Geçmişte ‘yüksek fiyatı’ Rus füzesi tercihine gerekçe gösterilen ABD yapımı Patriot’lar için Çavuşoğlu “Pahalı olsa da almak istiyoruz” açıklaması yaptı.

Suriye iç savaşı sırasında Obama yönetimiyle anlaşmazlık yaşayan Ankara, ABD yapımı Patriot füzelerinin alınmasından ‘teknoloji transferine yeşil ışık yakılmaması ve satış rakamının yüksekliği’ gerekçesiyle vaz geçip Rus yapımı S-400’lerde karar kılmıştı.

Bu tercih dolayısıyla Türkiye, ortağı olduğu kritik F-35 projesinden de çıkarıldı. Rus füzelerinin NATO ittifak sistemine tehdit oluşturduğunu savunan Washington’la CAATSA krizi patlak verdi, gerilimin diplomasi ve ekonomideki maliyeti ağır oldu.

ÇAVUŞOĞLU: DİYALOG TEKLİFİMİZİ BUGÜNE KADAR KABUL ETMEDİLER

Karar gazetesinin haberine göre 400 krizinde çalışma grubu kurulması, sistemlerin hangarda kaldığı Girit modeli gibi arayışlar da sonuç vermedi. “Biz hep diyalogdan yana teklifler getirdik. Bugüne kadar kabul etmediler” diyen Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu “Kendimiz üretinceye kadar hava savunma sistemine ihtiyacımız var” dedi. Bu sözler S-400’lerin kullanılması seçeneğinin pazarlık masasından tamamen çekildiği şeklinde yorumlandı. Çavuşoğlu Biden yönetimine Patriot teklifi yaparak “Kongre’den geçirebilirse daha pahalı olmasına rağmen alabiliriz” dedi.

PAHALI DA OLSA ALMAYA HAZIRIZ

Türkiye, iki yılı aşkın bir süredir elinde rus yapımı s-400’lerin bulunmasına rağmen “hava savunma sistemine ihtiyacımız var” dedi. daha önce abd üretimi patriot füzeleri için “pahalı” diyerek almayan ankara, washington’a bir kez daha çağrıda bulundu. dışişleri bakanı çavuşoğlu “abd bize satabilirse, en önemlisi de kongre’den geçirebilirse, daha pahalı olmasına rağmen alabiliriz” ifadesini kullandı.

Suriye’de patlak veren iç savaş sonrası hava savunma sistemine ağırlık veren Türkiye, 2013 yılında hava savunma sistemi ihtiyacını karşılamak için NATO müttefiki ABD’den Patriot füzesi almak için başvuruda bulundu. Ancak karşılaştığı yüksek maliyet nedeniyle yeni arayışlara girdi. Çin ve Avrupa’daki farklı alternatiflere yönelen Ankara, Nisan 2017’de Rusya tarafından üretilen S-400’leri almaya karar verdi.

Verilen karar sonrası ABD yönetimi S-400’lere alternatif olarak Petroit sistemini tekrar sundu. Ancak, ABD’nin sistemin teknik özelliklerini paylaşmak istememesi ve sistemin yüksek maliyeti nedeniyle Ankara, S-400 konusunda verdiği kararı yürürlüğe sokarak Rusya’nın hava savunma sistemini Türkiye’ye getirtti. 2.5 milyar dolar ödenen Rus sistemleri 2019’da teslim alındı. Geçen yıl Sinop’ta test edilen S-400’ler Ankara’daki Mürted Mürted Hava Üssü’nde konuşlu. Ancak faal olup olmadıkları bilinmiyor. Karar sonrası ABD’den sert tepki alan Türkiye, 125 milyar dolar ödeyerek ortağı olduğu F-35 projesinin dışına itildi.

Yaşananların ardından Washington’la CAATSA krizi patlak verdi. Gerilimin diploması ve ekonomideki maliyeti Türkiye için ağır oldu. S-400 krizinde çalışma grubu kurulması, sistemlerin hangarda kaldığı Girit modeli gibi arayışlar da sonuç vermedi.

ABD ile Türkiye arasında krize neden olan S-400’lere ilişkin dikkat çeken açıklamalarda bulunan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, bunun bitmiş bir anlaşma olduğunu belirtti ve “ABD’nin de bunu kabullenmesi gerekiyor” dedi. ABD’ye Petroit çağrısını bir kez daha yenileyen Çavuşoğlu “S-400 meselesine bugün kadar yaptırım, uyguladılar, başka yöntemler denediler. Biz hep diyalogdan yana teklifler getirdik. O tekliflerimizi bugüne kadar kabul etmediler. Her zaman söylüyoruz; bundan sonraki süreçte kendimiz üretinceye kadar hava savunma sistemine ihtiyacımız var” diyerek “ABD bize satabilirse; fiyat ve öbür konularda anlaşabilirsek, en önemlisi de Kongre’den geçirebilirse, daha pahalı olmasına rağmen alabiliriz. Bizim mutlaka bir yerden almamız gerekiyor” ifadesini kullandı.

‘AFGANİSTAN’DAN TAMAMEN ÇIKMAK YANLIŞ OLUR’

Afganistan’daki son duruma ilişkin açıklamalarda bulunan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, buraya çok yatırım yapıldığını dile getirdi. Birçok ülkenin büyükelçiliğini geri çektiğinde Türkiye’nin de ayrılmasının doğru olmayacağını dile getiren Çavuşoğlu “Sonuçta bizim Afganistan gibi bir ülkeden tamamen çıkmamız yanlış bir karar olur. Biz ‘her şeyi yönetelim’ demiyoruz, ‘bağlarımızı koparmayalım’ diyoruz” dedi. Çavuşoğlu Kabil havalimanına ilişkin açıklamasında ise “Şu anda havalimanına uçaklar inip kalkabiliyor. Bazı uçuşlar yenden başladı. Bazı ülkelerin vatandaşları orada kaldı. Bizim de orada vatandaşlarımız var” ifadesini kullandı. Afganistan dışında Mısır BAE ve Suudi Arabistan’a seslenen Çavuşoğlu ”Bizim Birleşik Arap Emirlikleri’yle bir sorunumuz olmadı. Cumhurbaşkanımız ve ben karşılıklı görüşmeler gerçekleştirdik. Sonuç itibarıyla olumlu bir ivme var. Böyle devam ederse ilişkiler rayına girer. Suudi Arabistan ile ilişkilerimiz yeniden rayına girebilir. Bizim bir sorunumuz yok, ama onlar bazı meseleleri büyüterek Türkiye’ye karşı olumsuz bir tavrı oldu” dedi. Mısır’dan gelen bir heyetle bugün Ankara’da görüşme yapılacağını söyleyen Çavuşoğlu, Kahire’nin istemesi halinde deniz yetki alanları konusunda müzakerelerin olabileceğini belirtti.

MISIR’LA ‘RESTORASYON’ MÜZAKERELERİNDE İKİNCİ TUR

Dış politikada restorasyona giden Ankara, uluslararası alanda ılımlı mesajlar vermeye devam ediyor. Türkiye-Mısır siyasi istişarelerinin ikinci turu, Dışişleri Bakan Yardımcıları başkanlığındaki heyetler arasında Ankara’da başladı. İlk günkü görüşmelerde ikili konuların ele alındığı, yarınki görüşmelerde ise bölgesel konularda görüş alışverişinde bulunulmasının öngörüldüğü öğrenildi. “Tarafların ilişkilerin karşılıklı yarar temelinde ilerletilmesini ve normalleştirilmesini amaçladığı” belirtildi.

Öte yandan, Ankara’nın son dönemde Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile yakın ilişki kurması uluslararası kamuoyunun gündemine oturdu.

İngiliz merkezli haber ajansı Reuters, Türkiye ile BAE arasında kısa bir süre içinde yaşanan yoğun görüşme trafiğini kapsamlı bir analizle duyurdu. Türkiye’nin BAE’den önce Suudi Arabistan ve Mısır ile de ilişkileri yumuşattığının belirtildiği Reuters’ın makalesinde Körfez ülkelerinden birinde görevli bir diplomat, “Çok hızlı ilerliyorlar. Birçok insanın tahmin ettiğinden çok daha hızlı bir şekilde hem de. Sayfayı çevirdiler bile” dedi.

Konuyla ilgili bir açıklama yapan üst düzey bir Türk yetkili “Erdoğan’ın Şeyh Muhammed’le görüşmesi ilişkilere zarar veren vebanın ortadan kalkmasına yönelik önemli bir adımdı. İki ülke Orta Doğu’da birlikte çalışabilir. Fakat önce ekonomik adımlar atılmalı. Diğer sorunlarda henüz anlaşma sağlanmadı fakat bu problemlerin büyük kısmını çözmek için istek olduğu belirtildi” dedi.