Koronavirüs salgınının mart ayı bütçe sonuçlarına etkisi olumsuz oldu. Öyle ki bütçe sonuçlarında bir kalem dikkat çekti. Bütçe tarihinde ilk kez dahilde alınan KDV kalemi negatif çıktı. Hükümet koronavirüs önlemleri çerçevesinde KDV beyan ve ödemelerini 6 ay ertelemişti. Ancak bu erteleme negatif sonucu doğurmadı.

Ekonomi yönetimi KDV üzerinden piyasaya destek vermeye devam etti. Hazine ve Maliye Bakanlığı mart ayında beyana dayalı KDV kaleminde bütçe sonuçlarında yer alan 5.1 milyar lira kadar başta ihracatçılar olmak üzere piyasaya KDV iadesi yaptı. Bir süre daha gelir elde edilmese bile bu iadelerin devam edeceği ve bütçede beyana dayalı KDV bölümünün negatif olarak bütçe sonuçlarında yer alacağı öğrenildi.

Vergi için de tedbirler alındı

Koronavirüs salgınının ekonomi üzerindeki etkilerini azaltmak amacıyla mart ayında çeşitli tedbirler alındı. Bunların başında da KDV beyannamelerinin ertelenmesi geldi. Ekonomik İstikrar Kalkanı Paketi çerçevesinde vergiler 6 ay ertelendi. Nisan, mayıs ve haziranda verilmesi gereken KDV beyannameleri 27 Temmuz’da verilecek. Ödemeler ise ekim, kasım ve aralık ayında yapılacak. Ayrıca 26 Mart tarihinde verilmesi gereken şubat ayına ilişkin KDV beyannamesi de 24 Nisan’a ertelendi. Bu kararların etkisiyle KDV gelirlerinin düşük gelmesi bekleniyordu.

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın bütçe gerçekleşme sonuçlarına göre geçen yıl mart ayında dahilde alınan KDV 1.6 milyar liraydı. Bu yıl martta ise eksi 4.9 milyar lira olarak gerçekleşti. KDV’deki bu eksi rakamın iadelerin yapılmasından kaynaklandığı belirtildi. Mücbir sebep süresi bitinceye kadar uygulamaya devam edileceği belirtilirken, bu yılla piyasaya destek verilmiş olduğu ifade edildi.

Başta ihracatçılar olmak üzere iade

Bütçe gelirlerinde geçen yıla göre neredeyse 7 milyar liralık azalma var. Dahilde KDV detayında beyana dayanan KDV ve kesinti yoluyla KDV olmak üzere iki detay kalem var. Beyana dayanan KDV mart ayında 5 milyar 156 milyon lira eksi olarak gerçekleşti. Bu tutar kadar piyasaya iade yapıldığı tahmin ediliyor. Böylece başta ihracatçılar olmak üzere mükellefe iade yapmış oldu.

KİMLER İADE ALABİLİYOR?

Yürürlükteki mevzuatta devreden KDV’lerin iadesini mümkün kılan bir düzenleme bulunmuyor. Sadece, ihracat gibi tam istisna olarak kabul edilen istisnalar veya indirimli orana tabi teslim veya hizmetler nedeniyle yüklenilen KDV’nin iadesi yapılabiliyor. İade olanağından ihracatçılar, ihraç kayıtlı teslim yapanlar, indirimli oranda mal veya hizmet tesliminde bulunanlar (örneğin yüzde 1 KDV ile konut satışı yapanlar) ve KDV Kanunu’nun 32. Maddesi'nde sayılan tam istisna kapsamında işlem yapanlar yararlanabiliyor. İadelerin büyük kısmı teminat karşılığında yapılıyor.

Şebnem Turhan/Dünya