CHP Genel Başkan Yardımcısı Orhan Sarıbal’ın hazırladığı rapor, AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılından bu yana çiftçinin ağır borç yükü altında olduğunu ortaya koydu. 

Raporda, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre Eylül 2019 itibarıyla tarım, avcılık ve ormancılık alanında kullandırılan tarımsal kredilerin hacminin 115 milyar 193 milyon TL’ye ulaştığı belirtildi. 

48’E KATLANDI

2002 yılında Çiftçi Kayıt Sistemi’nde kayıtlı çiftçi sayısı 2 milyon 588 kişiyken, Türkiye Bankalar Birliği’nin verilerine çiftçilerin tarımsal alanda kullanmak için aldıkları kredilerin tutarı ise 2.5 milyar TL, bir çiftçinin ortalama borcu yaklaşık bin TL idi. 

2018 yılında Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı çiftçi sayısının 2 milyon 103 bine gerilemesine karşın, tarımsal alandaki toplam borç ise 103 milyar 133 milyon 541 bin TL’ye çıktı. Bu da 2018 yılında bir çiftçinin ortalama 48 bin 500 TL borçlu olduğunu gösterdi. 

Raporda, çiftçilerin geri ödeyemediği borçlarına ilişkin verilere de yer verildi. Buna göre, 2004 yılında tarım alanında kullanılan kredilerde geri ödememe oranı yüzde 3.37 olurken, söz konusu oran 2019 yılında yüzde 4.7’ye çıktı. 2004 yılında geri ödenemeyen kredilerin tutarı 211 milyon TL olarak hesaplanırken, 2019 yılında takibe düşen kredilerin tutarı ise 4 milyar 820 milyon oldu. 

Bölgelere göre tarımsal kredilerin dağılımı incelendiğinde en fazla borçta ilk sırayı Ege Bölgesi aldı. Tarımsal kredilerin toplam yüzde 18.9’unun kullanıldığı Ege’nin ardından Akdeniz yüzde 17.03 ile ikinci sırada geldi. Bu durum Türkiye’de tarımsal üretimin en fazla yapıldığı iki bölgedeki çiftçilerin ülkede en fazla borç yükünü çektiklerini de gösterdi.

Mahmut Lıcalı/Cumhuriyet