İktidar, sanayiyi Anadolu’ya taşımayı özendirecek teşvik mekanizmalarını açıklarken, İstanbullu sanayiciler, şehrin artık çok özel projeler hariç yüksek teknoloji üretimi teşviklerinden de mahrum bırakılmaya başlanmasına tepki gösterdi.

Dünya'dan Merve Yiğitcan'ın haberine göre, ekonomi yönetiminin teşviklerde İstanbul yaklaşımının son örneği, sanayiciye nefes aldırması amaçlanan ‘İmalata Dayalı İthal İkamesi Destek Programı’nda görüldü.

Pakette, İstanbul tüm desteklerden hariç tutuldu. Başta 3’üncü, 4’üncü, 5’inci ve 6’ncı bölgede belirli şartları yerine getiren yatırımları içeren paketin kapsamına tüm bölgesel, stratejik, öncelikli ve/veya proje bazlı teşvik almış imalat sanayi yatırımları dahil edildi, ancak ‘İstanbul hariç’ denildi.

Türkiye sanayisinin yaklaşık yüzde 30’unu yüklenen İstanbul’un katma değeri düşük üretimde artık desteklenmemesine katılan sanayiciler, ancak yüksek teknoloji üretiminin bu yaklaşımın dışında tutulması gerektiğini savunuyor.

İSTANBUL TİCARET ODASI'NDAN KARARA TEPKİ

İstanbul’a yönelik teşvik yaklaşımını değerlendiren İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, özel sektörün üretim şevkine halel getirilmemesi gerektiğine dikkat çekti.

Türkiye ekonomisinin gelişimine en yüksek katkıyı sağlayan şehrin İstanbul olduğuna işaret eden Avdagiç, İstanbul’un geniş üretim imkanları, kalifiye iş gücü, stratejik konumu, modern lojistik altyapısı ve teşvikleriyle yabancı yatırımların da ilgi merkezi olduğunu kaydetti.

"İSTANBUL'UN TARİFİ FARKLI YAPILMALI"

İstanbul Sanayi Odası Meclis Üyesi Fikret Kaya da, yüksek teknoloji üretimine yönelik teşviklerden İstanbul’un mahrum bırakılmasını eleştirenler arasında. Sanayinin Anadolu’ya yayılması yönünde bir politikayı desteklediğini söyleyen Kaya, yüksek teknoloji üretiminin desteklenmesi konusunda ise İstanbul’un mahrum bırakılmasını eleştirerek, İstanbul için yüksek teknoloji tanımının farklı yapılması gerektiğini belirtti.

"KADEMELİ YAPILMALI"

TOBB, Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sanayi Meclis Başkanı Yavuz Eroğlu ise standart yatırımların değil ama öncelikli yatırım konusu olan üretimin, gelişmiş ve kaliteli insan kaynağı ile bilim altyapısı gerektirdiğini, bunun da İstanbul’da olduğunu söyledi.

Dolayısıyla İstanbul’a yatırım teşviklerini bıçakla keser gibi kesmenin doğru olacağını belirten Eroğlu, “Türkiye’nin önemli ölçüde sanayisini elinde tutan bir şehre bir günde ‘biz bu kredileri vermiyoruz’, denirse, bu kendi ayağımıza kurşun sıkmak gibi olur. Bir yanda katma değerli üretim yapalım derken bir yandan da sanayinin neredeyse yüzde 40’ını sırtlayan tarafı dışında tutuyoruz demek yanlış. Bu ikilemi aşmak gerekiyor. Kamunun yatırımları Anadolu’ya yayma yaklaşımını anlıyorum. Ama bunun bence kademeli ve sanayicinin de öngördüğü şekilde yapılması gerekiyor” şeklinde konuştu.

"İSTANBULLU MÜHENDİSİ ANKARA’DA BİLE ÇALIŞTIRAMIYORUZ"

Türk Elektronik Sanayicileri Derneği (TESİD) Başkanı Yaman Tunaoğlu, yüksek teknoloji yatırımlarının İstanbul’da desteklenmemesi yönünde bir yaklaşımı doğru bulmadığını söylerken, yüksek teknoloji için iyi mühendislere ihtiyaç olduğunu kaydetti.

Tunaoğlu, “İstanbul’un mühendisini değil Anadolu’da Ankara’da bile çalıştıramıyoruz. Yüksek teknoloji üretimin tanımı ve kontrolü doğru yapılmalı. İstanbul’un devre dışı bırakılması bana uygun gelmiyor. Hedefimiz yüksek teknoloji üretimini artırmaksa eğer bu konuya çok dikkatli yaklaşmalıyız” diye konuştu.

"İSTANBUL'A ARTIK DESTEK YOK"

Desteklerdeki ‘İstanbul hariç’ ibaresine ilişkin açıklamalarda bulunan bir bakanlık yetkilisi, devletin 5’inci ve 6’ncı bölgelerde de yüksek teknoloji üretimi yapılmasını istediğini, İstanbul’da artık yatırım yapacak yer kalmadığını, bu riskin dağıtılması gerektiğinin yıllardır sanayiciler tarafından da dile getirilmekte olduğunu söyledi. İzmir, Ankara, Kocaeli gibi illerin desteklendiğini hatırlatan yetkili, çok özel bölgesel projeler dışında İstanbul’un artık bu tip desteklerden hariç tutulduğunu ifade etti.

7'DE 1'İ İSTANBUL'DA

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın yayınladığı Yatırım Teşvik İstatistikleri’ne bakıldığında 2001-2021 yılları arasında Türkiye genelinde 77 adet stratejik yatırım için yatırım teşvik belgesi düzenlenirken, bunların 12 adedi sadece İstanbul için düzenlenmiş. Yine bölgesel yatırımlara bakıldığında ise söz konusu tarihlerde Türkiye genelinde 36 bin 965 yatırım teşvik belgesi düzenlenirken bunun bin 771 adedinin İstanbul’daki yatırımları kapsadığı görülüyor.