Hep döviz kurunu konuşuyoruz, bununla ilgili de S-400 meselesini. Elbette önemli ama Türkiye’nin cari açığı ve enflasyon oranını belirleyen çok önemli bir değişken var: Petrol fiyatları… Enflasyon ve cari açık da dönüp döviz kurunu etkiliyor. İşte size mükemmel bir kısır döngü…

Dün Umman Körfezi’nde bir petrol tankerine saldırı düzenlendi ve petrol fiyatları aniden fırladı. Halbuki önceki gün de hızlı bir düşüş yaşamıştı. Kaderimizi etkileyecek petrol fiyatlarını neler etkiliyor? İşte son dönemdeki yaşanan önemli gelişmeler.

Petrol beş aydır gördüğü en düşük düzeye inmişti ki aniden gelen bir haber (aslında iki haber) petrol fiyatını bir günde yaklaşık % 3,5 yükseltiverdi. Brent petrolü 62 dolara çıktı.

Aşağıda Brent petrolündeki 5 günlük hareketi görüyorsunuz:

Haber(ler) Umman Körfezi’nden geldi. İki petrol tankeri  Hürmüz Boğazı civarında hasara uğramıştı ve en az birisinin hasarı bir saldırı olduğu şüphesinin sonucuydu. Ayrıntıları düşen ilk “saldırı” Suudi Arabistan’dan Singapur’a metanol taşıyan Kokuka Courageous adlı tankerin başına gelen şey… En azından gemi yönetiminden yaplan açıklamaya göre hasarın sebebi “saldırı şüphesi”… Aynı gün konuyla ilgili bir açıklama da ABD 5. Filosu’ndanUmman Körfezi’nde iki tanker hasar gördü açıklaması gelmişti. Bunun sonucu New York borsasında petrol vadelileri (futures) % 3,9 artmıştı.

Umman’daki “saldırı”lar ilk değil. Geçen ay Basra Körfezi’nde yine petrol tankerlerine saldırılar olmuş. Bunların bazısının “saldırı” mı yoksa “kaza” mı olduğu yine tartışma konusu olmuştu. Öyle veya böyle bunun sonucu ABD savaş gemileri dünya petrol ticaretinin bu en önemli sularına yöneldi ve ABD ile İran arasında yaptırım gerginliğinin iyice arttığı bu günlerde o sularda bir sıcak çatışma ihtimalini arttırdı.

Bunun sonucu da petrol fiyatları yukarı doğru artma eğilimine girdi. Çünkü dünya petrol üretimi ve taşımacılığının hatırı sayılır bir bölümü Basra Körfezi’nin Umman denizine açıldığı o daracık Hürmüz Boğazı’ndan geçiyor. Ve İran’a herhangi bir saldırı durumunda İran’ın tam boğazın ortasında bazı tankerleri batırarak petrol taşımacılığını aylarca engelleyebileceğinden korkuluyor. Dolayısıyla geçtiğimiz ay ve nihayet dün yapılan “saldırı”lar da bu yönde birer tehdit olarak algılanıyor.

Buna rağmen petrol fiyatları aylardır düşüyor. ABD Teksas hafif petrolü varili vadelilerde 65 dolar seviyelerinden 51 dolara kadar geriledi.

Burada ise iki faktör rol oynuyor.

İlki dünya ekonomisinin bir durgunluğa doğru gittiği endişesi ve özellikle ABD-Çin ticaret savaşlarının bu durumu daha da kötüye götüreceği düşüncesi…

Diğer ve belki fiyatları etkilemede daha aktüel bir etken ise ABD ham petrol stokları… Yine Çarşamba günü ABD ham petrol stoklarının geçtiğimiz hafta 2,2 milyon varil arttığı açıklanınca petrol fiyatları % 4 düşmüştü.

Özetle petrol fiyatları belki de uzun zamandır görülmemiş ölçüde sert aşağı yukarı salınımlar yapıyor. Bir gün % 4 düşüyor derken hemen arkasından bir haberle tam tersi oluyor.

Sonuçta öyle gözüküyor ki petrol eninde sonunda aşağı ve yukarıya doğru net bir hareket yapacak. Bazıları petrolün stok verisi sonrası 30 dolara kadar düşüp düşmeyeceğini tartışmaya başlamıştı. Aynı gün petrol tankeri hadisesi sonrası 100 dolar olur mu endişeleri başladı.

Ne olacağı siyasal ve askeri konularda neler yaşanacağına bağlı elbette. Çin-ABD müzakereleri olumsuz seyreder ama Körfez’de bir sorun çıkmaz ise petrol aşağıya 30 dolara doğru seyreder. Fakat bu ayın sonunda G-20 zirvesinde Osaka’da Trump ile Xi anlaşır ve aksilik bu ya Körfez’de hele de Hürmüz Boğazı’nda bazı “kaza”lar olursa 100 dolara doğru…

İşin kötü tarafı Türkiye’nin tüm bu konularda bir miktar uygun fiyat bulduğunda petrol stoklamaktan başka alabileceği tedbir de yok gibi. Ama petrol fiyatının seyri hepimizin hayatını sın derece kökten bir şekilde etkilemeye aday.