Depremin ardından İzmir'e giden CHP heyeti, düzenledikleri basın toplantısında çarpıcı değerlendirmeler yaptı. CHP Genel Başkan Yardımcısı Seyit Torun, belediyelerin yaptığı denetimlerde depremde yıkılan üç bina dahil olmak üzere, sadece Bayraklı İlçesi'nde ‘çürük' olduğu yönünde toplam 208 bina ile ilgili hazırlanan raporların Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na bildirildiğini kaydetti ve “Neden gereği yapılmadı?” diye sordu. Torun şunları kaydetti:

“2010'da Bayraklı Belediyesi, Deprem Etüt Merkezi kurarak, sadece Bayraklı'da değil diğer ilçelerde bulunan çürük ya da depreme dayanıklı olmayan yapıları tespit etmiş. İzmir'de yaklaşık 11 binin üzerinde bina denetlenmiş. Bayraklı'daki 80 binanın oturulamaz durumda, 113 binanın ikinci grup güçlendirilmesi gerektiği, 15 binanın da  birinci grup yani tamir edilmesi gerektiği yönünde tespit etmiş. Bu binalardan Karagül sitesi, Doğanlar ve Rızabey apartmanları depremde yıkıldı. Bu binalarla ilgili tutulan raporlar, ilgili yerlere iletilmiş. Raporlar gerekli yerlere iletildiği halde ne yapıldı? Hangi tedbirler alındı? Görevlerini neden yapmadılar?”

Bayraklı Belediyesi, Rızabey Apartmanı'nı 2012'de inceledi. 25 Nisan 2012 tarihli raporda kolonlardaki çatlaklar, rutubetlenmeler, binanın zeminindeki sıkıntılar tek tek sayıldı.

YETKİ BAKANLIKTA

Torun, hasarlı ve riskli binalar konusunda yetkinin tamamen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nda olduğunu belirterek, “Bu konuda tam yetki bakanlığın. Belediyelerin ne ceza kesme ne de yıkım yetkisi bulunuyor” dedi. CHP Genel Sekreteri Selin Sayek Böke ise “Belediyelerimiz 130 uzmanını görevlendirmiş vaziyette. Belediye çadırları herkese açık. Halkımızın ihtiyaçlarını karşılamak üzere bir kriz hattımız var. 444 40 35” ifadesini kullandı.

Bayraklı Belediyesi, Doğanlar Apartmanı'nı iki yıl önce inceledi. 27 Şubat 2018 tarihli raporda zeminlerde bombeleşme, balkonlarda ayrılmalar, kolonlardaki sorunlar anlatıldı.

ÇEKİÇLE BİLE VURUNCA KOLONLAR DAĞILIYOR

Manisa'nın Soma İlçesin'de yaklaşık 20 gündür tazminatları için eylem yapan madencilerin oluşturduğu arama kurtarma ekibi deprem bölgesine giderek çalışmalara katıldı. Bağımsız Maden İşçileri Sendikası Örgütlenme Uzmanı Başaran Aksu, Cumhuriyet'e madencilerin bölgedeki izlenimlerini şöyle aktardı:

“Aşina olduğumuz bir tablo. 1999 yılına göre müdahalede hız artmış. Kaotik tablo da hızla aşıldı. Madenci arkadaşlar da şaşıra şaşıra çalıştılar. Çekiçle bile vurunca kolon toz oluyor. Dağılıyor. Tost olmuş bina. Etraftaki insanlar 5 saniye içerisinde binanın çöktüğünü söylüyorlar. Hızla çökmüş bina. İçeridekilere refleks gösterme şansı da bırakmamış bina. Üzücü tabii. Binanın niteliklerini görünce yapı da zemin de sıkıntılı. Hem binayı yapanların hem de burayı inşaata açanların bu ölümlerden sorumlu olmaları lazım.”

DOĞANLAR VE RIZABEY’İN ÇÜRÜK RAPORU VAR

İzmir'de Cuma günü yaşanan 6.9'luk depremde Bayraklı İlçesi'ndeki Doğanlar ile Rızabey apartmanları yerle bir oldu, çok sayıda canı kaybettik. Bayraklı Belediyesi'nin 2012 ve 2018'de bina sakinlerinin talebi üzerine inceleme yapıp her iki apartman için ‘çürük' raporu verdiği ortaya çıktı. Ev sahipleri uyarıya rağmen binaları tahliye etmemiş.

GÜÇLENDİRİLMİŞ

Hürriyet'in haberine göre rapordan sonra, Rızabey Apartmanı, yakın bir zamanda güçlendirilmiş. Yakınlarının enkazdan çıkarılmasını umutla bekleyen vatandaşlar, bu binanın dört yıl önce deprem onarımını yapan firmanın yetkililerinin yargı önünde hesap vermesini istiyor.

Deprem uzmanları, depremde yıkılan binaların bulunduğu bölgeyi ‘gevşek zemin' olarak tanımlıyor. Su seviyesinin yüksek olduğu, genellikle eski bataklık veya tarım alanı olan bölgelerde depremin yıkım gücünü artıyor.

Deprem vergileri nereye harcandı?

CHP Genel Başkan Yardımcısı Ali Öztunç “1999'dan beri deprem vergisi toplanıyor. Nereye harcandı? 18 yıldır devleti yöneten zihniyet, dayanıklı binalar için ne yaptı” dedi.

Başak Kaya/Sözcü