Karantinaya bankalara olan 709 milyar lira tutarında kredi ve kredi kartı borcu ile giren ailelerin yükü salgınla birlikte daha da büyüyor. Bir yandan artan işsizlik diğer yandan hayat pahalılığı ailelerin belini bükerken, Türkiye'de tam anlamıyla bir kredi patlaması yaşanıyor.

Merkez Bankası Finansal İstikrar Raporu'na göre, Mart 2019'da 590.7 milyar lira olan borç miktarı 12 ayda yüzde 20.2 artışla 709.7 milyar liraya tırmandı. Borçlu kişi sayısı ise söz konusu bir yılda 1.2 milyon arttı. 

Türkiye'de 32.2 milyon vatandaşın borçlarının yüzde 90.9'u bankalara, kalanı ise finansman şirketleri, Toplu Konut İdaresi (TOKİ) ve varlık yönetim şirketleri arasında dağılmış durumda. Kişi başı ortalama borç ise 22 bin lirayı geçiyor.

78 MİLYAR İHTİYAÇTAN

Ekonomi yönetimi salgın krizini vatandaşları bankalara kolay borçlandırarak aşmaya dönük bir politika izliyor. Bu hedefe uygun olarak da başta kamu bankaları olmak üzere özel bankalara da kredi ve kredi kartı faiz oranlarında indirim yapmaya yönelik baskıları artırıyor.

Son olarak kamu bankaları düşük faizli konut, taşıt, ihtiyaç ve turizm paketleri açıkladı. İzlenen bu politika hane halkı borçlarının önümüzdeki haftalarda da hızlı bir şekilde büyümeye devam edeceğini gösteriyor.

EN ÇOK BORÇ BANKALARA

Finansal İstikrar Raporu'na göre, hane halkı bankalara 644.6 milyar lira, finansman şirketlerine ise 10.5 milyar lira borçlu. TOKİ ise ailelerden 24.7 milyar lira alacaklı. Ailelerin 307.5 milyar lira ile en çok ihtiyaç kredisi borçları var.

Bir yılda yüzde 34.3 oranında artan ihtiyaç kredisi borcu toplam borcun yüzde 43'ünü oluşturuyor. Ardından 236 milyar liradan fazla olan konut kredisi borçları geliyor. Ailelerin konut kredisi borcu bir yılda yüzde 12.8 oranında artış göstermiş. Kredi kartları borçları 121.2 milyar liraya ulaşıyor.

Varlık şirketleri 29.9 milyarlık batığın peşinde

Bankalar tahsili gecikmiş alacak portföylerini aktiften silerek veya varlık yönetim şirketlerine satış yoluyla yönetmeye devam ediyor. Bankalar, kredi kartı, bireysel destek kredisi, kredili mevduat, ticari kredi alacağı, çek hesabı, sigorta alacağı ve masraf hesabı türündeki tahsili gecikmiş alacaklarını yurt içindeki varlık yönetim şirketlerine belli bir bedel karşılığında devrediyor.

Bu varlık şirketleri daha sonra söz konusu alacakları vatandaşlardan tahsil etmeye çalışıyor. Kredi borcu olan kişi banka ile değil o şirket ile muhatap oluyor. Varlık yönetim şirketlerine satılan borçlar, mart ayında geçen yıla göre yüzde 17.6 artışla 29.9 milyar liraya ulaştı.

Mehtap Özcan Ertürk/Sözcü