ABD Merkez Bankası'nın (Fed) bugün sona erecek Federal Açık Piyasa Komitesi toplantısında 75 baz puanlık faiz artırışına gideceği piyasalarda fiyatlanırken, piyasa uzmanları 100 baz puan faiz artırımına daha az ihtimal veriyor.

Fed'in 75 baz puan artışa gitmesi durumunda politika faizi yüzde 2,25-2,50 aralığına yükselmiş olacak. Diğer yandan piyasalar Fed’in yıl sonunda kadar faizleri yaklaşık yüzde 3,5’e yükselteceğini ve 2023’ün ikinci yarısında düşürmeye başlayacağını fiyatlıyor.

Fed geçen ayki toplantısında da 75 baz puanlık faiz artışına gitmiş ve bu 28 yılın en sert faiz artışı olarak kayıtlara geçmişti.

POWELL’IN AÇIKLAMASI TAKİP EDİLECEK

Öte yandan Fed'in faiz kararının yanı sıra Fed Başkanı Jerome Powell'ın açıklamaları yatırımcıların odağına yerleşirken, Powell'ın açıklamalarında gelecek dönem para politikasına ilişkin ipuçları aranacak.

Bu ay ABD'den gelen yüksek enflasyon verilerinin ardından piyasa katılımcılarının 100 baz puanlık artış beklentisi artsa da bu beklentiler sonrasında yerini Fed yetkililerinin 75 baz puanlık bir artışı daha tercih edeceğine dönük tahminlere bıraktı.

100 baz puanlık artış olursa, bu Fed’in mevcut para politikası çerçevesini uygulamaya başladığı 1990’lı yıllardan bu yana ilk olacak.

ENFLASYONDAKİ ARTIŞ SÜRÜYOR

Faiz artışlarına martta 25 baz puanla başlayan Fed, mayısta 50 baz puan, haziranda 75 baz puanlık artışlara gitti. Fed'in faiz artışlarını hızlandırmasının arkasındaki en büyük etki ise ABD'de yükselen enflasyon oldu.

ABD’de tüketici fiyat endeksi (TÜFE) haziranda yüzde 9,1’le artışını sürdürdü. Yüzde 9,1’lik enflasyon Kasım 1981’den bu yana ülkede gerçekleşen en yüksek enflasyon olarak kaydedildi.

Bloomberg'in aktardığı değerlendirmelere göre, eski Fed Başkan Yardımcısı ve Brookings Enstitüsü kıdemli üyesi Donald Kohn enflasyonla ilgili yaptığı değerlendirmesinde, “Enflasyon yerleşik ve yayılıyor” dedi.

RESESYON GELİYOR MU?

Yüksek enflasyon seyrinin sürmesi Fed'i faiz artışlarına iterken diğer taraftan ekonominin durgunluğa gireceği yönündeki endişeler de yükseliyor.

Son olarak ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, Fed'in enflasyonla mücadelesine duyduğu güveni dile getirdi ve Amerikan ekonomisinin geniş bir durgunluk içinde olduğuna dair herhangi bir işaret görmediğini söyledi.

Bank of America ABD Başekonomisti Michael Gapen 2022’nin ikinci yarısından itibaren başlayacak ılımlı bir resesyon öngörürken eski ABD Hazine Bakanı Lawrence Summers ise “yumuşak inişin çok mümkün görünmediğini” belirtti.

Fed Başkanı Powell ise fiyat istikrarını sağlayamamanın ABD'yi resesyona sokmaktan daha büyük bir hata olacağı görüşünde.

NE OLMUŞTU?

Fed, yükselen enflasyonu kontrol altına almak için sene başından bu yana kademeli olarak faiz artışına gitmişti. Fed ilk olarak mart ayı toplantısında, 2018'den bu yana ilk kez faiz artırımına giderek politika faizini 25 baz puan artışla yüzde 0,25-0,50 aralığına yükseltti.

Mayıs ayında ise Fed politika faizini 50 baz puan artırarak 2000 yılından bu yana en yüksek faiz artışını gerçekleştirmişti. Haziran ayında enflasyondaki artışa paralel olarak Fed faizleri 75 baz puan artırmış yüzde 1,75'e yükseltmişti. Böylece haziranda son 28 yılın en yüksek faiz artışı gerçeklemiş oldu.

FED'İN FAİZ ARTIŞININ ETKİSİ NE OLUR?

Fed'in faiz artış hamlelerini hızlanmasının ekonomiyi yavaşlatacağı ve doları diğer varlıklar karşısında güçlendireceği düşünülüyor.

Geçtiğimiz faiz artışlarının ardından ABD doları diğer para birimleri ve altın gibi varlıklar karşısında değer kazanırken borsa ve kripto gibi riskli varlıklar da hem ABD tahvillerinin hem de doların güçlenmesiyle gerilemişti.

DOLAR FAİZİNİN ARTIŞI TÜRKİYE’Yİ DE ZORLUYOR

Fed başta olmak üzere gelişmiş ülke merkez bankalarının faiz artışları ve ABD dolarının güçlenmesi, Türkiye’nin de aralarında bulunduğu gelişen ülkelerde kriz riskini artırdı.

900 baz puana ulaşan risk primi (CDS) ile birlikte Türkiye’nin dolar cinsi dış borçlanma faizi yüzde 12’ye gelirken, yüksek cari açık ve 180 milyar doların üzerindeki kısa vadeli dış borcun çevrilmesinin maliyeti de giderek artıyor.

Dolar/TL bugün 17,93 ile 2022 yılının yeni zirvesini görürken, analistler kur artışının devam etmesini bekliyor.

FED FAİZ KARARI NE ZAMAN AÇIKLANACAK?

Temmuz ayı FED faiz toplantısı 26-27 Temmuz tarihlerinde gerçekleştiriliyor. Karar bugün Türkiye saatiyle 21.00'da açıklanacak. Fed Başkanı Jerome Powell da 21.30'da kameraların karşısına geçecek.