Türk Lirası tarihin en büyük değer kaybını yaşıyor, adeta karanlık bir tünelde freni patlamış kamyon gibi savruluyor. Ekonomi yönetimi, gidişatı durdurmak için bir adım atmıyor, atamıyor.

Türk Lirası’nın dolar karşısındaki değer kaybı önceki gün yüzde 10’u aştı. 13,45’e kadar yükselen dolar/TL 13 liranın üzerinde güne başladı. Dolar akşam saatlerinde 12,24’e kadar geriledi. Kurda gün boyu aşanan oynaklık ise tedirginlik yaratıyor.

Bu derece belirsizlik toplumun her kesimini etkiledi. Üretimden ticarete her sektör de endişe büyüdü.

İHRACATÇILAR ÖNLEM İSTEDİ

Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, döviz kurlarındaki aşırı dalgalanmanın ihracatı durduracak boyuta ulaştığını belirtti.

“Toplumun her kesimi gibi ihracatçılar da büyük tedirginlik yaşıyor” diyen Eskinazi, yaşanan durumu şu sözlerle özetledi: “Ticari hayat çok gerildi. İhracatçılar olarak fiyat veremiyoruz, mal alamaz noktaya geldik. Üretim ve ihracat durmak üzere. Türk ekonomisinde hammadde, enerji, lojistik başta olmak üzere pek çok girdi dövize endeksli.

Dövizde bir günde yüzde 10-15 aralığındaki dalgalanma baş edilebilecek bir dalga değil. Bu dalgalanma hem işletmelerimizde, hem de ekonomimizde büyük yaralar açar. İşletmelerimizin özsermayeleri eridi. Kâhin olmaya gerek yok bundan sonraki aşamada bankalar kredi veremez noktaya gelecek. Gelinen nokta iş dünyasının çözüm bulabileceği noktayı çoktan geçti. Acil önlem alınmalı. Politikacılar birlikte çözüm üretmeli.”

ACİL SOĞUTMA ÖNLEMİ ŞART

Türkiye’nin ihracatla büyüme modelini seçtiğine dikkati çeken Eskinazi sözlerini şöyle sürdürdü: “Türkiye’ye son 1 yıllık dönemde 216 milyar dolar döviz kazandırdık. Önümüzdeki 5 yıllık dönemde ihracatımızı 300 milyar dolara çıkarabilecek potansiyele sahibiz. Kamuoyunda, döviz kurlarının TL karşısında değer kazanmasından ihracatçıların mutlu olduğu ile ilgili bir yanlış algı var."

"Biz Türkiye’nin bir parçasıyız, Türkiye’nin eli kanarsa bizim de kanar" diyen Eskinazi, "Merkez Bankası’nın arka arkaya aldığı faiz indirimi kararları ateşin üzerindeki külü kaldırdı. Acil soğutma önlemleri alınmalı, dövizin ateşi söndürülmeli” ifadelerini kullandı.

TEDARİK ZİNCİRİNDE AKSAMALAR OLDU

İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Murat Akyüz de kendi sektöründeki durumu şu sözlerle dile getirdi: “Mevcut tedarik sisteminde ciddi sıkıntılar oluştu. Firmalar, alımlarını yavaşlatma kararı aldı. Tedarik zincirindeki aksamalardan dolayı üretici hammadde bulamıyor. Zamanında üretim yapmakta sıkıntı yaşanıyor.”

ORTA VE UZUN VADELİ SATIŞLAR DURDU

Vadeli satışların nakide döndüğüne dikkat çeken Akyüz, “Kur belirsizliklerinden dolayı orta ve uzun vadede firmalar satışı durdurdu. Burada yapılan bir devalüasyon. Onlar da bunun farkında. Yurtdışındaki alıcılardan iskonto yapılması konusunda baskı geliyor. Yaşanan kur şoku ekonomik değil daha çok siyasi. Siyasi istikrar bir an önce toparlanmalı. İstikrarsız bir ortamda satışlarımız etkileniyor” şeklinde konuştu.

İHRACATÇIYIZ AMA HAMMADDEMİZ İTHAL

Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği’nde Yönetim Kurulu Başkanı Ramazan Kaya da gün içerisinde 2-3 farklı fiyat listesiyle karşılaştıklarını belirterek tedirginliklerini dile getirdi. Kaya, "Baktığınız zaman tekstil sektöründe yüzde 17’lere varan artışları gördük. İhracatçıyız ama hammaddeyi ithal ediyoruz. Bu nedenle de maliyetleri artırıyor. Kur yüzde 10 artıyor, ürüne ve hammaddeye yüzde 15 yansıyor. Daha önceden piyasa vadesi kredisi dediğimiz olay peşine, dövize döndü. Gönder parayı al malına döndü. Maliyetlerde artış söz konusu" ifadelerini kullandı.

GİYİMDE YILBAŞINDAN SONRA YÜZDE 50 ZAM

Sürdürebilir pozisyonda olmadıklarını belirten Kaya, önümüzdeki yıla dair şu öngörülerde bulundu: "Hammaddede istediğimiz fiyatı bulamayınca durağanlık korku oluyor. Ciddi şekilde sektör kârsızlıkla boğuşuyor. Hazır giyim olarak tekstilde tüketiciye yansımayı ilk çeyrekte göreceğiz" diyerek yılbaşından sonra yüzde 50, yüzde 60 zam geleceğini söyledi. Enflasyonun tetikleneceğine vurgu yapan Kaya,"En çok hazır giyim ve tekstil etkilenecek. Bizleri de tüketiciyi de tedirgin ediyor. Bu kadar iniş çıkışa kalp dayanmıyor."

Birgün