Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, dün günün ilk yarısını yüzde 0,08 azalışla 85 bin 240 puandan tamamlarken, günün ikinci yarısında kayıplarını hızlandırdı. BIST 100 endeksi gün içerisinde en düşük 83 bin 882 puanı görürken, dün saat 16.56 itibarıyla 1259 puanlık düşüşle 84 bin 45 puandan işlem gördü. Hisse senetleri ortalama yüzde 1.48 oranında değer kaybetti.

Habertürk yazarı Abdurrahman Yıldırım, bugünkü “Borsa hiç bu kadar ucuz olmamıştı” başlıklı yazısında, borsaki son durumu geçmişle karşılaştırdı.

Abdurrahman Yıldırım, “21 Ağustos 1987’de borsanın dolar bazındaki endeksi 1.50’yi görmüştü. Yani 1.37 başka bir açıdan bakınca 32 yıl önceki fiyat düzeylerine bile indi denilebilir” ifadelerini kullandı.

İşte Abdurrahman Yıldırım’ın o yazısı…

Dün itibariyle borsa endeksi 83.675’e indi. 100 binin biraz altında bir yerde. Üstelik bu endeksten iki sıfır da atılmış. Sıfır atılmasaydı dün kapanış itibariyle BİST-100 Endeksini 8 milyon 675 bin 33 olarak okuyacaktık.

- Böylesine yüksek bir rakamın neresi ucuz diye sorulabilir. Bu da ülkemizin gerçeklerinden kaynaklanıyor. Yüksek enflasyonun bir cilvesi diyelim.

- Hatırlatalım da Borsa Endeksi 1986 Ocak ayını 100 baz kabul ederek hesaplanmaya başlandı. 1997 başında 100 bine yaklaştığında kalabalık yaratmasın diye endeksten çift sıfır atıldı. Yani başlangıç değeri 100 yerine 1 kabul edilmiş oldu. İşte o 1 rakamı dün itibariyle 84 binin altına indi.

1.37 DOLARLIK BORSA

- Hesabı enflasyonla da yapabilirdik. Ancak seride 2003 öncesine gidiş yok. Bu nedenle hesabımızı piyasanın yakından takip ettiği dolar bazlı endeksle yapıyoruz. Bu endeks, BİST 100’ün aynı günkü dolar kuruna bölünmesiyle bulunuyor. 83.675’in 6.10 kuruna bölünmesiyle dünkü endeksin 1.37 sente düştüğünü görüyoruz. Yani bizim borsamız 1 dolar 37 sent fiyat düzeyinde.

- 1986 Ocak ayı ortalaması ise 17 sentti. Son düşmüş haliyle endeks 137 sente indi. Aradan geçen 33 yılda borsanın dolar bazındaki artışı da yüzde 705’e geri çekildi.

UCUZLUĞU NEREDE?

- En başa göre hesaplandığında fena görünmüyor. Ancak son yıllara göre bakıldığında ise kayıplar yüksek. Ucuzluk da burada zaten. Ne kadar denirse mesela 22 Mayıs 2013 tarihine göre dolar bazında ucuzlama yüzde 73. O tarihte bizim borsamızın endeksi 93.398 idi. O günkü kurdan dolara çevrildiğinde 5.10 sent ediyor. 6 yıldaki düşüş yüzde 73. Dolar bazında varlığın dörtte üçü erimiş gitmiş. Bu nedenle ucuz.

- Hatta 1.37 dolar fiyat düzeyi borsada 2002-2003 yıllarında görüldü. Daha sonra endeks sadece küresel kriz döneminde 20 Kasım 2008’de 1.23 sente, 9 Mart 2009’da 1.25 sente düştü.

- Bir de ekleyelim ki, 21 Ağustos 1987’de borsanın dolar bazındaki endeksi 1.50’yi görmüştü. Yani 1.37 başka bir açıdan bakınca 32 yıl önceki fiyat düzeylerine bile indi denilebilir.

NEYE GÖRE UCUZ?

- Bir yandan ucuz diyoruz ama gerçekte ucuz olabilmesi için geçmişteki koşulların da varlığı gerekli. 2013 Mayıs ayı Türkiye’nin 2000’li yıllarda ekonomide yaşayıp gördüğü zirve noktası. Kredi notunun18 yıllık aradan sonra yatırım yapılabilir düzeye çıkarıldığı, faizin yüzde 4.63’le dip yaptığı, konut kredi faizlerinin bile yüzde 8.29’a inerek uzun vadeli borçlanmayı teşvik ettiği bir dönem. Aynı zamanda hem İstanbul Havalimanı’nın hem de üçüncü boğaz köprüsünün temelinin atıldığı bir ay.

- Ekonomide zirve olan o aydan sonra Türkiye’de varlık fiyatları bir daha aynı düzeylere gelemedi. Buna yaklaşık üç yıl sonra gayrimenkul değerleri de eklendi. Varlık fiyatları 6 yıldan beri dolar bazında geriliyor.

- Dolayısıyla Türkiye bu zorluğun içinden çıkacaksa, yeniden yükselmeye başlayacaksa fiyatlar ucuz. Çıkmasına mutlaka çıkacak da iş veya sorun zamanını tutturmakta.