Enflasyondaki yüksek oranlı artışın sürmesi, çalışan kesimin alım gücünü önemli miktarda düşmesine neden oldu. Çalışanların gözü bir yandan hükümetin açıklayacağı asgari ücret ile ilgili yeni bir karara çevrilirken, hükümetin kararından bağımsız olarak iş dünyasından ücretlere artış beklentisi de arttı.

Dünya Gazetesi'nden Mehmet Hanifi GÜLEL / Osman KILIÇ / Zehra ORUÇ / Nihat DELİBAŞI / Osman BOYACI / İbrahim ÇİÇEKÇİ'nin haberine göre, hükümetin kararı henüz açıklanmazken, çok sayıda firma çalışanlarına zam yapmak için hareket geçti.

Açıklanan zam oranları yüzde 15 ile 30 arasında değişiyor. Kimi firmalar da ücretlere seyyanen bin TL ile 1.500 TL arasında artışlar yaptığını açıkladı. Bazı firmalar ise Temmuz başında ücret artışı yapmaya hazır olduğunu, olası asgari ücret kararını beklediklerini belirtiyor. Ücret artışlarının yanısıra, bazı firmalar, yol, yemek ve bayram ikramiyeleri gibi yan ödemelerde de iyileştirmeler yaptıklarını bildirdiler.

Asgari ücret artışı çerçevesinde yapılacak zamlarının vergiden muaf kısmın dışına çıkacağı ve artan miktarın vergilendirmeye tabi olacağına da işaret edilerek, bu çerçevedeki artışların da vergiden muaf tutulması istendi.

Yeni ücret artışlarının vergiden muaf tutulması istendi

Türkiye Gıda Sanayii İşverenleri Sendikası (TÜGİS) Yönetim Kurulu Başkanı Necdet Buzbaş, asgari ücretin vergiden muaf olduğuna dikkat çekerek, işverenin inisiyatifi ile yapılacak artışın vergi dilimine gireceğini söyledi. Buzbaş “Firmalar bu desteği çalışanlarına verirken, devletin bundan vergi alması doğru değil. Çünkü adam yüzde 25 zam yapıyorsa zaten yüzde 10’nu vergiye gidecek. İşverenin yaptığı iyi niyetli destek motivasyonu yarı yarıya düşecek. Yani, çalışanın eline de bir şey geçmeyecek. Onun için yüzde 25 büyük gibi görünüyor ama hem vergisi hem de ücretindeki o artış nedeniyle vergi diliminin artmasına yol açacak. Pirince giderken bulgurdan olacaklar. Asgari ücretle endekslersek zaten hiçbir şey ifade etmez” dedi.

Yüzde 90’lara varan enflasyonist ortamda ikinci zammın asgari ücrette endekslenmesini doğru bulmadığını kaydeden Buzbaş, “Asgari ücreti gündemden çıkaralım. Firmaların, bu enflasyonist ortamda çalışanlarına muhakkak destek ve zam yapmaları lazım” dedi. Buzbaş, her firmanın kendi kazancına göre sürdürülebilir olması kaydıyla yüzde 20- 50 gibi zam yapabileceğini söyledi. Buzbaş, Türkiye Gıda Sanayii İşverenleri Sendikası’na üye işverenlerin yüzde 60’nın zam yaptığını, bu oranın yüzde 72’i bulmasını beklediğini belirtti.

Kimya sektörü yüzde 35 zamma hazırlanıyor

Kimya sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin yüzde 80’nin 1 Temmuz itibariyle çalışanlarına zam yapacağını ifade eden Türkiye Kimya Sanayicileri Derneği (TKSD) Başkanı Haluk Erceber, “Firmalarımız yılbaşında yüzde 40 ila 50 oranında bir zam yapmıştı. Yeni süreçte de yüzde 35 civarında bir zam yapmaları bekleniyor” dedi.

“Enflasyon, işçinin aldığı zammı eritti”

Denizli Sanayi Odası Başkanı Müjdat Keçeci de yılbaşında yapılan asgari ücret artışının ardından devam eden yüksek enflasyonun alınan zamları erittiğini belirterek, “Asgari ücretin yeniden revize edilmesi gerekiyor. Bu hükümet veya özel sektör olarak gerçekleştirilebilir. Şirketler kendi çalışanlarının enflasyon nedeniyle yaşadıkları mağduriyetin devam etmemesi için ücret artışı yaparlar diye düşünüyorum” diye konuştu.

“Ücretlerde iyileştirme gerekli”

Kıvanç Tekstil Yönetim Kurulu Başkanı ve aynı zamanda Adana Sanayi Odası Başkanı (ADASO) olan Zeki Kıvanç, genel ekonomik koşullar nedeniyle maddi zorluk çeken çalışanlarının ücretlerinin iyileştirilmesi yolunda adım attıklarını söyledi. Zeki Kıvanç, “Kıvanç Tekstil olarak çalışanların ücretlerinde bir iyileştirme yapılmasını gerekli görüyoruz. Ücretler, günün ekonomik koşulları karşısında iyileştirilecek” dedi.

Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, Ege ihracatçı birliklerinde birlik başkanlarıyla bu konuyu görüştüklerini, birçok ihracatçı ve sanayicinin ücret ayarlaması yaptıklarını öğrendiklerini kaydetti. Eskinazi, birçok firmanın ise ücret artışı için hükümetin asgari ücrete yapacağı iyileştirme oranının netleşmesini beklediklerini ifade etti.

ÜCRET ARTIŞI YAPAN FİRMALAR

Açıklama yapan firma temsilcileri, ücret artışının yaşanılan hayat pahalılığı karşısında bir zorunluluk haline geldiğini ifade ediyorlar. Firmaların ücret zamlarıyla ilgili açıklamaları şöyle:

-AYD OTOMOTİV ENDÜSTRİ: İSO 500’de 184. sırada yer alan Konya merkezli firma, asgari ücret zammını beklemeden, yaklaşık 5 bine yakın çalışanına ek 1.500 TL zam ve bir maaş ikramiye vereceğini açıkladı.

-ŞAKALAK TARIM MAKİNELERİ: Konya merkezli tarım makineleri üreticisi olan şirketin yönetimi temmuz öncesi tüm çalışanlarına zam yaptı. 300 personelin ücretine 1.000 ile 1.500 arasında artırdı.

-FAHRETTİN ERDİREN DİŞLİ SANAYİ: Konya OSB’de üretim faaliyetlerini sürdüren firma tüm çalışanlarına 1.000 TL zam yaptı. Hükümetin alacağı zam kararına göre artışına ekleme yapacak.

-ÜNVER GROUP: Bu dönemde 1 maaş teşvik primi ödedi. 1 Nisan 2022 tarihinden itibaren beyaz yaka personele 13 maaş ödenmesi kararı aldı. Buna ek olarak çalışanların ücretlerine yüzde 15 zam yapacak.

-BARİDA MAKİNE: Temmuz ayı itibariyle ücretlerde yüzde 35 oranında artış yapacağını duyurdu.

-PANELSAN: Ücretlere ve yan ödemelere yüzde 25, yemek bedellerinde yüzde 25, bayram çeklerinde yüzde 33 artış açıkladı.

-KMC GROUP: 1 Temmuz’dan itibaren ücretlere yüzde 30 zam yapacak. Ayrıca Kurban Bayramı öncesinde her personele 10 bin lira ödeme yapacak.

-BARAN MOTOR BOBİNAJ: Çalışanlarının aylıklarına iyileştirmeler yaptığını duyurdu.

-TOLKAR MAKİNE: Temmuz ayından geçerli olmak üzere çalışanların ücretlerine yüzde 15 ila yüzde 25 arasında değişen oranlarda zam yapacak.

-TEZCAN GRUBU: İmkanlar ölçüsünde, ara zam ile çalışanlarına destek olacak.

-KURYAP: Çalışanlara 1 Temmuz’dan itibaren gerekli iyileştirmeyi yapma kararı aldı.

-ERBAKIR: 1 Haziran itibariyle çalışanların ücretine yüzde 30 oranında seyyanen artış yaptı. Ayrıca brüt 500 TL olan Kurban Bayramı ikramiyesini de 1.000 TL ye çıkardı.

-ASKON DEMİR ÇELİK: Her yıl iki kez ücret artışı yapan firma, bu yıla özel her çeyrek sonunda artış yapma kararı almasına rağmen, temmuz ayında yapacağı artışı da enflasyon nedeniyle Haziran ayına çekti.

-ABALIOĞLU LEZİTA: 1 Haziran itibari ile tüm çalışanların ücretlerine yılın ikinci ücret artışını yüzde 25 oranında yaptı.