Selefi cihatçı ideolojinin en kanlı temsilcilerinden (Irak Şam İslam Devleti) IŞİD terör örgütünün lideri Ebubekir el Bağdadi’nin, ABD Özel Kuvvetleri tarafından düzenlenen baskınla Suriye’nin Idlib vilayeti kırsalında, Türkiye sınırına yaklaşık 5 km. mesafede öldürüldüğü bildirildi.

Yıllardır, dünya çapında arananlar listesinin tepesinde yer alan Bağdadi, Türkiye’nin de aralarında olduğu pek çok ülkede binlerce sivilin hayatını kaybettiği saldırıların sorumlusu olarak gösteriliyordu.

Operasyonun hemen ardından “Az önce çok büyük bir şey oldu” şeklinde tweet atan ABD Başkanı Donald Trump, daha sonra Beyaz Saray’da kapsamlı açıklamalarda bulundu.

Operasyonu ABD Genelkurmay Başkanı Mark Milley, Savunma Bakanı Mark Esper ve Başkan Yardımcısı Mike Pence’in de aralarında olduğu yetkililerle birlikte canlı olarak izlediklerini belirten Trump, “Bağdadi çıkışı olmayan bir tünele girdi ve ağlayarak öldü. Vahşi bir şiddet yanlısıydı, vahşice, bir köpek gibi, korku içinde öldü” ifadelerini kullandı.

Özel Kuvvetler’in Bağdadi’nin kaldığı evden 11 çocuğu çıkardığını söyleyen ABD Başkanı, örgüt liderinin girdiği tünelde üzerindeki üzerindeki bombalı yeleği patlattığını ve kendisi ile yanındaki üç çocuğun öldüklerini bildirdi. Operasyonda Bağdadi’nin eşi olduğu düşünülen iki kadının, yardımcılarının ve çok sayıda militanın da öldüğünü açıkladı.

TRUMP’TAN TÜRKİYE'YE DE TEŞEKKÜR

ABD Başkanı, Rusya, Türkiye, Irak ve Suriye’ye teşekkür ederken, Kürtlerin de yararlı bilgiler verdiğini belirtti. Trump, operasyonda 8 helikopterin kullanıldığını duyurdu. Helikopterlerin nereden kalktığını açıklamasa da konuşmasında Türkiye’nin hava sahasının kullanıldığını söyledi. “ABD’nin operasyon için bölgeye gireceğinin Türkiye biliyordu. Zorluk çıkarmadı, harikalardı. Sonuçta ateş açabilirlerdi, biz de yanıt verirdik” şeklinde konuştu.

Millî Savunma Bakanlığı tarafından atılan tweette, “ABD tarafından İdlib’e dün gece yapılan operasyon öncesinde askerî makamlar arasında bilgi alışverişi ve koordinasyonda bulunulmuştur” ifadeleri kullanıldı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, operasyonla ilgili açıklamasında, “DEAŞ (IŞİD) elebaşının öldürülmesi terörizmle ortak mücadelemizde bir dönüm noktası teşkil etmektedir” ifadelerini kullandı.

PETROL İÇİN EXXON MOBİL'İ İŞARET ETTİ 

Beyaz Saray’da Bağdadi’nin öldürülmesine ilişkin açıklamalarının ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan Trump, ABD askerlerinin Suriye’nin kuzeyinden çekilmesi kararının operasyonla bir ilgisi bulunmadığını ifade etti.

“Türkiye ile Suriye arasında ABD askeri bulunmasını istemiyorum ama petrolü güven altında tutmak istiyorum. IŞİD’in petrole ulaşmasını istemiyorum” ifadelerini kullanan Trump, Deyr ez Zor vilayetindeki petrol rezervleri ile ilgili pazarlık yapmaya ise hazır olduğunu dile getirdi.

“Petrol çok değerli. Biz de alabilmeliyiz. Planladığım şey Exxon Mobil veya harika şirketlerimizden biriyle anlaşma yapmak” şeklinde konuştu. Türkiye’nin hedeflediği “güvenli bölge” hakkındaki soruları da yanıtlayan Trump “Türkiye güvenli bölge oluşturmaya çalışıyor ama burası çok da güvenli bir bölge değil. Rusya orada, Türkiye o

İDLİB TSK GÖZETİMİNDE

Operasyonun iki hafta önce başladığını söyleyen aktaran Trump, Bağdadi’nin önce yer değiştirmek istediğini daha sonra o bölgede kalıcı olduğunun anlaşılmasının ardından harekâtın başladığını söyledi. Üç yıldır Bağdadi’nin nerede olduğunu bulmaya çalıştıklarını açıklayan Trump, operasyon sırasında ABD tarafından kimsenin hayatını kaybetmediğini sadece bir köpeklerinin yaralandığını duyurdu.

Bağdadi operasyonu, Türkiye sınırına yaklaşık 5 km. mesafede, TSK’nin Salva’da bulunan 1 no’lu gözlem noktasının ise yaklaşık 25 km. güneybatısında bulunan Barişa köyünde düzenlendi. Türkiye, Rusya ve İran tarafından başlatılan Astana süreci çerçevesinde gerginliği azaltma bölgesi ilan edilen İdlib’de TSK’nin 12 askeri gözlem noktası bulunuyor. El Kaide uzantılı HTŞ militanlarının da etkin olduğu bölge, Astana çerçevesinde Türkiye’nin gözetiminde bulunuyor. Kürtlerden yararlı bilgiler aldıklarını söyleyen Trump, operasyon sonrasında Amerikan askerlerinin “müttefik bir ülkedeki” bir üsse indiğini söyledi. Bir gazetecinin DNA testi sorusuna, Bağdadi’nin cesedinden alınan DNA örnekleri 15 dakika içerinde operasyon sahasında test edildi ve sonuç ‘pozitif’ çıktı” şeklinde yanıt verdi.

ABD Savunma Bakanı Esper de Özel Kuvvetler’e “Bağdadi’yi ele geçirme, mümkün olmuyorsa imha etme” talimatı verildiğini açıkladı. Güvenlik güçlerinin Bağdadi’ye önce “teslim ol” çağrısında bulunduğunu bildirdi. Reuters, örgüt liderinin Türkiye sınırına kaçmaya çalıştığı iddiasını gündeme getirdi.

RUSYA TEMKİNLİ

Bağdat hükümeti, Bağdadi’nin bulunduğu yerin Irak istihbaratı tarafından ABD’ye verildiğini duyurdu. Terör örgütü PKK/YPG’nin omurgasını oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri (SDG) de istihbarat paylaşımının kendileri tarafından yapıldığını, takip sürecinin 5 ay sürdüğünü savundu. Fransa Savunma Bakanı Florence Parly de “Bağdadi’nin öldürülmesinin IŞİD tehdidinin sona erdiği anlamına gelmediği” uyarısında bulundu. Rusya’dan ise operasyon hakkında güvenilir bilgilere sahip olunmadığı açıklaması geldi.

NURİ CAMİİSİ'NDEN YÜKSELEN KARA SES

ABD’nin, İdlib’de düzenlenen operasyonla öldürülen IŞİD lideri Ebubekir el Bağdadi, 2014 yılında “halifelik” ilan etmesinin ardından, Türkiye, Suriye, Irak, Fransa ve Afganistan’ın da aralarında olduğu pek çok ülkede binlerce sivilin yaşamını yitirdiği kanlı saldırıların altında imzası olan kişiydi.

1971’te Irak Samarra’da doğan Bağdadi, 1996’da Bağdat Üniversitesi İslami Çalışmalar’dan mezun oldu. “IŞİD Kıyameti: İslam Devleti’nin Tarihi, Stratejisi ve Mahşer Günü Görüşü” adlı kitabın yazarı, William McCants’ın aktardığına göre mezuniyeti sonrasında ilk olarak Müslüman Kardeşler örgütüne dahil olan Bağdadi, daha sonra selefi cihatçılığı benimsedi.

ABD POLİTİKALARI ÖNÜNÜ AÇTI

ABD’nin Irak işgali sırasında Felluce’de tutuklanan ve Kamp Bukka’da kaldığı bildirilen Bağdadi hakkında, Amerikan askerlerinin işkenceleriyle bilinen Ebu Garib hapishanesinde kaldığı şeklinde de haberler çıkmıştı. Yaklaşık 10 aylık tutukluluğunun ardından 2004’te El Kaide’yle temas kurdu. Irak İslam Devleti (IİD) adlı El Kaide’ye bağlı örgütte yer alan Bağdadi, daha sonra bu örgütün emirliğine getirildi.

Suriye’deki iç savaşın başlamasının ardından, bu ülkedeki El Kaide bağlantılı Nusra Cephesi’ni bünyesine katan IİD, artık Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) olarak anılacaktı. 2014 yılından itibaren El Kaide ile bağlarını koparan Bağdadi, aynı yıl Irak’taki Nuri Camisi’nde “halifeliğini” ilan etti.

Bağdadi liderliğinde IŞİD, 2014 sonu ve 2015 başlarında Suriye ve Irak’ta 100 bin kilometrekareden büyük bir bölgeyi işgal etmişti, yaklaşık 8 milyonluk bir nüfusa hükmediyordu.

IŞİD’in güçlenmesinde, sosyolojik açıdan ABD ve müttefiklerinin Ortadoğu’daki işgal ve savaşlarının, lojistik olarak ise Suudi Arabistan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkelerin, Şii hattına karşı selefiliği güçlendirme planlarının etkisi olduğu biliniyor. Dahası, özellikle Suriye’de Şam yönetimini devirmek üzere bölgeye gönderilen silahların birçoğu IŞİD’in eline geçmişti.

Eski ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’ın sızdırılan e-postalarında bölge politikalarının IŞİD gibi cihatçı örgütlere alan açtığı değerlendirmesi dikkat çekmişti. IŞİD’in toprak hâkimiyeti Irak’ta 2017’de, Suriye’de ise 2019’da sona ermişti.

TÜRKİYE'DE KANLI EYLEMLER

Bağdadi’nin liderliğindeki IŞİD’e, Birleşmiş Milletler’e göre, yaklaşık 100 ülkeden 40 bin dolayında militan katıldı. 200’e yakın terör saldırısıyla ilişkilendirilen örgüt, yaklaşık 5 bin Ezidi’nin hayatını kaybettiği katliamın da sorumlusu. IŞİD’in Türkiye’de 7 büyük saldırıyı bizzat düzenlediği veya bunlarda militanlarının rol oynadığı biliniyor. Bu katliamlarda en az 240 kişi hayatını kaybetti.