Elektrik Piyasası Kapasite Mekanizması Yönetmeliği Değişiklik Taslağı'na göre, bugüne kadar elektrik alım ve doğalgaz temin garantileriyle devlete kolay yoldan elektrik satıp bol para kazanan ancak garanti süreleri bittiği için halen piyasa kurallarına göre çalışmaları gereken elektrik santrallerine halkın cebinden pandemi yardımı yapılacak.

Taslağa göre, destek mekanizması dışında kalan “yap-işlet” santralleri ile yaşı 13 yıldan büyük ve ithal kömür ve doğalgaz kullanan santraller 1 Temmuz 2021 tarihinden itibaren yardım mekanizmasına dahil edilecek.

Yardımları almak isteyen santral sahiplerinin, düzenleme resmen yayımlandıktan sonra 15 gün içinde başvuru yapmaları yeterli olacak. Vatandaştan toplanacak hazır parayı istemeyip başvuru yapmayanlara ise ödeme yapılmayacak.

 ABONE ANLAMAYACAK

Şirketlere ödenecek pandemi yardımı parası, sistem işletmecisi olan kamuya ait Türkiye Elektirik İletim Anonim Şirketi'nin (TEİAŞ) gelir tavanına eklenecek. Gelir tavanındaki harcamalar ise elektrik faturaları aracılığıyla halka yansıtılacak.

Bu harcamalar daha önce iletim sistemi kullanım bedeli olarak faturalarda görünüyordu ancak halk tepki göstermesin diye bu harcamalar dağıtım giderlerinin içine konulduğu için artık faturalarda yer almıyor. Dolayısıyla şirketlere aktarılacak paraları halk faturasının içinde “gizli zamla” ödeyecek ancak patronlara yardım yaptığının farkında bile olamayacak.

YAKLAŞIK 3 MİLYAR TL

Elektrik üreten şirketlere kapasite mekanizması adı altında 2018 yılından bu yana destek ödemeleri yapılıyor. Bu yolla 2018 yılında 1.4 milyar, 2019 yılında 2 milyar, 2020 yılında ise 2.2 milyar lira ödendi. Bu yıl 2.6 milyar lira ödeme planlanmıştı. Ancak pandemi yardımı işin içine girince toplam ödemenin 3 milyar liraya yaklaşması bekleniyor. Yardımın 4 ithal doğalgaz, 1 de ithal kömür santrali için yapılması planlanıyor.

Pandemi nedeniyle faturalarını bile ödeyemez hale gelen vatandaşlar, şimdi bir de elektrik şirketlerini kurtarmak için yansıtılan “gizli zam”mı yüklenmek zorunda kalacak.

GEREKÇESİ ŞİRKETLERİN SALGINDA MAĞDUR OLMASIYMIŞ

Pandemi yüzünden işsiz kalan, dükkanı kapanan esnaf başta olmak üzere faturasını ödeyemediği için elektriği kesilen milyonlarca yoksula kulak tıkayan hükümet, şirketlerin pandemi mağduru olduğunu fark edip taslağın gerekçesine de yazdı.

Gerekçede pandemi ve ekonomik daralma nedeniyle elektrik tüketiminin azaldığı, elektrik üretim fiyatlarının düştüğü, bu nedenle de santrallerin zor durumda kaldığı ifade edildi.

Erdoğan Süzer/Sözcü