Türkiye, tarımsal ekonomide ilk 5 ülke arasına girmeyi hedeflerken, toprak reformuyla yaklaşık 9 milyon hektar tarım alanının satış ve miras yoluyla bölünmesini engelledi. Bu süreçte çok sayıda mirasçısı bulunan, uyuşmazlıklar nedeniyle 720 bin hektar arazinin ise veraset intikali yapılamadı.

Bu kapsamda olup da çiftçi kayıt sistemine dâhil olamadıkları için tarımsal destekten yararlanamayan üreticilere kolaylık sağlandı. Hisseli tarım arazileri masrafsız birleştirilebilecek. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, arazi intikalinin çözümü için harç ve vergi muafiyeti getirildiğini söyledi.

28 MİLYON HEKTAR ALAN

Türkiye'nin tarım arazisi varlığı 28 milyon hektar olarak belirlenirken Tarım ve Orman Bakanlığı koordinasyonunda yürütülen arazi toplulaştırma çalışmaları sonuç verdi.

Tarım arazilerinin satış ve miras intikal işlemleri Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi'yle entegre edilerek, tarım arazileri devir takip sistemi yazılımı hazırlandı.

Tarımsal arazi satışı için yaklaşık 52 milyon dekar arazi, 2.6 milyon adet parsel başvurusu gelirken, 65 bin 421 adet parselde 7 milyon 983 bin dekar alanın satışla bölünmesine izin verilmedi.

Miras yoluyla devir için de 4.1 milyon dekar arazi için 318 bin adet başvuru yapıldı. Bu kapsamda da 67 bin adet başvuru ve 905 bin dekar
tarım arazisinin mirasla bölünmesine de izin verilmeyerek toplamda yaklaşık 9 milyon hektar tarım alanının satış ve miras yoluyla bölünmesi engellenmiş oldu.

HARÇ VE VERGİ MUAFİYETİ

Pakdemirli, 2014'ten bu yana mirasçıların takibini yaptıklarını belirterek, "2005-2021 arası 720 bin hektar tarım arazisinin intikali yapılamadı. İntikalin çözümü için süresi içinde (vefat tarihinden itibaren bir yıl içinde) işlemlerini yaptıran varislere harç ve vergi muafiyeti getirildi" dedi.

Vefat tarihinden itibaren 1 yıl içinde devir işlemlerini yapan tüm mirasçılar vergi ve harçtan muaf tutuluyor. Hisseli tarım arazileri masrafsız birleştirilebilirken, vergi, harçla birlikte döner sermaye ücreti de alınmıyor. 

Bu muafiyet; sulu ve kuru tarım arazilerinde 20 dekardan küçük, dikili tarım arazilerinde 5 dekardan küçük, örtü altı tarım arazilerinde 3 dekardan küçük hisseleri kapsıyor. Ölümden itibaren 1 yıl içinde intikalini yapanlardan vergi alınmayacak.

KREDİ DESTEĞİ DE SAĞLANIYOR

Çiftçi kayıt sistemine kayıtlı, tarım arazisi varlığı toplam 5 dekar veya altında olan işletmelere küçük aile işletme desteği veriliyor. Arazilerin miras yoluyla bölünmesinin önlenmesi amacıyla varislerin finansmana ulaşımının kolaylaştırılması için çalışma yapılacak.

Arazileri korunması, etkin kullanımı için ülke genelinde detaylı toprak etütleri yapılarak, bu arazilerin haritalanması, sınıflandırılması sağlanacak. Toplam 2 milyon hektar tarım alanının detaylı toprak etütleri Ulusal Toprak Veri Tabanına işlenecek, 2.5 milyon hektar tarım alanının arazi kullanım planlaması yapılacak.

AVRUPA ÜLKELERİNDE BÜYÜKLÜK 175 DEKAR

Avrupa Birliği ülkelerinde 175 dekar olan ortalama toprak büyüklüğü Türkiye'de 59 dekarda kalıyor. Toprak reformu kapsamında miras yoluyla bölünen toprakların yeterli büyüklükte parsel değilse ortak kullanımı teşvik ediliyor.

Tarımsal arazi piyasasının düzenlenmesi, mülkiyet kaynaklı ihtilaflarına giderilmesi, işletme ölçeklerinin artırılmasına yönelik kurumsal, hukuki çalışmalar sürüyor. Tarım arazilerinin ve nadas alanlarının tarımsal üretime kazandırılması için teşvik edici uygulamalara gidiliyor.

Hazal Ateş/Sabah