TÜİK’in verilerine göre ithalat mayısta geçen yıla göre yüzde 27,8 oranında azaldı. Verilere göre hemen hemen tüm ülkelerle Türkiye’nin dış ticaret hacmi azaldı. Ancak Irak’tan yapılan ithalatta olağandışı artışlar görülüyor. Geçen yıl ocak-mayıs döneminde Irak’tan 273 milyon dolarlık ithalat yapılmıştı. Bu yıl bu tutar yüzde 779’luk rekor artışla 2 milyar 400 milyon dolara yükseldi.

Böylece geçen yılın aynı döneminde en çok ithalat yapılan ülkeler içinde ilk 20’ye giremeyen Irak, bu yıl listeye 9’uncu sıradan giriş yaptı.

Irak’tan yapılan ithalat 1 yıldır yükselme eğiliminde. Geçen yılın ilk yarısında bu ülkeden 435 milyon dolar ithalat yapan Türkiye, yılın ikinci yarısında Irak’tan ithalatını 4,5 katına çıkararak bu tutarı 1 milyar 918 milyon dolara yükseldi. 

Covid-19 salgınının özellikle dış ticarette yarattığı tahribat ise Irak’tan yapılan ithalatı yavaşlatmadı. İlk 5 ayda bu ülkeden yapılan ithalat 2 milyar 400 milyon dolarla henüz şimdiden geçen yılı geçti.

Peki Irak’tan hangi ürün getiriliyor da ithalat bu denli artıyor? TÜİK verilerine göre ithalata konu olan 99 ürün grubu (fasıl) listeleniyor. Bu ürün gruplarının 98 tanesinde olağandışı bir değişim gözlenmiyor. Ancak “kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, metal paralar” adı verilen ürün grubunun ithalatı Irak’tan yapılan ithalat artışının içeriğini gözler önüne seriyor. Bu ürün grubunda (fasılda) ticarete konu olan malın çoğunluğunu ‘altın’ oluşturuyor. Geçen yıl bu fasılda Irak’tan yapılan ithalat 148 milyon 699 bin dolar olarak kaydedilmişti. Bu yılın aynı döneminde bu tutar 2 milyar 331 milyon 111 bin dolara yükseldi. Geçen yıla göre Irak’tan yapılan “altın” ithalatı 16 katına çıkmış doldu. Böylece Irak’tan yapılan 2 milyar 400 milyon dolarlık ithalatın yüzde 97’sini ‘altın’ ithalatı oluşturdu.

Öte yandan Türkiye bu fasıldan bu yılın ocak-mayıs döneminde 7 milyar 345 milyon dolar değerinde mal ithal etti. Irak’tan yapılan ithalat bunun yüzde 31,7’sini oluşturdu. Geçen yılın aynı döneminde ise bu oran sadece yüzde 3,2’ydi.

Ozan Gündoğdu/Birgün