Anayasa Mahkemesi (AYM), özelleştirilen Denizcilik İşletmeleri AŞ (TDİ) ve Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü’ne (TCDD) ait bazı limanlardan 49 yıldan az süreli işletme süresi olanlarının sözleşme süresinin ihalesiz olarak 49 yıla uzatılmasını öngören ve Ocak 2022’de yürürlüğe giren yasal düzenlemeyi iptal etti ve 20 Temmuz 2022 tarihli kararın gerekçesi Resmi Gazete’de 2 Ağustos 2022 günü yayımlandı.

Sözcü'den İsmail Şahin'in haberine göre CHP’li Engin Altay, Özgür Özel ve Engin Özkoç öncülüğünde 133 milletvekili tarafından yapılan başvuruyu inceleyen AYM, iptal kararının gerekçesini mevcut özelleştirme sözleşmesinin tarafları dışında istekli olan başka kişilerin ek sözleşmeye taraf olabilme imkanının engellenmesinin serbest rekabet ve eşitlik ilkeleriyle bağdaşmadığını ve limanların gerçek özelleştirme değerlerine ulaşılmasını da engelleyebilecek nitelikte olduğu yönünde görüş bildirdi.

AYM ayrıca, söz konusu kuralın zaman kaybı yaşanmadan yapılacak yatırımlar ile limanların rekabet güçlerinin korunması yönündeki gerekçesi gözetildiğinde, farklı muamelenin objektif ve makul bir temele dayandığının söylenemeyeceğini belirtti.

AYM, 7350 sayılı yasayla 4046 sayılı özelleştirme uygulamaları hakkında kanuna eklenen geçici 30 maddenin bahse konu düzenlemeleri içeren 1. 2. ve 3. fıkralarının anayasaya aykırı olduğuna ve iptaline oybirliğiyle karar verdi.

YENİDEN MECLİS’E GELDİ

AK Parti’li milletvekilleri AYM’nin bu iptal kararına rağmen, 20 Ekim 2022 günü TBMM Başkanlığına sundukları Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ne, Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’da limanların işletme sürelerine ilişkin düzenleme yapan bir madde ekledi.

Buna göre, Türkiye Denizcilik İşletmeleri Anonim Şirketi ve Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demir Yolları İşletmesi Genel Müdürlüğüne ait bazı limanların işletme hakkı verilmesi/devri yöntemiyle özelleştirilmeleri neticesinde imzalanan 49 yıldan az süreli sözleşme süreleri, en geç 15 gün içerisinde mali bilgileri gösteren yeminli mali müşavirlerce tasdik edilmiş belgelerle birlikte başvuruda bulunulması ve diğer şartları yerine getirmeleri koşuluyla, hakkın başlangıç tarihinden itibaren ve bir defaya mahsus olmak üzere 49 yıla kadar uzatılacak.

KATARLILARA YARAYACAK

Yasa teklifinin Katar Emiri’nin geçtiğimiz hafta yaptığı Türkiye ziyareti sonrasında Meclis'e sunulması dikkat çekti.

Antalya Limanı'nın işletmesi 2020 yılında 140 milyon dolar karşılığında Global Ports Holding tarafında Katarlı QTerminals şirketine 2028 yılına kadar devredilmişti.

Teklif yasalaşırsa Asya ve Orta Doğu dahil olmak üzere küresel pazarlara yönelik kargo konteynerleriyle genel ve dökme yük konusunda önemli bir konuma sahip olan Antalya limanı 2047 yılına kadar Katarlılar tarafından işletilmeye devam edecek.

Söz konusu yasa kapsamında beşi TCDD, 13'ü Türkiye Denizcilik İşletmeleri bünyesinde olmak üzere 18 liman var. Bunlara Mersin, İskenderun, Bandırma, Derince, Antalya, Galataport, Çeşme, Trabzon, Tekirdağ ve Marmaris dahil.