Kanunlar kolaylık sağladığı halde bilmeden vergi ödeyen milyonlarca kişi var. Oysa bu vergi ödense de 5 yıllık geriye dönük talepte bulunmak mümkün. Rakamlar, nakte en çok ihtiyaç duyulan bu dönemde hiç de azımsanacak türden değil.

HAKLARINIZI ÖĞRENİN

Tasarruf; sadece boşa yanan lambanın söndürülmesi değil, aynı zamanda var olan yasal hakların kullanılması ve boş yere yapılan ödemenin cepte kalmasını sağlamaktır. Çoğu kişi kendisine sunulan hakları ya bilmiyor ya da gözden kaçırıyor. Bunlardan biri de Emlak Vergisi. Emlak Vergisi Kanunu’na göre; brüt 200 metrekareyi geçmeyen tek konutu olan bazı kişiler vergiden muaf.

KİMLER FAYDALANIR?

Emlak Vergisi alınmayan kişiler şöyle: 

12.5 milyon emekli, dul veya yetim aylığından başka geliri olmayan emekliler ile dul ve yetimler,

Hiçbir geliri olmayan ev kadınları ve işsizler,

Gaziler,

Şehitlerin dul ve yetimleri,

Engelliler.

40 BİN LİRA SINIRI

Sıfır oranlı Emlak Vergisi şartını taşıyanların gelirine de bakılıyor. Muafiyet kapsamında olan kişilerin yıllık 40 bin lirayı aşan faiz ve kâr payı gibi geliri söz konusuysa, sıfır oranlı Emlak Vergisi uygulanmıyor. Altındaysa hak yanmıyor.

KİRAYA VERİP KİRADA OTURAN

Sıfır oranlı Emlak Vergisi için konutta bizzat oturmak gerekmiyor. Evi kiraya verip, kendisi başka evde kirada oturanlar vergiden muaf. Yazlıklar için ise indirimli vergi uygulanmıyor. Tabi bunun da istisnaları var. İkametgahı yazlık dışında evi olanlar, sürekli yazlık evde kalanlar ve yazlık evi dışında olmayanlar Emlak Vergisi ödemiyor.

ARSA VAR AMA GETİRİSİ YOKSA

Ev dışında, işyeri ve arsa gibi gayrimenkulü olanlar da vergiden muaf oluyor. Yani tek konutu için vergi ödemiyor. Bunun da şartı bu mülklerin gelir getirmiyor olması.

EV HİSSELİYSE NE OLACAK?

Brüt 200 metrekareyi geçmeyen tek konutta hisse sahibi olanlar, hissesi oranında indirimli vergiden yararlanıyor. Birden fazla konutta hissesi olanlar için sıfır oranlı vergi uygulanmıyor.

YENİ EMEKLİDE DURUM

2020’de emekli olanlar, bu yılın Emlak Vergisi’ni ödeyecek. Gerekli koşulları taşıyıp da belediyelere bildirimde bulunan emekli, 2021’den itibaren sahip olduğu tek konut (iskanı olmasa dahi) nedeniyle vergi ödemeyecek. 2019’da emekli olanlar bu yıldan itibaren vergi ödemiyor. Birden fazla (eşten, babadan) emekli maaşı, muafiyetten yararlanmaya engel değil. Emekli olduğu halde çalışmaya devam edenler ise muafiyetten yararlanamıyor.

SIFIR BİNADA İNDİRİM

Bu yıl alınan evin Emlak Vergisi’ni satıcı öder. Alıcı vergi ödemeye 2021’de başlar. Ayrıca, iskanlı yeni evlerde, inşaatın sona erdiği yılı takip eden yıldan itibaren 5 yıl süreyle vergi değerinin yüzde 25’i oranında indirim (muafiyet) uygulanıyor. Örneğin; 300 lira yerine 225 lira ödeniyor. Zamanında ödenmeyen Emlak Vergisi için yüzde 1.6 gecikme cezası uygulanır.

ALTIN KURAL BİLDİRİM!

Saydığımız şartları taşıyanların, ilk defa vergi muafiyetinden yararlanacaksa belediyeden alacağı ‘Meskeni Olan Emeklilere, Dul ve Yetimlere Ait Form’u doldurarak, bağlı olunan belediyeye başvurması şart. Mevcut muafiyeti devam edenlerin ise durumunda değişiklik yoksa tekrar başvurmasına gerek yok.

GERİYE DÖNÜK 5 YIL İADE

Şimdiye kadar şartları taşıdığı halde vergi ödeyen varsa, geriye dönük 5 yıllık ödemelerin iadesini talep edebilir. Bu yıl başvuranlar 2016’dan bugüne kadar muaf sayılır. Başvurunun olmaması muafiyetten yararlanılamayacağı anlamına gelmez. Bunun için belediyenin emlak birimine, ‘Vergi Usul Kanunu Madde 120/2’yi dayanak göstererek ‘düzeltme dilekçesi’ verilmesi yeterli oluyor.

65 YAŞ ÜSTÜ OLANLAR

65 yaşını doldurmuş muhtaç, güçsüz ve kimsesizlere bağlanan aylık alanlar, başka geliri yoksa muafiyetten yararlanabilir. Bunun dışında kalan 65 yaş üstü vatandaş için Emlak Vergisi ödemesinin sokağa çıkma yasağının bitiminden sonraya ertelenip ertelenmeyeceği ise merak konusu.

NASIL HESAPLANIR?

4 yılda bir takdir komisyonlarınca emlak değerleri yeniden belirleniyor. Son olarak 2017’de tespit edilen değerler, 2021’e kadar geçerli. Bu tarihe kadar her yıl yeniden değerleme oranında artış oluyor. Bu yıl için yüzde 11.29 uygulanarak hesaplandı.

Buna göre; örneğin bir konutun Emlak Vergi değeri geçen yıl 150 bin liraysa 2020’de 166 bin 935 liraya çıktı. Bunun binde 1’i 166 lira (1000 liraya kadar olan kesirler hesaba dahil edilmiyor). Konut büyükşehir sınırları içindeyse vergi iki katı yani 332 lira olacak.

Bilal Emin Turan/Posta Gazetesi