İnşaat malzemesi sektörünün çatı kuruluşu İnşaat Malzemesi Sanayiciler Derneği’nin (Türkiye İMSAD) eylül ayı raporuna göre, yılın ikinci çeyreğinde inşaat malzemesi üretimi yüzde 2.1 oranında arttı ancak inşaat sektörü 2018 yılından bu yana yüzde 20 küçüldü. Raporda, geleceğe yönelik olarak da “2022 yılı ilk yarısında alınan yapı ruhsatlarındaki yüzde 20 gerileme 2023 yılında zayıf bir özel sektör inşaat harcamasını işaret ediyor” değerlendirmesi yer aldı.

‘Müteahhitlerin sosyal konutları kendi finansmanlarıyla yapması zor’

Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) tarafından yaptırılacak olan 500 bin konut, 50 bin işyeri ve arsayı kapsayan Sosyal Konut Projesi için “Kamunun proje için ilk aşamada 16 milyar TL ayırdığı göz önünde bulundurulduğunda müteahhitlerin kendi finansman olanakları ile bu büyüklükteki inşaatı tamamlaması güç görünürken projenin oldukça yavaş ilerleyeceği tahmin ediliyor” değerlendirmesine de yer verilen rapordaki diğer tespitler şöyle:

2022 yılı ilk çeyreğinde yüzde 4,4 artış gösteren inşaat malzemeleri sanayi üretimi, ikinci çeyreğin ilk ayı olan nisanda yüzde 2,8, mayısta yüzde 3,5 büyüdü. Haziran ayında ise inşaat malzemeleri sanayi üretiminde değişiklik yaşanmadı. Böylece ikinci çeyrekte üretim artışı yüzde 2,1 oldu.

Mutlak büyüklüğü 2018 yılından bu yana daralan inşaat sektörü, çeyrek dönemlerdeki mevsimsel artışlar dışarıda bırakıldığında genel olarak küçüldü. Bu küçülme, doğal olarak yurtiçindeki inşaat malzemeleri pazarının da daralması anlamına geliyor. İnşaat sektörü 2019 yılındaki ekonomik dengeleme sürecinde ve 2020 yılı ilk yarısında pandemi etkileri ile daraldı. 2017 yılından bu yana geri kalan dönemlerde ise 2020 yılı ikinci yarısı ve 2021 yılında faaliyetlerde artışlar yaşandı. Ancak bu artışlar büyüme verilerine yansımadı. 2018 yılının ilk yarısı ile 2022 yılı ilk yarısı TÜİK zincirleme endeks verileri karşılaştırıldığında, inşaat sektörünün yüzde 20 küçüldüğü görülüyor.

2023 yılında kamunun inşaat sektörüne destek sağlayabileceği en önemli proje olan 500 bin konut, 50 bin işyeri ve arsayı kapsayan Sosyal Konut Projesi, 2028 yılı sonunda tamamlanacağından sektöre etkileri yıllara yayılarak hissedilecek. Bu süreçte TOKİ tarafından yaptırılacak olan bu konut ve işyerleri için finansman çok önemli olacak. Kamunun proje için ilk aşamada 16 milyar TL ayırdığı göz önünde bulundurulduğunda müteahhitlerin kendi finansman olanaklarıyla bu büyüklükteki inşaatı tamamlaması güç görünürken, projenin oldukça yavaş ilerleyeceği tahmin ediliyor. Bu nedenlerle projenin 2023 yılında inşaat malzemeleri sanayine desteğinin sınırlı kalması bekleniyor.