Borsa İstanbul’da 21 Nisan’daki son tepeden bu yana sepet kur bazında (0.5 dolar – 0.5 Euro) kayıp yüzde 16. Yani borsa şirketleri endeks bazında yaklaşık 2 ayda daha da erimiş durumda. Fakat bu dalgalanmadan etkilenmeyen hatta tam tersine borsa değer kaybederken değer kazanan ya da tsunamilerde diğer bazı hisseler dibe batarken daha az hasarla denizin üzerinde yüzmeye devam eden şirketler de var.

SON 12 AYDA 7 BÜYÜK ÇÖKÜŞ

‘Borsanın döviz bazlı fiyatlar üzerinden sert düşüşleri’ deyince akla öyle az buz bir şey gelmesin. Son 12 yıl içerisinde bunlardan en az 7 tane var. Öyle ki döviz bazında bazı düşüşler endeksin yarı yarıya değer kaybetmesiyle bile sonuçlanmış. Fakat her bir düşüşün kendine has özellikleri olsa da bazı endeks hisselerinin (BIST-100’e dahil) bu dalgalanmalardan daha az hasarla çıktığı verilerle sabit.

Dünya'dan Barış Erkaya'nın haberine göre borsanın sert dalgalanmalarına sektörel bazda baktığımızda kesin olan bir şey var ki bankacılık hisseleri bu işten en zararlı çıkmış hisseler olmuş. Vakıfbank, Halkbank, Yapı Kredi Bankası, Akbank gibi bankacılık hisseleri bu döviz bazlı endeks çöküşlerinin çoğunda endeksten daha fazla değer kaybetmiş durumda.

HANGİ TÜR HİSSELER DAHA DİRENÇLİ?

Öte yandan daha orta ölçekli BIST-100 hisseleri arasında endeks düşerken bazen bırakın değer kaybını değer artışı yaşayanlar bile var. SASA, Aksa Akrilik, Hektaş gibi şirketlerin bu açıdan sıralamada üst sıralarda yer aldığı gözlerden kaçmıyor. Yine daha büyük ölçekli olanlarda Enka İnşaat, Şişecam dikkat çeken diğer şirketler.

Peki neden böyle? Bunda elbette şirketlerin dahil olduğu sektörlerin krize karşı direnci kadar şirketlerin kendi mali beklentileri, hissedarların hisseleri sahiplenme oranları yani kendi tahtasında şirket ortaklarının yaptıkları alım destekleri gibi çok sayıda değişkeni saymak mümkün. Örneğin yabancıların bundan 10-12 yıl önce çok büyük bir paya sahip olduğu hisse senetlerinde zaman içerisinde yaşanan yoğun yabancı satışlarını azdan az, çoktan çok götürdü şeklinde değerlendirmek mümkün. Fakat bu hisseler arasından bazılarında yabancıların satışlarının şirket hissedarları tarafından karşılanması o hisse senetlerinin daha sağlam bir destek bulmasına neden olabiliyor. Bu da bu türden şirketleri daha dirençli hale getirebiliyor.

 7 DÜŞÜŞÜN 5-6’SINDA GÜÇLÜ KALANLAR

Bu nedenle endeksteki düşüşlere daha güçlü şekilde direnebilen şirket hisselerinin bu kadar güçlü kalmasında bir değil birden çok sebep ortaya koymak mümkün: Mali beklentiler, sektörel gelecek projeksiyonları, hisselere verilen destek, hatta şirketlerin dağıttığı temettülerin yeniden talep olarak hisselere geri dönmesi bile bunlar arasında sayılabilir. Ve daha birçok başka sebep.

Elbette mükemmel hisse diye bir şey yok. Örneğin bizim analize dahil ettiğimiz 7 döviz bazlı çöküşün tamamında endeksten daha iyi performans göstererek 100 üzerinden 100 puan alabilmiş hiçbir şirket yok. Ama 7 düşüşün 6’sında veya 5’inde daha sağlam kalabilmiş hisseler bulmak mümkün.

PEKİ YA YUKARI DÖNÜŞLERDE NE OLACAK?

Burada yatırımcıların dikkat etmesi gereken noktalardan biri de şu: Endekse göre sert çöküşlerde daha az düşen veya endeks düşerken değer kazanan şirketlerin hisseleri endeksin yeniden döviz bazlı değer kazandığı rallide en iyi performans gösteren hisseler olmayabilir.

Hatta çoğunlukla her sert düşüşte endeks kadar veya daha fazla değer kaybeden hisselerin yükselişlerde de daha sert yükseliş reaksiyonu gösterdiği bir gerçek. Bu nedenle bu analizde yer alan hisse senetlerini en çok getiri sağlayan hisse senetleri olarak değerlendirmek pek doğru olmayacak. Ama endeksteki dalgalanmalarda yatırımcısının stres düzeyini en düşük seviyede tutabilen hisseler olarak kabul etmek doğru olarak düşünülebilir.

Yani endeksteki son döviz bazlı düşüş dalgasında diğer bazı hisseler bu hisseler göre çok daha iyi bir performans sergileyebilir. Eğer düşüşün finansal performans veya spekülatif bazı sebepleri yoksa aslında endeksin düşüşünde çok daha fazla değer kaybeden hisselerde daha ucuz bir alım fırsatı ortaya çıkmış olabilir. Bu da yatırımcılar açısından değerlendirilebilecek bir diğer önemli nokta.