Gelişen yenilenebilir enerji teknolojileri ve talepler doğrultusunda, petrol ile doğalgaz boru hatlarının atıl kalacağı ifade edildi. Küresel Enerji Takipçisi (Global Energy Monitor, GEM) tarafından yayınlanan analize göre, önümüzdeki dönemde 1 trilyon dolarlık boru hattı inşası planlanıyor. Ancak başta Çin ve ABD olmak üzere yapımı planlanan bu hatların yakın gelecekte atıl kalacağı kaydedildi.

Projelerin tamamlanması durumunda, dünyanın önde gelen büyük ekonomilerinin karbon nötrlüğüne ulaşma taahhütleri de büyük ölçüde baltalanacak. Bunun yanı sıra GEM'in analizinde, emisyon azaltımına yönelik hedeflerin küresel ölçekte güçlenmesiyle, bu boru hatlarının ekonomik ömrünü doldurmadan kullanımdan kaldırılması ve atıl varlık haline gelmesi riski artıyor.

ÇİN YATIRIMDA ÖNCÜ

Önümüzdeki yıllarda dünyada en fazla boru hattı yatırımını Çin yapacak. GEM'in hesaplamalarına göre Çin'de, 173 milyar dolar değerindeki petrol ve doğal gaz boru hattı atıl varlık riski taşıyor. Geliştirilme aşamasındaki projelerin tamamlanması durumunda projelerin yaşam döngüsü boyunca atmosfere salacağı emisyon, günümüzde Çin'de faaliyette olan kömür santrallerinin yarattığı emisyona eşdeğer.

Çin hükümeti tarafından yönetilen finansal varlıkların büyük bölümünü devralan PipeChina günümüzde önemli bir oyuncu haline geldi. 2020 yılının başında ülkedeki boru hattı ağını 32 bin 800 kilometre genişleten Çin, dünyanın önde gelen petrol ve doğal gaz boru üreticisi olması hedefliyor. Ancak bu hedef, Çin'in 2060 yılına kadar karbon nötr hale gelmesi taahhüdüyle çelişiyor.

KÖMÜRDEN KÖTÜ

Çin'den sonra ikinci boru hattı yatırımcısı olan ABD'de toplam 110 milyar dolar değerinde petrol ve doğal gaz projesi bulunuyor ve GEM'e göre bunlar da atıl varlık riski taşıyor. ABD'de inşası süren ya da geliştirilme aşamasında bulunan petrol ve doğal gaz boru hatlarının yaşam döngüleri boyunca atmosfere salacakları CO2 emisyonları, 282 adet 1.000 MW'lık kömür santraline eşdeğer. Bu miktar, Rusya tarafından planlama ve yapım aşamasında bulunan boru hatlarının atmosfere saldığı miktarın üç katından fazla.

TÜRKİYE, BÖLGEDE ÖNEMLİ KONUMDA YER ALIYOR

Çevresinde çok sayıda yer altı zengini ülke bulunan Türkiye, bunların başta Avrupa olmak üzere dünyaya naklinde önemli bir transit ülke konumunda bulunuyor.

Rusya, Azerbaycan, Irak ve İran'dan Türkiye'ye giden ve yapım aşamasındaki boru hatları, stratejik öneme de sahip. Türkiye ile Azerbaycan arasında gerçekleştirilen Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP) ve Rusya ile gerçekleştirilen TürkAkım Gaz Boru Hattı Projesi, hem bölge hem de dünya enerji piyasaları açısından önemli projeler olarak dikkat çekiyor. Bunların dışında Türkiye yıllık doğalgaz ihtiyacının büyük kısmını İran, Rusya ve Azerbaycan'dan boru hatları ile temin ediyor.

Taylan Büyükşahin/Sözcü