hemen hepsinin dilinde paranın alım gücünü nasıl koruyabiliriz sorusu var. Ancak hali hazırda gelirinden tasarruf edemeyen milyonlar paralarının değer kaybını izlemekle yetiniyor.

Asgari ücretle yıllar itibariyle alınabilen altın miktarını derledik. Buna göre son 20 yılda asgari ücretlinin altın karşısında en güçlü olduğu yıl 2004... 2004’te asgari ücretli aylık maaşıyla 17,1 gram altın alabiliyordu. Ancak yıllar içinde asgari ücretlinin alım gücü altın karşısında eridi. Bugün asgari ücretli aylık maaşının tümüyle sadece 7,2 gram altın alabiliyor. Böylece 2005’ten bu yana asgari ücretli maaşından 10 gram altın kaybetmiş oldu.

Öte yandan asgari ücrete yapılan zam ile diğer ücretlere yapılan zam arasında da fark var. Asgari ücret özellikle 2013’ten beri diğer ücretlerden daha hızlı artıyor. Bu nedenle diğer ücretlerin alım gücündeki değer kaybı asgari ücretten daha fazla.

Türkiye’de ücretlerin durumunu daha iyi mukayese edebilmek adına asgari ücretin yanı sıra öğretmen maaşlarını da karşılaştırmaya dahil ettik. Buna göre öğretmen aylık maaşıyla 2014’te 25,5 gram altın alabilirken bu yıl ekim ayında sadece 12,9 gram altın alabiliyor. Son yıllarda ücretlerin altın karşısında yaşadığı değer kayıpları tablodaki gibi.

TÜM ÜCRETLERDE DÜŞÜŞ YAŞANIYOR

Asgari ücret dışında kalan ücretler asgari ücret kadar hızlı artmıyor. Hükümet 2013 yılından beri popülist politikalarla asgari ücrete en azından enflasyon oranından fazla zam yapıyor ancak diğer ücretler bu zamdan aynı ölçüde etkilenmedi. Böylece asgari ücretle diğer ücretler arasındaki makas git gide kapanıyor. 2011 yılında 9/1 kıdemli öğretmen maaşı asgari ücretin 2,9 katı iken, bu yıl 1,8 katına gerilemiş durumda.

Ozan Gündoğdu/Birgün