Alman, Amerikan, Rus ya da Çin aşısı olsun, dünyada şu ana kadar onay almış tek bir aşı yok. Çünkü, hiçbir aşı üçüncü faz klinik denemeleri geçemedi. Sadece bu aşılara, ‘acil kullanım onayı’ verildi.

Avrupa Birliği, önce mRNA tabanlı Pfizer/BioNTech aşısına, ‘mücbir sebepler nedeniyle acil kullanım onayı’ verdi. İngiltere, ABD, Kanada, Meksika, Suudi Arabistan ve birçok ülke de benzer şekilde acil kullanım onayı verdi.

BİZİ AŞILAYIP İNCELİYORLAR

Halen bu aşının üçüncü faz çalışmaları sürüyor ve on binlerce kişinin sonuçları şimdi Pfizer/BioNTech'e gidiyor. Onlar da, üçüncü faz için bunları inceliyor. Avrupalı doktorlar, “Aşıların onayı üçüncü fazdan sonra olur ve bunun için en az 4- 5 yıl gerekir” diyor. Yani, bu aşılar onay için uygun bulunmazsa bir anlamda boşu boşuna, DNA'larla oynanan mRNA aşılarını yaptırmış olacağız.

Bu halde de şu soru karşımıza çıkıyor: “Madem hiçbiri henüz onaylanmadı. O halde, yüz yıllardır denenmiş, bilinen klasik aşıları olmak daha mantıklı değil mi? mRNA aşılarıyla risk almış olmuyor muyuz?“

BILD'LE PFIZER'IN ORTAKLIĞI

İlginç bir şekilde Almanya'nın en çok satan gazetesi Bild de, Pfizer/BioNTech'in medya sponsorluğunu yapıyor ve Almanya'nın bu pahalı aşıdan daha fazla satın alması için kampanya yürütüyor. Aynı zamanda, BioNTech'e ‘Bild Onur Ödülü’ veriyor. Alman siyasetçiler, “mRNA aşısının tam sonuçlarını henüz bilmiyoruz ama aşısız kalmaktan iyidir“ diyerek, kamuoyu baskısı altında karar verdiklerini defalarca açıkladı.

RNA KOLAY KLASİK AŞI ZOR

Aynı şekilde ABD'li Moderna da mRNA aşısı ve onun da ileride ne gibi sonuçlar doğuracağı bilinmiyor. Çalışmaları süren Tübingen'deki CureVac aşısı da mRNA tabanlı. Bu aşıların tercih edilmesinin nedeni, kolay üretilebilirliği ve diğer hastalıklara karşı kısa sürede geliştirilmeleri. Çünkü, bunlarda klasik aşılar gibi zayıflatılmış virüs ya da mikrop üretmek, zaman kaybı yaşamak gerekmiyor.

İKİNCİ DOZDA ARTIYOR AMA…

İngiliz-İsveç aşısı AstraZeneca ile Johnson and Johnson, Çin ve Rus aşıları ise klasik aşılardan. İlk dozdaki koruma oranları düşük. mRNA aşılarının da ilk dozda koruma oranı düşük. İkinci dozla bu oran artıyor. Şimdi mRNA aşısı üretenler, kendi aşılarının ikinci dozdan sonra yüzde 90 koruduğunu savunuyor ama onun da bir garantisi yok.

Almanya'daki ünlü Arzt und Karriere (Doktor ve Kariyer) isimli tıp dergisi, aşının fazlarını bir kez daha açıkladı ve dünyadaki hiçbir corona aşısının, henüz onay almadığını hatırlattı.

İKİ FAZ BİLE YILLAR ALIR

Dergi aynen şunları yazdı:

“Ülkeler şu ana kadarki aşılar için acil kullanım onayı verdi. Bazıları BioNTech ile Moderna aşılarını kullanmaya başladı. Bir kısmı da, Çin ve Rus aşısını kullanıyor. Ama bunlar onay almadı. Aslında birinci ve ikinci faz bile yıllar alır. Bu aşılarda şimdi üçüncü faz denemeleri yapılıyor. Üçüncü fazda, belirli bir süre (genellikle beş-altı yıl), binlerce gönüllüyle deneme yapılır. Birçok şey araştırılır.”

Onay ise ancak 1-3 aşamaların klinik sonuçları başarılı bulunursa, ilgili sağlık birimlerine sunulmasından sonra verilir. Süreç bir yıl sürer ve etkinlik ile aşının güvenliği garantili olursa ancak buna onay verilir. Onaydan sonra da aşılar sürekli izlenir, denetlenir. Örneğin yan etkiler hem onay kurumuna, hem üreticiye, hem de sağlık bakanlığı yetkililerine bildirilir.”

Ali Gülen/Sözcü