Merkez Bankası (TCMB) reeskont kredilerinde vadeyi uzattı, faiz oranlarını düşürdü fakat döviz yükümlülüğünü artırarak ihracatçının krediye ulaşımını zorlaştırdı.

Yeni düzenlemeye göre firmalar, gelirlerinin yüzde 40'ını TCMB'ye, yüzde 30'unu bir bankaya satmayı ve satışı müteakip 1 ay süreyle döviz almamayı taahhüt edecek. Daha önce firmaların sadece TCMB'ye yükümlülükleri vardı. Bankalara yükümlülük de eklenince ihracatçıların gelirlerinin yüzde 70'i bir nevi bloke edilmiş olacak.

BİZE PAZAR KAYBETTİRİR

Üstelik ihracat bedelinin yüzde 70'i bozdurulup TL olarak hesaba geçtiğinde, bu para ile 1 ay süreyle döviz alımına da izin verilmiyor.  

Türkiye'deki ithalatın yüzde 80'ni ham madde ve bunun çoğunu da ihracatçılar kullanıyor. Örneğin kimya sektörü üretim için hammaddenin yüzde 70'ini, plastikler ve mamullerinde ise yaklaşık yüzde 90'ını ithal ediyor. İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği'nin (İKMİB) Başkanı Adil Pelister, yurt dışından alım yaptıkları için döviz kullanmak zorunda olduklarını belirterek, “TL reeskont kredisi için de yüzde 30 bankaya döviz bozdurma zorunluluğu ihracatçıları finansman yönetimi açısından sıkıntılı bir duruma getirir” dedi.

Döviz ihtiyacı reeskont kullanımını sınırlar

İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Başkanı Ahmet Öksüz, vadelerin yükselip, faizlerin düşmesini olumlu bulduklarını ancak ilave yüzde 30'luk döviz bozdurma konusunda firmaların zorlanacağını söyledi. Öksüz, “Döviz ihtiyacı yoğun, ithal hammaddeye bağımlı firmalar döviz ihtiyacı varken bu krediyi kullanımları sınırlı olacaktır” dedi.

Kur yükselirse kâr gittiği gibi zarar da ettirir

Bankacılık uzmanı ve finans danışmanı Erol Taşdelen ise “Yüzde 40 TCMB'ye, yüzde 30 özel bankaya, yüzde 30 da ihracatçıya kalıyor ve üzerine 1 ay döviz alımı yasaklanıyor. Akreditifini nasıl ödeyecek o zaman ihracatçı TL versin, devlet ödesin” dedi. Taşdelen, “1 ay döviz almayacaksın, 1 ayda kur yüzde 5 artarsa ki yüzde 10 arttığı aylar da oldu. O zaman ihracatçının tüm kârı gittiği gibi zarar da eder. Bu durumda ihracat da artmaz” yorumunu yaptı.

Mehtap Özcan Ertürk/Sözcü