Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu Çukurova Bölgesel Havalimanı projesi için altyapı yatırımlarının tamamlandığını, bu hafta havalimanı inşaatı için ihaleye çıkılacağını açıkladı.

Karaismailoğlu, Çukurova Bölgesel Havalimanı ile ilgili olarak, "Üstyapıyla ilgili de projelerimizi tamamladık. İlk aşamada, birinci etapta 8 milyon yolcuya hizmet edecek havalimanı terminali projelerini tamamladık. Devamında da 12 milyon yolcuya hizmet edebilecek kapasitede bir havalimanı projelendirdik. İnşallah önümüzdeki günlerde ihalesini yapıp bu yıl içerisinde inşaatına başlayıp en geç 2 yıl içerisinde de inşaatını tamamlama hedefi içerisindeyiz." dedi.  Son Dakika… Ulaştırma Bakanı Mehmet Cahit Turhan görevden 
Buna karşılık havalimanı projesine ilişkin cevap bekleyen sorular hala gündemde.

1- Havalimanı Mersin’e yapılacak ancak bölgede halihazırda Adana Şakirpaşa Havalimanı bulunuyor. Bu havalimanının yolcu sayısı son 4 yıldır yerinde sayıyor.

2- Kamu özel işbirliği (KÖİ) ile yapılan havalimanlarının hazineye maliyeti ortadayken yeni havalimanının yine KÖİ modeliyle yapılacak olması tartışmalara neden oluyor.

3- Proje için Mart ayında ihaleye çıkılmış, ihaleye Cengiz, Limak ve Kolin İnşaat da girmiş ancak bu üçlü ihaleyi kaybetmişti. Daha sonra göreve gelen yeni Ulaştırma Bakanı ihaleyi iptal etmişti.

Cengiz, Kalyon, Limak elendi

Çukurova Bölgesel Havalimanı üstyapı ihalesi 16 Mart 2020’de salgının Türkiye’de yayılmaya başladığı günlerde yapıldı. İhaleye iki firma katıldı. Bu firmalardan biri Limak-Kalyon-Cengiz İnşaat’ın oluşturduğu ortak girişim grubu. Bu şirketler zaten kamu ihalelerinde adları sıkça duyulan müteahhitlik firmaları.  Çukurova havalimanı ihalesi iptal edildi Aynı zamanda 3. Havalimanı’nı işleten İGA’nın da yüzde 80’i bu 3 şirketin elinde. Dünya Bankası verilerine göre dünyada kamudan en çok ihale kazanan 5 müteahhitlik şirketinin 3’ünü yine bunlar oluşturuyor. Limak’ın başındaki Nihat Özdemir bir yandan Türkiye Futbol Federasyonu’nun da başındaki isim. Kalyon İnşaat ise iktidar medyasının en büyük grubu Sabah ve ATV’nin sahibi. 

İhaleye giren diğer şirket ise Günbeton İnşaat ile Terminal Yapı’nın oluşturduğu ortak girişim grubu. Terminal Yapı’nın da tıpkı ihaledeki rakipleri gibi havalimanı yatırımları bulunuyor. Terminal Yapı, Taşyapı Grup ile birlikte kuruduğu T&T firmasıyla Kıbrıs’taki Ercan Havalimanı ihalesini kazanıyor.

Öte yandan tartışmalı Çeşme-Alaçatı Havalimanı ihalesi de yine Terminal Yapı tarafından alınıyor. Ancak bu havalimanı ihalenin yapılmasının ardından 2,5 yıl geçmesine rağmen henüz bitmiş değil. Havalimanı şantiyesine dikilen tabelaya göre Haziran ayında havalimanının bitmesi gerekiyordu.

Bakan görevden alındı, ihale iptal edildi

16 Mart’ta bu iki girişimin katıldığı ihaleyi Günbeton İnşaat ile Terminal Yapı’nın oluşturduğu ortak girişim grubu kazanıyor. Böylece Cengiz, Limak ve Kalyon girişimi eleniyor. İhalenin yapıldığı tarihte Ulaştırma Bakanı henüz Cahit Turhan’dı. İhaleden 12 gün sonra 28 Mart 2020’de bakan Cahit Turhan görevden alınıyor ve yerine Adil Karaismailoğlu atanıyor. Yeni bakan koltuğa oturduktan 18 gün sonra 15 Nisan 2020’de Çukurova Havalimanı ihalesini Devlet Hava Meydanları İşletmesi’nin de tavsiyesiyle iptal ediyor.  AKP kulislerine göre Cumhurbaşkanı Erdoğan, Turhan'ı neden görevden aldı: İhaleyi yaptığı için değil, geç kaldığı için

Yolcu sayısı artmayan bölgeye 2. havalimanı

Çukurova Havalimanı’na ilişkin tartışma konusu olan bir diğer durum ise Adana’da bölgeye hizmet veren bir havalimanı bulunması. Üstelik bu havalimanındaki yolcu sayısı son 5 yıldır yerinde sayıyor.

Adana Şakirpaşa Havalimanı’ndan 2005 yılında 1 milyon 708 bin yolcu uçuş yaparken 2015’te bu sayı yüzde 210’luk artışla 5 milyon 309 bin yolcuya tırmanmıştı.

Öte yandan son 5 yılda Adana Havalimanı’ndaki yolcu sayısı doygunluğa ulaşmış durumda ve eski hızında artmıyor. 2016’da yolcu sayısı 5 milyon 585 bine yükselen havalimanının yolcu sayısı 2018’de yerinde sayarak 5 milyon 630 bine yükseliyor. 2019’da ise ekonomik durgunlukla beraber 5 milyon 57 bine geriliyor. 2020’nin ilk 5 ayında koronavirüs salgınının da etkisiyle uçuşlar adeta durmuş durumda. Hal buyken devletin işlettiği Adana Havalimanı’na rakip fakat özel sektörün işleteceği yeni bir havalimanı açmak tartışmalara neden oluyor.

Üstelik Çukurova Havalimanı, bölgesel olması özelliği ile Zafer Havalimanını da hatırlatıyor. Zafer Havalimanı da Kütahya ve Afyon arasına inşa edilmiş, yıllık 1 milyon 279 bin yolcu garantisi verilmiş ancak 2019’da toplam 82 bin yolcu bu havalimanını kullanmıştı.

Ozan Gündoğdu/Birgün