Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö ve Başbakanı Sanna Marin'in ortak basın toplantısında NATO üyeliği için başvurmaktan yana açıklama yapmalarının ardından, resmi karar geldi. Cumhurbaşkanı Niinistö, NATO üyesi olmak için resmi karar alındığını, üyelik başvurusu yapacaklarını duyurdu.

Parlamentoda görüşülecek

"Cumhurbaşkanı ve Hükümetin Dış Politika Komisyonu, Finlandiya'nın parlamentoya danıştıktan sonra NATO üyeliğine başvurması konusunda görüş birliğine vardı. Bu tarihi bir gün. Yeni bir dönem açılıyor" denilen açıklamaya göre Finlandiya'nın olası üyeliğine ilişkin bir rapor hükümetin genel kurulunda onaylanmasının ardından parlamentoya sunulacak. 

"Tarihi karar" vurgusu yapan Marin, 'Finlandiya parlamentosunun NATO'ya katılım kararını kararlılık ve sorumlulukla kabul etmesini beklediğini' söyledi.

Rusya ile diyaloğu koruma temennisi

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesi konusunda “En önemlisi yine de açık ve doğrudan konuşabiliyor olmamız” diyen Cumhurbaşkanı, 'Finlandiya’nın NATO üyeliği ile Rusya ile ilişkilerin değişebileceğini, ancak diyaloğun muhafaza edilmesini umduğunu' belirterek ekledi:

“Rusya’nın da aynı şeyi hissettiğinden eminim. Her halükarda diyalog olmalı, Finlandiya Körfezi sularında güvenlik gibi karşılıklı olarak çıkar sağlayan konular hakkında görüşülmeli."

'Erdoğan ile görüşmeye hazırım'

Niinisto, ülkesinin NATO üyeliği konusunda Türkiye'nin gündeme getirdiği sorunlar hakkında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmeye hazır olduğunu belirtti.

Türkiye'nin veto etme ihtimali

Daha önce NATO Genel Sekreteri ve ABD gibi önde gelen üyeler, Finlandiya ve İsveç'in ittifaka üyelik başvurusu yapması halinde 'sorunsuz ve hızlı şekilde kabul edileceğini' açıklamıştı. Ancak Türkiye veto kartının ucunu göstermişti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, cuma namazı çıkışında gazetecilerin soruları üzerine İsveç ve Finlandiya ile ilgili gelişmeler konusunda 'olumlu bir düşünce' içinde olmadıklarını söylerken, bunu iki ülkenin 'PKK ve YPG'ye desteğiyle' gerekçelendirmişti. Ardından Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın'dan "İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya katılması konusunda kapıyı kapatmadık" açıklaması gelmişti.

Çavuşoğlu-Haavisto-Linde üçlü toplantısı

Dün NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı öncesinde, 'NATO'da müttefik olacak bir ülkenin terör örgütü YPG/PKK'ye destek vermemesi gerektiğini' söyleyen Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, "Bu iki ülke PKK ve YPG'ye açık bir şekilde destek vermektedir. Bunlar terör örgütüdür" demişti.

Çavuşoğlu, dün gece İsveç Dışişleri Bakanı Ann Linde ve Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto ile iki ülkenin NATO'ya üyelik müracaatına ilişkin üçlü toplantı yapmıştı.

Ardından İsveç Dışişleri Bakanı Ann Linde'den 'Türkiye ile dün akşam yapılan müzakerelerde çözüme ulaşamadıkları ve diplomatik müzakerelere devam etme kararı aldıkları' açıklaması geldi.

Türk tarafı ile 'Suriye'nin kuzeyindeki oluşum' konusunda anlaşamadıklarını dile getiren Linde, "Biz PKK'nın terör örgütü olduğunu kabul ediyoruz. Kuzey Suriye'deki oluşum için aynı şeyi düşünmüyoruz, birçok NATO ülkesi de düşünmüyor. ABD ve diğer NATO ülkeleri gibi biz de Kuzey Suriye'deki Kürt örgütleri ile görüştük" dedi.

Tarafsız statüde ve Rusya ile 1340 kilometrelik kara sınırı bulunması bakımından özellikle 1939'la Sovyetler Birliği ile savaşmış Finlandiya'nın üyeliği önem taşıyor. Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliği, veto kartının ucunu gösteren Türkiye dahil mevcut 30 üye ülkenin oybirliğiyle onayını gerektiriyor.

Bugün Almanya'nın başkenti Berlin'de düzenlenen NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı'nda Kovid-19'a yakalanan Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in yerine hazır bulunan Genel Sekreter Yardımcısı Mircea Geoana, toplantıya girişte, 'Finlandiya ve İsveç'in olası NATO üyeliğine ilişkin, Türkiye'nin endişelerini bildirdiğini, bir uzlaşı sağlamak için gerekli şartların bulunacağına inandığını' dile getirdi.

Öncesinde Rusya Dışişleri Bakanlığı, Finlandiya’nın NATO’ya katılımı halinde Moskova’nın 'ulusal güvenliğine yönelik tehditleri durdurmak için hem askeri hem de diğer nitelikte misilleme adımlar atmak zorunda kalacağını' duyurmuştu. Rus Dışişleri açıklamasında 'Finlandiya'nın NATO’ya katılmasının uluslararası yasal yükümlülüklerinin, özellikle de tarafların ittifaklara girmeme veya bunlardan birine yönelik koalisyonlara katılmama yükümlülüğünü sağlayan 1947 Paris Barış Antlaşması'nın doğrudan ihlali olacağı' belirtilmişti. 

Dün Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Niinistö telefon görüşmesinin ardından Kremlin'den yapılan açıklamada şöyle denildi:

"Putin, Finlandiya'nın güvenliğine yönelik herhangi bir tehdit olmadığı için geleneksel askeri tarafsızlık politikasından vazgeçmenin hata olacağını, dış politikada böyle bir değişikliğin uzun yıllardır iyi komşuluk ve ortaklık işbirliği ruhuyla tesis edilen ve karşılıklı yarar sağlayan Rusya-Finlandiya ilişkilerini olumsuz etkileyebileceğini ifade etti."