Kripto paralar, hem bir para birimi, hem altın ve gümüş gibi değerli bir varlık, hem de hisse senedi gibi bir yatırım aracı… Öyle bir varlık ki; tüm bunların karakteristiğini gösteriyor ve sınır tanımadan alınıp, satılıyor.

Kripto paralar konusunda dersler veren Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi İsmail Hakkı Polat, blok zincir temelli kripto para teknolojilerinin çok hızlı ve sınır tanımadan geliştiğini ve zapturapt altına almanın giderek zorlaştığını söyledi. Kripto para ve dijital borsalar uzmanı Polat, “Merkez Bankası, BDDK, SPK, Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi ile birlikte bir yol haritası çıkarılması gerekiyor” dedi.

– Türkiye'de coinlere ilgi ne zaman başladı? 2020'de yatırımcıların ilgisinde artışa yol açan etkenler nelerdir? 

Bu teknolojiler o kadar hızlı ve sınır tanımadan gelişiyor ki; hem düzenlemek hem de zapturapt altına almak zorlaşıyor. Geçen sene Türkiye'de 900 bin aktif kripto para alım satım yapan kişi varken, sayı bir yılda 5-6 milyon civarına yükseldi.

Pandemi ile dijital okur yazarlığı olmayan insanlar da piyasaya girmeye başladı ve başarı öykülerini de duydukça yavaş yavaş büyük miktarda para yatırıyorlar. Sorun burada başlıyor, bilmeden, büyük paralar yatırmak son derece sakıncalı. Bu borsaları hızla sermaye piyasalarına entegre edecek düzenlemelerin yapılması gerekiyor. İnsanlar bilinçsiz. Daha büyük mağduriyetlere neden olacak.

– Yatırımcılar kripto para alım-satım işlemi yapmadan önce hangi kriterlere bakmalı?

Kullanıcıların bu konuları bilecek kadar finansal okuryazarlığı olması gerekir. Eğer bu konuda yeterli bilgiye sahip değiller ise riskli piyasalara hiç girmemeliler. Vatandaş pandemi sonrası ekonomik zorluklar nedeniyle etraftan duydukları kazanç hikayeleri ile kısa yoldan köşeyi dönme fikri ile bilmedikleri alanlara girmeye başladılar. Dimyat'a pirince giderken evdeki bulgurdan olmamaları için uzak durmalarını öneriyorum.

Sermaye piyasalarına hızla entegre edilmesi gerekiyor

– Kripto paralar nerede ve nasıl saklanmalı? Kirpto para cüzdanı ne işe yarar?

Yatırımcı aldığı kripto parayı bir flaş diske yükleyerek muhafaza ediyor. Yani bir nevi dijital cüzdan içine alıyor. Bu cüzdanın bir şifresi, şifrenin kaybedilmesi halinde ise bir sözcük dizisi var. Ancak şu anda yatırımcıların yüzde 90'ı bu tarz komplike işlemleri yapamayacak durumda. Sadece internet sitesi üzerinden hizmet veren, ofislerinin nerede olduğu bilinmeyen, sahibinin dahi belli olmadığı işlem platformları var, buralardan uzak durmalılar. Sıkıntı halinde Türk mahkemelerinde hak aranacak bir hukuki altyapı var. Konu, Ticaret Kanunu'na tabi. Ama Sermaye Piyasaları Kanunu'na tabi olursa altyapısı daha da güçlenecek. Bu borsaları sermaye piyasalarına entegre edecek düzenlemelerin yapılması gerekiyor, böylelikle denetleme ve düzenleme daha kolay olur.

– Mağdur olan yatırımcılar nasıl bir yol izlemeli?

Sükûnetle beklemekten başka bir çare yok. Mali suçlar bu kuruluşun banka hesaplarına el koydu. Buradaki paralar mağdurlara dağıtılacak. Eğer kaldıysa şirkete ait bir takım varlıkların da kayyum eşliğinde tasfiye edilerek, borçlulara dağıtılması gerekiyor. Türkiye'de bu alanda yaşanan ilk olay değil ancak en büyük mağduriyet.

Mehtap Özcan Ertürk/Sözcü