Tekrarlanan İstanbul seçiminin de etkisiyle kamu harcamalarının beklentilerin üzerinde artmasıyla rekor kıran bütçe açığının faturası, getirilecek yeni vergilerle yine vatandaşın cebinden çıkacak.

Başkent Üniversitesi Öğretim Görevlisi ve vergi uzmanı Dr. Ozan Bingöl, yılın ilk 5 ayında 66.5 milyar lirayla, Yeni Ekonomik Program'da bu yıl 80.6 milyar lira olarak hedeflenen bütçe açığının yüzde 82.5'ine ulaşıldığına dikkat çekerek, vatandaşlara “Nur topu gibi yeni vergilere ve acı reçeteye hazır olun” uyarısında bulundu.

“Geçmiş yıllarda bu tür durumların sonuçlarını hep vatandaş yüklenmiş. Burada da muhtemel sonuç budur. Çünkü bütçe açığını kapatabilmenin yolları çok nettir. Maliye'nin başvuracağı yeni vergi kalemlerinin, zaten vergi adaletini bozan dolaylı vergiler alanında olması muhtemel.  

Bu nedenle mali açıdan anestezik olan ve vatandaşta vergi ödeme psikolojisi yaratmayan yeni vergiler kısmı artık daha cazip olmaktadır” diyen Dr. Bingöl, yapılacak olası vergi düzenlemelerini şöyle sıraladı:

– Cep telefonlarından alınan Özel İletişim Vergisi'nde artış

– Alkollü içeceklerdeki Özel Tüketim Vergisi'nde (ÖTV) artış

– ÖTV Kanunu IV Sayılı Liste'de yer alan ürünlerde oran artışı ve listeye yeni ürünlerin eklenmesi. Örneğin, evde bira yapım  kiti, drone, bilgisayar oyunu ve konsolu, tablet, tütün sarma aparatları, lüks çanta, ayakkabı, giyim eşyası ve benzeri ürünlerin ÖTV kapsamına alınması

– Yurtdışından yolcu beraberinde getirilen telefonlardaki harcın 1.000 liranın üstüne çıkarılması veya istisnanın kalkması

– Damga vergisi oran ve maktu artışı

– Bir defaya mahsus Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi ve Ek Gayrimenkul Vergisi

– 1994 yılındaki 5 Nisan Paketi'nde yer alan türden bir Ekonomik Denge Vergisi

– Hizmet sektöründe yoğun denetimler

– Trafik cezalarının yoğunlaşması.

TAKSİTLE İKRAMİYE

Dr. Ozan Bingöl, bütçe açığı ile birlikte bozulan mali disiplini sağlamak için vergi kalemleri yanında kamu harcamaları alanında da acı reçetelerin gündeme geleceğine dikkat çekerek, olası düzenlemeleri şöyle sıraladı: 

– Emekli ikramiyelerine taksit

– 3600 göstergenin ertelenmesi

– İşsizlik Fonu'nun daha yoğun amaç dışı kullanımı

– Sınırlı maaş artışları

– Kamuya az personel alımı

– Çalışanları zorunlu tasarrufa yönelten düzenlemeler

– Kamusal hizmetlerde vatandaştan daha fazla katılım bedeli.

Acı reçete yukarıdan aşağıya doğru uygulansın

Dr. Ozan Bingöl, acı reçetelerin genellikle alt gelir gruplarını ilgilendirdiğine dikkat çekerek, “Benim önerim, bu reçetenin yukarıdan aşağıya doğru azalarak uygulanması” dedi. Bingöl, önerilerini şöyle sıraladı:

– Halkın parasıyla taşıt saltanatına son verilsin.

– Kamuda istihdamı şişiren istisnai kadro ve atamalar bitirilsin.

– Kamudaki israfa el atılsın. Bina ve tefrişat hastalığı bitirilsin.

– Gereksiz kamu kurumları ayıklansın.

– Yurtdışı gezilerine son verilsin.

– KİT yönetim ve denetim kurulu üye sayısı azaltılsın.

– Belediye konserlerine son verilsin. 

– Kamu kaynakları yandaş medya, dernek ve vakıflara aktarılmasın.

– Kamu ihale mevzuatı tarafsız ve etkin şekilde işler hale getirilsin.

– TRT'ye aktarılan bandrol ücreti ve elektrikten alınan TRT payı gibi unsurların bir kısmı genel bütçeye aktarılsın.

– Temsil ağırlama adı altında yapılan harcamalar mercek altına alınsın.

Nuray Tarhan/Sözcü