Vatandaşın elektrik için ödediği her 100 TL’nin 30 TL’si şirketlerin kasasına girerken bir türlü giderilemeyen altyapı eksiklikleri, ülkenin birçok yerinde uzun süreli elektrik kesintilerine yol açtı.

Elektrik dağıtımının 2013 yılında 21 bölgeye bölünerek özelleştirilmesi, biriken borçları ve altyapı eksikliklerini beraberinde getirdi. Yurttaşların dağıtım şirketlerine ödediği bedel son beş yılda üç kat artarken altyapı eksiklikleri, elektrik kesintilerinin olağan hale gelmesine neden oldu.

Dağıtım şirketlerinin borç batağında olduğunun ve yeterli altyapı yatırımlarını yapamadığının altını çizen CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın, “Ucuz ve kaliteli hizmet verileceği vaadiyle yıllar önce özelleştirilen elektrik dağıtımı bugün tam anlamıyla bir fiyaskoya dönüştü” dedi. Türkiye genelinde yaşanan uzun süreli elektrik kesintilerinin yurttaşları mağdur ettiğini kaydeden Akın, “Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın beş yılda elektrik dağıtımına 40 milyar TL yatırım yapıldığını açıklaması, vatandaşın aklıyla alay etmektir” ifadesini kullandı.

ELEKTRİK BEDELİ İKİ KAT ARTTI

Ocak ve Şubat aylarında 30’un üzerinde kente uzun süreli elektrik kesintileri yaşandığını, en az 200 bin hanenin bu kesintilerden etkilendiğini belirten Akın, şunları söyledi:

“Elektrik kesintilerinin nedeni AKP iktidarı döneminde ucuz ve kaliteli hizmet vereceği gerekçesiyle özelleştirilen dağıtım hatları için gerekli altyapı yatırımlarının yapılmamasıdır. Ucuz ve kaliteli hizmet verileceği vaadiyle özelleştirilen dağıtım şirketleri ne ucuz ne de kesintisiz bir hizmet verdi. Elektrik bedeli son yedi yılda iki kattan daha fazla artarken kullanım bedeli ise 3,5 kat arttı.

Elektrik faturalarının yüzde 30’u dağıtım şirketlerine veriliyor. Başka bir deyişle vatandaşın her 100 liralık faturasının 30 lirası dağıtım şirketlerine gitti. Elektrik dağıtımında son beş yılda 40 milyar TL tutarında yatırım yapıldığını söyleniyor. Abonelerden zaten bir yılda ortalama dağıtım bedeli olarak ortalama 50 milyar TL toplanıyor. Abonelerin peşin ödediği bu bedele karşın yeterli altyapı yatırımı ve onarım çalışmaları yapılmıyor.”

Elektrik dağıtımının özelleştirilmesinin ardından yaşanan sorunlar TBMM KİT Komisyonu’nda da gündeme getirildi. Komisyonun 23 Şubat 2021 tarihli toplantısında söz alan CHP Milletvekili Baha Ünlü, özelleştirme sonrası bakım onarım faaliyetlerinde aksamalar yaşandığını ve arızalar ile elektrik kesintilerinin sayısının arttığını belirtti.

Ünlü, elektrik dağıtım şirketlerinin faaliyetlerin denetim ve kontrolünün önemli hale geldiğinin altını çizerek, “Elektrik faturaları konusunda acımasız olan elektrik şirketleri, kesintilere son verecek yatırım ve düzenlemeleri tam olarak yapmamaktadır” dedi.

Ünlü, işletme bakımlarını ve gerekli yatırımlarını yapmayan elektrik şirketlerinin, daha fazla kar elde etmek için personel sayısını azalttığını da ifade etti.

CHP’li Ahmet Kaya da elektrik dağıtımının özelleştirilmesini eleştirdi. Özelleştirme sürecinde, “Dağıtım bölgelerindeki varlıkların daha verimli işletileceği, maliyetlerin azaltılacağı” vaatleri verildiğini anımsatan Kaya, şunları söyledi:

“Özelleştirmenin ardından elektrik arz güvenliğinin de arz kalitesinin de artacağı, kayıp kaçağın düşürüleceği ve yenileme ve genişleme yatırımlarının özel sektör tarafından daha hızlı yapılacağı söylenerek özelleştirmelere hız verilmiştir. Peki, sonuç böyle mi olmuştur? Hepimiz biliyoruz ki sonuçlar böyle olmamıştır.”

AKP DE 'RAHATSIZ'

Elektrik dağıtım şirketlerinin yatırım konusundaki “eksikliklerini” AKP’li milletvekilleri dahi dile getirdi. Komisyonda konuşan AKP’li Metin Gündoğdu, bölgede elektrik dağıtım işini alan firmaların yatırımlar konusunda eksik kaldığını kaydetti.

Mustafa Bildircin/Birgün