Pandemi nedeniyle aylardır dükkânı kapalı olan esnaf 'taahhütlü fatura' kabusu yaşıyor. Hükümet zor durumdaki işletmeleri rahatlatmak için paket üzerine paket açıklarken, taahhütlü fatura modeliyle hizmet veren telekom ve güvenlik sektörü şirketleri adeta krizi fırsata çevirdi.

Oluşan mücbir sebepleri görmezden gelen şirketler, kullanılmayan internet ve kapalı duran kamera sistemlerinden para almaya devam etti. Abonelikten çıkmak isteyenlerden de 'cayma bedeli' altında 10 milyar liraya yakın para toplandığı belirtiliyor.

Ödemesini geciktirenler ise icralık oluyor. Sadece son üç ayda bahse konu şirketler 2.3 milyon abonesini icraya verdi. Tüketici derneklerine şikâyet yağıyor.

FAHİŞ BEDEL İSTENİYOR

Pandemi başladıktan sonra işyerini tamamen kapattığını belirten Mustafa D., SABAH'a yaptığı açıklamada, "Şirketleri aradığımda taahhüt nedeniyle internet ve güvenlik hizmetlerini kapatamayacağımı söylediler. 9 aylık taahhüdüm karşılığında ise fahiş bir cayma bedeli çıkardılar. Kullanmadığım hizmet faturalandırılıp icraya verildim" dedi.

Beşiktaş'ta iki katlı restoran işleten Orhan K. ise kendisinin herhangi bir taahhüt vermemesine rağmen aboneliğinin otomatik uzatıldığını, iptal etmek istediğinde ise şirketin 6 aylık cayma bedeli istediğini belirterek, "Ödemeyince icraya verdiler. Emekli maaşıma haciz koyduruldu. Devlet mücbir sebep nedeniyle birçok borcu öteliyor. Özel şirketler ise kapalı işyerlerinden fırsatçılık yapıyor" açıklamasında bulundu.

DAVA AÇACAKLAR

Şikâyetin yoğunlaştığı sektörlerden biri de güvenlik… Kapalı işyerlerinin birçoğu şirketleri arayıp, hizmet alımını durdurmak istiyor. Ancak şirketler talepleri yerine getirmiyor. Taahhüdü olmamasına rağmen hizmeti iptal etmediklerini söyleyen M.C, "Dilekçe istediler, gönderdim. Ancak 2 aydır kurtulamıyorum" dedi. Pandemi nedeniyle işyerinin kapalı olduğunu anlatan A.H ise "Tarafıma yüksek meblağda cayma bedeli çıkarttılar. Mahkemelere dava açacağım" diye konuştu.

HUKUK TÜKETİCİDEN YANA

Hukukçulara göre, mücbir sebeplere ek olarak yasalarda tüketici lehine maddeler var. Ancak buna rağmen çoğu tüketici icralık oluyor. 6502 Sayılı Ticaret Kanunu'nun 52. maddesinde, "Tüketici, belirsiz süreli veya süresi bir yıldan daha uzun olan belirli süreli abonelik sözleşmesini herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin istediği zaman feshetme hakkına sahiptir.

Süresi bir yıldan az olan belirli süreli abonelik sözleşmesinde satıcı veya sağlayıcı tarafından sözleşme koşullarında değişiklik yapılması halinde de tüketici sözleşmeyi feshedebilir. Fesih bildiriminin kağıt üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı ile satıcı veya sağlayıcıya yöneltilmiş olması yeterlidir. Satıcı veya sağlayıcı, abonelik sözleşmesinin feshi için sözleşmenin tesis edilmesini sağlayan yöntemden daha ağır koşullar içeren bir yöntem belirleyemez" deniliyor.

TAAHHÜTLÜ FATURA NEDİR?

Bazı hizmet sağlayıcıları, müşterisine hizmeti sunmadan önce bir abonelik sözleşmesi imzalatıyor. Bu sözleşmede sağlayıcının yükümlülükleriyle birlikte abonenin de bazı taahhütler vermesi gerekebilir. Bunun en yaygın olanı bir yıl süre bu hizmeti alma zorunluluğudur. Sözleşmedeki koşullar, ancak siz bu süreyle aboneliğinizi devam ettirmeyi taahhüt etmeniz durumunda geçerli olacaktır. İptal ederseniz bir yıllık ödemeyi peşin alabilir. Ancak mücbir sebepler göz ardı edilemez.

Metin Can/Sabah