COVID-19 sebebiyle yaşanan ekonomik durgunluğun etkilerini hafifletmek amacıyla ertelenen yükümlülüklerin ödeme takvimi yaklaştıkça, iş dünyasında bunların yapılandırılması yönündeki talep de giderek yükseliyor.

Meclis’in temmuz ayı sonunda tatile girmesiyle birlikte seçim bölgelerine dağılan AK Parti Milletvekilleri sahada en çok vergi ve sigorta prim borçları başta olmak üzere kamu alacaklarının yeniden yapılandırılması talepleriyle karşı karşıya kaldı. Küçük esnaftan sanayiciye iş dünyasından gelen yeniden yapılandırma talepleri milletvekilleri tarafından AK Parti ekonomi kurmayları ve beraberinde ekonomi yönetimine iletilirken, gözler hükümetin vereceği karara çevrildi. Hükümetin vereceği karar doğrultusunda düzenlemenin halen Mecliste hazırlıklarının devam ettiği öğrenilen ekonomi torbasına girebileceği belirtiliyor.

AK Parti ekonomi kurmayları yeniden yapılandırma konusunda henüz Meclise gelen bir metin olmadığını belirtirken, kendilerine de yapılandırma konusunda yoğun talep geldiğini dile getirerek, Hükümetin vereceği karar sonrası adım atılacağını söylediler. 1 Ekim’de açılacak olan Meclise 17 Ekim’e kadar 2021 bütçesi sunulacak. Bütçenin gelmesiyle birlikte Meclis yılsonuna kadar yoğun bir bütçe mesaisine girecek. Ekonomi torbalarının görüşüldüğü Meclis Plan Bütçe Komisyonu’nun ekim ayı sonu itibariyle bütçe görüşmelerine odaklanacağı dikkate alındığında bütçe görüşmeleri başlamadan önce yeniden yapılandırmaya ilişkin yasanın ekim ayında Meclis’e gelerek kanunlaştırılması gerekiyor.

İş dünyasında ekim ayı sendromu yaşanıyor

Koronavirüsün ekonomiye olumsuz etkilerini azaltmak için mart ayının ikinci yarısından itibaren alınan önlemler çerçevesinde vergi ve sigorta primleri ekim ayına ertelenmişti.6 ay ödemesiz kredi desteği ile vergi yükümlülüklerinin ertelenmesi ile rahatlayan reel sektör ekim ayından itibaren hem kredileri hem de ertelenen vergileri ödeyeceği bir döneme girecek. İş dünyası birçok sektörde sıkıntının devam ettiğine dikkat çekerek, çoğu firma yükümlülüklerini yerine getiremeyeceği için vergi ve prim borçlarının yeniden yapılandırılmasını istiyor. Ayrıca yapılandırmadan çıkanlar için de yeni bir düzenleme gidilmesi iş dünyasından gelen talepler arasında yer alıyor.

PAKETİN BÜYÜKLÜĞÜNDE ARTIŞ VAR

• Ekonomi yönetiminin yeniden yapılandırmayı, tüm talepleri içerecek şekilde geniş kapsamlı biçimde hayata geçirmesi halinde bunun büyüklüğü 500 milyar lirayı bulacak. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak daha önce yaptığı açıklamada mayıs sonu itibarıyla COVID-19 kapsamında ertelemeler dahil verilen destek miktarının 350 milyar lirayı aştığını açıklamıştı.

Aradan geçen 4 aylık zaman diliminde bu rakam 500 milyar liraya yaklaştı. Bunun yaklaşık 35 milyar liralık kısmı, kısa çalışma, ücretsiz izin ve sosyal yardım gibi karşılığı olmayan desteklerden oluşuyor. Gerek iş dünyası gerekse vatandaşın, geçmiş dönemden kalan borçlarının da eklenmesiyle olası bir yapılandırma paketinin büyüklüğünün 500 milyar lirayı bulması bekleniyor.

İŞ DÜNYASI NE İSTİYOR?

• Öte yandan bir taraftan talep daralması ve üretimsizlik sebebiyle nakit sıkışıklığı kaynaklı darboğaza giren işletmelerin, Ekim ayından başlamak üzere yılın son çeyreğine yığılan bazı vergi yükümlülüklerinin ödenmesini kolaylaştıracak adımlar için hangi formülün kullanılacağı da merak konusu. Tüketimin artırılmasına yönelik verilen desteklerle kısmen canlanan sektörler dışında kalan birçok sektörün, ertelenen yükümlülükler yanı sıra cari döneme ilişkin yükümlülüklerini de yerine getirmesi zor görünüyor. Gerek TOBB, gerekse bağlı bulundukları diğer sivil toplum örgütleri aracılığıyla sorunu ekonomi yönetimine ileten iş dünyası, bunların da ödenebilir dilimler halinde taksitlendirilmesini talep ediyor. Taksite bağlanacak ödemelerin ise en erken 2021 yılında başlaması da talepler arasında yer alıyor. Ayrıca stok affı ve matrah artırımı gibi konularda da yoğun beklenti olduğuna dikkat çeken kaynaklar, bunların da önceki vergilendirme dönemleri esas alınarak düzenlemede yer alabileceğini aktarıyorlar.

YAPILANDIRMA OLURSA HANGİ BORÇLAR GİRECEK?

• TBMM’nin yeniden açılmasıyla birlikte gündeme gelmesi beklenen yapılandırma paketinde, sadece iş dünyasının borçları değil vatandaşın da kamuya olan borçlarının yapılandırılmasını içermesi yüksek olasılık olarak görülüyor. Faiz ve cezalarda iyileştirmeler yapılarak; MTV, trafik cezası, emlak vergisi gibi borçların da kapsama alınıp alınmaması durumunda, kamuya nakit girişinin de sağlanması öngörülüyor. Yapılandırmayla ilgili karar verilmesi gereken bir başka konu ise başlangıç tarihi olacak. Burada da yasanın çıkış tarihi veya ekonomik sıkıntının başlama tarihi esas alınarak uygun bir takvim belirlenecek.

Canan Sakarya/Hüseyin Gökçe/Dünya