Doğalgaz dağıtımını özelleştirme yoluyla devralan şirketler, milyonlarca vatandaşa kışın ortasında akıl almaz biçimde zam yağdırmaya başladı. Üstelik piyasayı düzenlemesi ve vatandaşı şirketlere karşı koruması için oluşturulan üst kurullar bu zamların onayını verirken, Maliye de haksız zamların üzerinden vergi aldı.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) geçen yıl 29 Temmuz Pazar günü ilginç bir yönetmelik yayımlayarak doğalgaz dağıtım şirketlerine geriye dönük zam yapabilme yetkisi verdi.

Bugüne kadar hiçbir kişi, şirket ya da kuruma tanınmayan bu hakkı kullanmaya başlayan doğalgaz dağıtım şirketleri, milyonlarca vatandaşı kışın ortasında ek zam faturalarıyla karşı karşıya bıraktı.  Doğalgazda tüketim azaldı, faturalar kabardı

Şirketler geriye dönük zam faturası gönderdiği abonelerinin tepkisini çekmemek için faturaların üzerine Resmi Gazetede yayımlanan yönetmeliği gerekçe göstermeyi de ihmal etmedi.  

EPDK yönetmeliğinin iptali için tüketiciyi koruma yasasıyla ticaret kanununa aykırı olduğu gerekçesiyle çok sayıda dava açıldı. Konu Anayasa Mahkemesine kadar götürüldü. Ancak geriye dönük zam yapma ayrıcalığına son verecek bir karar henüz yargıdan gelmedi.

İŞTE GERİYE DÖNÜK ZAM!

Doğalgazda tıpkı elektrik ve suda olduğu gibi kartlı ve faturalı şeklinde iki tür abonelik bulunuyor. Kartlı doğalgaz aboneleri ön ödeme sistemiyle ileride kullanacakları gazın parasını şirkete aylar öncesinden peşin ödeyip dolum yaptırabiliyorlar.

Bu yıl doğalgaza 31 Temmuz'da yüzde 14.97, 31 Ağustos'ta da yüzde 14.90 olmak üzere toplam yüzde 32.1 oranında zam yapıldı. Doğalgaz dağıtım şirketleri, EPDK'nın verdiği yetkiyi kullanıp, 31 Temmuz'dan önce örneğin mart, nisan, mayıs ya da haziran aylarında kartlarına doğalgaz yükletip kışın kullanmaya başlayan tüm abonelere yüzde 32.1 oranında geriye dönük ek zam faturası gönderdi. Üstelik karttaki doğalgaz tükenene kadar ileriki aylarda gelecek tüm zamlar da ilave edilebilecek.  Elektrik ve doğalgaz faturalarında vahim tablo! ‘14,5 milyon insanın elektriği kesildi’

DEVLET DE VERGİ ALDI 

Geriye dönük zam yetkisi, karta aylar öncesinden yapılan peşin yüklemenin ‘doğalgaz' değil, ‘nakit para' sayılması yoluyla sağlandı. Böylece şirketler, aylar öncesinden hesaplarına yatan parayı hem işletip faiz geliri elde ettiler hem de vatandaşa sonradan zamlanmış pahalı doğalgazı fatura etme fırsatı buldular.

Geriye dönük zamlı faturalar üzerinden de Maliye ÖTV ve KDV geliri elde etti. Belgedeki faturaya göre, haziran ayında 2 bin 350 TL ödeyip kartına doğalgaz yükleten vatandaşa şirket yüzde 32.1'lik temmuz ve ağustos zamlarını Aralık ayında uygulayıp 639 lira 15 kuruş ek zam yüklerken Maliye de 115 lira 5 kuruş KDV tahsil etmiş.

HERKES YAPSA HALK BİTER

Doğalgaz şirketlerine tanınan geriye dönük zam yapma yetkisi tüm kişi, şirket ve kurumlara tanınsa, aylar öncesinden satın aldığımız televizyon, buzdolabı, çay, şeker, et, süt, yumurta, ekmek, makarna dahil tüm tüketim mallarına aylar sonra gelen zamlar nedeniyle evimize ek zam faturası yağar.

Örneğin 400 liraya aracının deposunu dolduran bir tüketici 5 ay sonra akaryakıta yüzde 30 zam gelirse akaryakıt istasyonuna 120 lira ek zam parası ödemek zorunda kalır.

İleriye dönük alınan uçak bileti ya da tatil fırsatlarına sonradan gelen tüm zamlar direkt yüklenebilir.

Dağıtım şirketi yetkilileri, sonradan gelen zamlar nedeniyle kestikleri ek zam bedellerini BOTAŞ'a gaz parası olarak ödediklerini söylediler.

Erdoğan Süzer/Sözcü