Ekonomideki bozulmaya bağlı olarak borcundan dolayı icralık olan vatandaşların sayısı da hızla artıyor. 2002 yılında 8 milyon olan icra dosyası sayısı, son dönemde ekonomik krizin etkisiyle yüzde 160 artarak 21 milyona kadar çıktı.

Bir yandan icra müdürlüklerinde yargının ağır iş yükünden söz edilirken, diğer yandan yüksek harç bedelleri de vatandaşın cebini yakıyor. Yargı harçları nedeniyle vatandaşlar mahkemelerde neredeyse “adım başı” para ödüyor. Birçok insanın yüksek yargılama giderleri nedeniyle dava açmaktan vazgeçtiği belirtiliyor.  Her dört kişiden biri icralık: İcra dosyalarının sayısı 21.3 milyona ulaştı

HER ADIMDA HARÇ 

İcra mahkemelerinde alacaklılar icra takibi başlatırken, daha sonra borçlu tarafından ödenmek üzere devlete bir kısım harçlar ödemekle yükümlü. Tüm bunlara avukatların aldıkları vekalet ücretinden ödedikleri Katma Değer Vergisi ve Gelir Vergisi de eklenince bir icra dosyasından devletin kasasına giren tutar kabarıyor. Örneğin, 100 bin TL'lik bir icra takibinden harç ve vergi yoluyla devletin kasasına giren tutar en az 10 bin TL'yi buluyor.

İLK ANDA 562 TL MASRAF

2019 yılı yargı harçları tarifesinden yola çıkarak güncel bir davadan örnek vermek gerekirse icra takip tutarı 100 bin TL olan bir davada alacaklı ‘başvuru harcı' adı altında 44.40 TL, ‘vekalet harcı' adı altında 6.40 TL, ‘dosya masrafı' 1.75 TL, ‘tebligat gideri' 16.20 TL, ‘baro vekalet pulu' 10.10 TL  ödeme yapıyor.

Takip tutarı üzerinden hesaplanan peşin harç ise takibe konu alacak tutarının binde 5'i kadar alınıyor. Bu da 100 bin TL'lik bir alacak takibinde 500 TL olarak hesaplanıyor. 100 bin TL tutarında bir icra takip dosyasında ilk başta alacaklının cebinden harç, pul, masraf adı altında 562.10 TL çıkıyor. Dosyada kısmen ya da tamamen tahsilat yapılması halinde başlangıçta alınan bu harçlara ek olarak, icra dosyasının bulunduğu aşamaya göre farklılık gösterecek şekilde farklı harçlar da tahsil ediliyor.

100 bin TL'den 10 bin TL gelir 

İcra emrinin tebliği üzerine hacizden önce ödenen paradan yüzde 4.55, hacizden sonra ödenen paradan yüzde 9.10, malların satılıp paraya çevrilmesiyle tahsil olunan paradan yüzde 11.38 oranında tahsil harcı alınıyor.

Hacizden önce ödemelerde100 bin TL'lik davada (yüzde 4.55) 4 bin 550 TL tahsil harcı, 2 bin TL cezaevi harcı (yüzde 2) kalemiyle birlikte devletin kasasına giriyor.

Toplam 7 bin 112 TL harç ödenirken, avukat vekalet ücreti ile alınan katma değer ve gelir vergisiyle gelir 10 bin TL'yi buluyor.

Mehtap Özcan Ertürk/Sözcü