Hazine ve Maliye Bakanlığı Cuma günü Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren, yapılandırma, stok ve matrah affı, sicil affı gibi unsurları içeren 7326 sayılı kanuna ilişkin genel tebliğ yayınladı. Bu yasa ile daha önceki yasalardan farklı olarak, mükelleflerin kamu ile olan işlerinde sunmak üzere ‘borçsuzluk’ yazısı alabilmeleri için borcun yüzde 10’unu ödeme şartı aranacak. Öte yandan trafik cezası borcunu yapılandıran mükelleflere, peşin ödemeyi tercih etmeleri halinde iki kez indirim uygulanıyor ve ödenecek para kesilen para cezası tutarının da altına iniyor.

Tebliğde yapılandırmaya dair alacakların türlerine göre yapılandırma esasları, bunlara ilişkin faiz hesaplama yöntemi, önceki kanuna göre yapılandırılmış olup ödemesi devam eden alacakların yapılandırılması, bunlara yapılacak peşin ödemelere uygulanacak indirim, matrah ve vergi atırımında bulunma esasları, bunların yapılma şekilleri örneklerle açıklanıyor. 

 Toplam 221 sayfadan oluşan tebliğin 46 sayfası, başvuru formu ve bununla ilgili belgelerden oluşuyor.

Borçsuzluk yazısı için yüzde 10’luk ödeme şartı

Daha öncekilerden farklı olarak, bu yapılandırmada mükelleflere borçsuzluk belgesi düzenlenebilmesi için hesaplanmış yapılandırma tutarının en az yüzde 10’unun ödenmiş olma şartı aranacak. Önceki yapılandırmada, mükellefe borçsuzluk yazısı düzenlenmesi için borcun yapılandırılmış olması yeterli oluyordu.

Örneğin; KDV, karayolları geçiş ücreti, idari para cezası ve ecrimisil borçları bulunan bir mükellefin 86 bin 200 liralık borcu 12 taksitle ödenmek üzere yapılandırılıyor. Bu borca 1.18 katsayısı ile 101 bin 716 liraya çıkıyor. Bu mükellefin bir taksit tutarı ise 8 bin 476 lira.

Bu mükellef ilk taksit olan 8 bin 476 lirayı ödediğinde, borçsuzluk yazısı için gerekli olan 10 bin 716 liranın altında kaldığı için bu yazıyı alamayacak. Mükelelfin borcu kayıtlarda 101 bin 716 lira yerine ödenen 8 bin 476 lira düşülerek 93 bin 239 lira olarak görünecek. Mükellef ikinci taksiti de ödediğinde gerekli yüzde 10’luk tutarı aştığı için borçsuzluk yazısını alabilecek.

117 bin liralık borç 48 bin liraya düşüyor

Tebliğde, kamuya olan borçların yapılandırma olmadan bugünkü değeri ile yapılandırma sonunda düşeceği değerler borç türüne göre ayrıntılı şekilde örneklendiriliyor.

2015 yılından kalan vergi borcuna yüzde 111.64 yerine yüzde 24.20’lik Yİ-ÜFE oranı uygulanacak.

2019 yılından kalan vergi borcu için yüzde 51.12 yerine yüzde 9.89 Yİ-ÜFE uygulanacak. 

27 Şubat 2019’dan kalan 12 bin 500 liralık KDV borcu için 6 bin 224 liralık gecikme zammı yerine 1202 lira Yİ-ÜFE uygulanacak.

2018’de 44 bin liralık gelir vergisi beyannamesini ödemeyen bir mükellefin, vergi ziyaı cezası, gecikme faizleri, özel usulsüzlük cezası dahil 117 bin 43 lira olarak hesaplanıyor. Bu mükellef yapılandırmadan yararlanmak isterse 117 bin 43 lira yerine 48 bin 482 lira ödeyecek.

Mahkemeye intikal eden KDV borcu ne olacak?

Vergi incelemesinde 180 bin lira borç çıkarılan bir mükellefe, 180 bin lira da vergi ziyaı cezası kesiliyor. Mahkemeye başvuran mükellef in borcu, vergi mahkemesi tarafından ana para 60 bin liraya düşürülüyor. Mükellefin davadan vaz geçerek yapılandırmaya başvurması halinde,  Bu durumda mükellefin borcu ceza ve gecikmeler dahil 211 bin 320 lira yerine 139 bin 392 lira olarak hesaplanacak.  Böylece Maliye 79 bin 320 liralık alacaktan vaz geçmiş olacak.

Peşin ödeyene iki kez indirim uygulanıyor

Kanun kapsamında yapılandırılmış borçların peşin ödemeyi tercih edenlere, faiz tutarı üzerinden ikinci bir indirim daha uygulanıyor.

258 bin liralık borcuna, indirimli olarak Yİ-ÜFE’ye göre 32 bin 500 lira faiz eklenen mükellefin borcu 291 bin liraya çıkıyor. Bu mükellef borcunu peşin ödemek isterse, Yİ-ÜFE ile hesaplanmış faiz tutarı üzerinden yüzde 90 daha indirim yapılıyor ve faiz borcu 32 bin 500 lira yerine 3 bin 250 liraya düşüyor.

Ocak’ta kesilen trafik cezasına yüzde 25 yerine yüzde 1.75 faiz

Bu yıl Ocak ayında 652 lira olarak  kesilen bir trafik cezası normalde yüzde 25 faiz uygulanarak 815 liraya çıkıyor. Bu borç için yapılandırmaya başvurulması halinde 163 lira yerine 11.41 lira faiz ödenecek.

Trafik cezasını peşin ödeyenin ana parası da indiriliyor

2019 yılı Ekim ayında 455 lira olan bir trafik cezasına ,  normal şartlarda 455 lira da faiz ekleniyor. Ancak bu sürücü yapılandırmada borcunu peşin ödemek isterse, anapara ve Yİ ÜFE ile indirgenmiş tutarlardan yüzde 25 indirim uygulanıyor. Böylece anaparası 455 lira olan borç, 344.44 liraya geriliyor.

İncelemesi süren mükellef nasıl yararlanacak?

Kanuna göre yürürlük tarihinden önce başlamış olan ve henüz tamamlanmamış olan vergi incelemeleri, tamamlanıp tebliğ edildikten sonda 30 gün içinde başvurulması halinde mükellef yapılandırmadan yararlanabilecek.

Örneğin Kasım 2019 dönemine ilişkin yapılan inceleme 8 Temmuz 2021’de tamamlanıp mükellefe 12 bin 500 liralık KDV tarh edilirken, 12 bin 500 lira da vergi ziyaı cezası kesiliyor.

Bu mükellef 30 gün içinde başvurursa, indirimli tutar üzerinden sadece 7 bin 121 lira ödeyecek, kamu 23 bin 200 liralık alacaktan vaz geçmiş olacak.

Matrah artışı kademeli olacak

Geçmiş yıllara ilişkin matrah affı başvurusunda bulunan mükellefler, 2016 yılı için yüzde 35, 2017 için yüzde 30, 2018 için yüzde 25, 2019 için yüzde 20 ve 2020 için yüzde 15 oranında matrah artırmaları halinde incelemeye tabi olmayacaklar. Mükellefler artırdıkları matrah için yüzde 20 oranında vergi ödeyecekler ve bunlara 6 eşit taksit uygulanacak.

Hüseyin Gökçe/Dünya