Milli Piyango 2019'da yüzde 22 daha fazla bilet bastı. Ancak satılan bilet sayısı yüzde 15 düştü. 29 Temmuz-29 Kasım dönemindeki çekilişlerde satılmayan 22 bilete büyük ikramiye çıktı. Aydınlık haber yaptıktan sonra satılmayan bilete ikramiye çıkmamaya başladı

Yolda giderken ayağınıza taş takılır sendelersiniz. Sade vatandaş söylenir geçer. Ama gazeteci "bu taşın burada ne işi var?" diye sorar. Yine böyle bir hadise oldu. 19 Kasım 2019 tarihli "Piyango satılmayan bilete vurdu! 20 milyon TL nereye aktarıldı?" başlıklı haberimizde, "Talih Kuşu Mili Piyango’ya kondu. Son 11 haftanın 10’unda büyük ikramiye hep satılmayan biletlere çıktı. Böylece satılmayan biletlere 19 milyon 750 bin TL ikramiye isabet etti. Peki bu nasıl oldu?" diyerek konuya kamuoyunun dikkatini çekmiştik. Haberimiz onlarca internet sitesi tarafından alıntılandı. Twitter'da sadece kişisel hesabımdan paylaştığım tweet yarım milyona yakın görüntüleme aldı.

İKİNCİ HABER TÜY DİKTİ

Konuyu aynı günlerde CİMER'e sorduk. Tarafımıza yazılı bir açıklama gelince konuyu ikinci kez haberleştirdik. Gelen cevaba ilişkin 6 Aralık 2019 tarihli "MP açıkladı: Piyango bütçeye vurdu" başlıklı haberimizde, Milli Piyango İdaresı Genel Müdürlüğü'nün şu ifadelerine yer verdik: "Satılmayan biletlere isabet eden ikramiyeler İdaremiz tarafından kamu payına dahil edilerek Hazine ve Maliye Bakanlığına aktarılarak genel bütçeye gelir kaydedilmektedir. İdaremiz tarafından düzenlenen şans oyunlarında devreden ikramiyeler Türkiye Varlık Fonuna aktarılmamaktadır."

İHALE İLE BAŞLADI, HABERLE BİTTİ

Milli Piyango'nun resmi sitesinde çekiliş sonuçları mevcut. Burada yeniden hatırlatalım: 29 Kasım 2019'da yapılan çekilişte satılmayan yarım bilete, 9 Kasım 2019'da satılmayan iki çeyrek bilete, 29 Ekim 2019'da satılmayan iki çeyrek bilete, 19 Ekim 2019'da satılmayan iki çeyrek bilete, 9 Ekim 2019'da satılmayan yarım bilete, 19 Eylül'de satılmayan iki çeyrek bilete, 30, 19 ve 9 Ağustos'taki çekilişlerde satılmayan üçer çeyrek bilete ve 29 Temmuz'da satılmayan iki çeyrek bilete büyük ikramiye isabet etti. Süreç, Milli Piyango ihalesinin arifesinde başladı. Aydınlık'ın 19 Kasım 2019 tarihli haberinden sonra yapılan ilk çekilişle birlikte sonra son buldu. O yılın ağustos ayında Milli Piyango ve şans oyunları ihalesi yapılmış Demirören ve İtalyan ortağı kazanmış ancak devir gerçekleşmediğinden piyango ve şans oyunları Türkiye Varlık Fonu bünyesinde bulunuyordu.

'BİLET SATILMIYOR' DEMEK YERİNE!

İlk haberimiz üzerine Milli Piyango İdaresi Genel Müdürü Bekir Yunus Uçar, tarafımıza konuşmak veya tatmin edici bir açıklama yapmak yerine 3 Aralık 2019'da NTV yayınına çıkıyor ve haberde yer alan ifadeyle "büyük ikramiyenin satılmayan bilete çıktığı' iddialarını yalanlıyordu." Uçar şu bilgileri veriyordu: “Son 18 çekilişimiz içerisinde iştirakçilerimize, talihlilerimize ikramiye ödemediğimiz hiçbir çekiliş yok. 2019 yılı verilerini verelim mesela, 32 tane çekiliş yaptık bugüne kadar ve bu 32 çekilişte sadece 3 çekilişte isabet eden, büyük ikramiyeye isabet eden numalar idareye kaldı. Bunlar da bu 80 milyon liralık ikramiye oranının içerisine aktarıldı.”

Uçar'ın bu açıklamasını görünce yukarıda da sizlere tarih tarih ve adet adet aktardığımız çekilişlerin listesini bir kere daha Twitter'dan yayınladık ve birçok haber sitesi konuyu yeniden haberleştirdi.

BİR YIL SONRA DEMİRÖREN DÖNEMİ

Şimdi bu eski haberler nereden çıktı diye sorarsanız anlatayım. Hani habere başlarken dedim ya yolda ayağınıza taş takılır... 30 Haziran 2020 Salı günü saat 15.58'de e-postama bir açıklama düştü. Açıklamanın başlığı "Sisal Şans, 1 Ağustos'ta faaliyetlerine başlıyor" şeklindeydi. Açıklamanın detayında özetle şu bilgiler vardı: "Demirören, Sisal spa ortaklığında kurulan Sisal Şans 1 Ağustos’ta faaliyetlerine başlıyor. Yeni dönemindeki ilk çekilişini 2 Ağustos’ta gerçekleştirecek olan Sisal Şans,... Bu vesile ile Milli Piyango ile alakalı hizmet alım sözleşmemizin 1 Ağustos 2020 itibarıyla devreye alınacağını kamuoyunun bilgisine sunarız."

İhaleden bir yıl sonra nihayet Demirören ve İtalyan ortağı Milli Piyango'yu devralıyordu. Aralık ayında yapılan açıklamadaya ilişkin haberlerde, piyangoya 50 milyon avro yatırım yapılacağı, bayi sayısının 10 bine çıkarılacağı ve 50 bin istihdam sağlanacağı bilgileri yer almıştı.

FAALİYET RAPORU HER ŞEYİ AÇIKLIYOR

Uzun bir girizgahtan sonra haberin özüne gelelim. Açıklama gelince epeydir gündemimde olan ama pandemi yüzünden aklımdan çıkan piyango konusu aklıma geldi. Hemen, tahminen mart ayında açıklanmış olan, Milli Piyango İdaresi'nin 2019 yılı faaliyet raporuna bir göz attım. Ve neden ikramiyelerin satılmayan bilete çıktığını buradan anlamış oldum. Sizlerle de paylaşalım istedim. Faaliyet raporuna göre; 2019 yılında 108 milyon 477 bin 94 bilet bastırıldı. Yıl içinde bunlardan 54 milyon 307 bin 317'si satıldı. Yani basılan bilet/satılan bilet oranı yüzde 50 oldu. 2018'de bu oran yüzde 72, 2017'de yüzde 74, 2016'da yüzde 73 ve 2015'te yüzde 73.5'ti. Basılan bilet adedi 2019'da bir önceki yıla kıyasla yüzde 22 artmış. Ancak satılan bilet adedi yüzde 15 gerilemişti. Haliyle satılmayan bilete ikramiye isabet etmesi gayet doğaldı.

İKRAMİYE ÖDEME ORANI DÜŞTÜ

Faaliyet raporunu incelerken bir başka veri daha dikkatimizi çekti. Piyango çekilişlerinde ikramiye ödeme oranı 2015'te yüzde 57.6 iken 2017'de yüzde 58.53'e çıkmış ancak 2019'da yüzde 54.89'a gerilemişti. 2018 ile 2019'u karşılaştırırsak; 2018'de vergiler dahil piyango çekilişleri özelinde satış geliri 836.4 milyon TL iken 2019'da 807.7 milyona geriledi. İkramiye ödemeleri de 467.2 milyon TL'den 443.3 milyon TL'ye düştü. Genel toplamda Milli Piyango İdaresi'nin bütün gelirlerinden Hazine'ye aktardığı (KDV, ŞOV, AYGET) tutar 798 milyon TL, doğrudan kamu payı da 640 milyon TL oldu. Bu tutarlar 2018'de Hazine'ye 817 milyon TL ve kamuya 768 milyon TL'ydi. Milli Piyango İdaresi'nin 2019 gelirleri 3 milyar 323 milyon TL, dağıttığı ikramiye de 1 milyar 579 milyon TL olarak raporda yer aldı. Gelirler 2018'de yaklaşık 3 milyar 396 milyon TL, ikramiye ödemeleri de 1 milyar 522 milyon TL'ydi. İdare, azalan gelire rağmen tutar olarak daha fazla ikramiye dağıtmış görünüyor.

Recep Erçin/Aydınlık