Örneğin, dünyaca ünlü direksiyon üreticisi İsveçli Autoliv firmasının, bu üretimi yapabilecek yerli firmalar varken ihaleyi alması eleştiri konusu oldu. Uçak endüstrisine üretim yapan deri sektörünün otomotiv için de yeterli kapasitede olduğu vurgulandı.

Türkiye, yerli ve milli üretim için son yıllarda önemli atılımlar yapıyor. Birçok ürünün ithalatına yerli üretimi teşvik etmek adına ek vergiler getirildi. Son dönemde özellikle savunma sanayiindeki yerli üretim başarısı dikkat çekerken, Türkiye’nin en büyük ihraç sektörü olan otomotiv alanında da Türkiye’nin Otomobili Girişim Grubu (TOGG) hamlesi yapıldı.

İlk etapta yüzde 51 yerlilik oranı ile üretime başlayacak yerli otomobilde, 3 yıl içinde bu oranın yüzde 68’e çıkarılması hedefleniyor. TOGG’da birçok yerli üretici firmanın olduğu biliniyor.

Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği’nin (TAYSAD) açıklamasına göre, Odelo Farba, Autoliv, Farplas, Bosch, Assan Hanil, Martur, AWS, Valeo, Home-ix, EDAG, İnverto, Obrist, Mira, Continental Engineering Services olmak üzere 14 yan sanayi firması yerli otomobilin tedarikçi otomotiv yan sanayi firmaları oldu.

Bu firmalar arasında yabancı üreticiler de dikkat çekiyor. Yabancı firmaların tercih edilmesinin nedeni olarak, uluslararası ölçüde üretimin öncelik olması. Bu üretimi karşılayamayan Türk firmalar, ilk etapta tercih edilmiyorlar.

Üretim yapabilecek 4-5 Türk firması var

TOGG’a üretim yapacak yabancı firmalardan biri de İsveç merkezli direksiyon üreticisi Autoliv. Türk deri sektörü de, bu alanda üretim standartlarını karşılayabilecek 4-5 firmanın olduğunu belirterek, yerli üretimin tercih edilmemesini eleştiriyor.

Dünya otomotiv endüstrisindeki yerini TOGG’la güçlendirerek dünya pazarındaki yerini artırmayı amaçlayan deri sektörü, arabada deri materyalin kullanılabilecek her yerde kullanılmasını istiyor. Uçak endüstrisine üretim yapan Türk deri sektörünün yerli otomobilde olmaması yerlilik konusunda kafalarda soru işareti bıraktı. Konu ile ilgili görüşlerine ulaşmaya çalıştığımız TOGG’dan dönüş alamadık.

Altyapı, otomotiv sektörüne uygun

Deri sektörü olarak yerli otomobil içinde deri materyalle ilgili tüm ihtiyacı karşılayabilecek nitelikte olduklarını ifade eden Türkiye Deri Sanayicileri Derneği (TDSD) Başkanı Burak Uyguner, bir arabada en az 5-6 metrekare bir deri kullanımı gerektiğini söyledi.

Yılda 175 bin üretim kapasitesine sahip olması beklenen TOGG’un tesislerinde, 10 yılda 5 farklı modelden toplam 1 milyon adet otomobil üretiminin hedeflendiğini hatırlatan Uyguner, şöyle devam etti:

“Türk dericisi için çok ciddi bir potansiyel taşıyor. Türkiye’nin tabakhane altyapısı otomotiv sektörünün standartlarına uygun üretimi zaten mevcut durumda yapıyor. Uçak endüstrisine üretim yapan Türk deri sektörünün otomotivle ilgili yetersiz kalması zaten pek mümkün olmazdı. Deri materyal; direksiyon, ön konsol, yan kolluklar, kolçaklar hatta bagaj gibi birçok alanda değerlendirilebilir. Türk dericisinin global standartlarda bunu üretebilmesi mümkün iken yabancı bir firmanın yer alması veya arabanın segment algısını düşürebilecek petro-kimya ürünlere yer verilmesi, tüm sanayiciler olarak güçlendirmek için var gücümüzle çalıştığımız ülke algımıza zarar verecektir. Sektör olarak TOGG yetkililerinin istedikleri standartlarda ve sürede üretim yaparak, ülkemiz için büyük önem taşıyan bu markalaşma çalışmasında biz de yer alarak katkı sağlamak için hazırız” dedi.

Araç yola çıktıktan sonra yerlilik artacak

Elektrikli araçlarda yıllardır söylenen ilerlemenin 2020 yılında kaydedildiğini, 2021 yılında bu ilerlemenin adetsel olarak devam edeceğinin öngörüldüğünü söyleyen TAYSAD Başkanı Alper Kanca, böyle bakıldığında TOGG’a yerli 14 firmanın destek sağlamasının çok önemli olduğunu vurguladı.

Gelecekte elektrikli araçların payının büyük olacağına değinen Kanca, “TOGG’un aracı da böyle bir araç. Gelecekteki bir araca bugünden hazırlık yapmak önemli. Bir anda sıfırdan bir araç yaratmak, bu aracın üretileceği fabrikayı da düşünmek olağanüstü bir yük. Zaman içerisinde TOGG’un içerisindeki yerli üreticilerin payı da artacaktır. Üreticiler, yabancı araçlarda buradaki referansını gösterebilecek. Üreticilerimiz, TOGG ile birlikte yetkinlik de kazanmış olacaklar. Bu durum aynı zamanda TOGG’da parçası olmayan üreticiler için de motive eden bir durum olacak.

TOGG projesi, hızlı gelişen bir proje. O yüzden hızlı ilerlemek gerekiyor. Dolayısıyla henüz yerleşmemiş bir parça var ise zaman içerisinde dikkate alınacaktır. Öncelik şu anda aracın tüketici ile buluşması. Eksikler zaman içerisinde giderilebilir ve bu süreçte yerlilik oranı daha da artabilir. Araç bir kere yola çıktıktan sonra gerisi kolay” diye konuştu.

İsveçli firmanın Türkiye'de 4 tesisi var

Türkiye’nin otomobilinde direksiyon üretimi yapacak olan Autoliv, 1997 yılında İsveç’te kuruldu, ABD’li Morton ASP Inc ile 2018 yılında güçlerini birleştirdi. Dünya genelinde 27 ülkede faaliyet gösteren şirketin 70 bine yakın çalışanı var. Fortune 500’de yer alan Autoliv, 9 milyar dolara yakın yıllık ciroya sahip. Autoliv’in; Gebze OSB, TOSB Otomotiv OSB, Gebze Güzeller OSB ve TOSB-TAYSAD OSB’de toplam 4 tesisi bulunuyor. Şirket, bu tesislerde hava yastıkları, emniyet kemerleri ve direksiyon simidi üretimi yapıyor.

İmamGüneş/Dünya