Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı verilere göre konut satışları şubat ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 31,6 azalarak 81 bin 222 oldu. İpotekli konut satışları ise bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 66,5 azalarak 14 bin 669 oldu. İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa, açıklanan verileri değerlendirdi.

“FİYATLAR, SATIŞLAR DÜŞMEYE BAŞLADI”

Geçen yılın 2020 Şubat ayında konut kampanyası olduğunu hatırlatan Aşa, “O kampanya da faizler 0.98 ve 0.99’a düşmüştü. O sebeple yoğun bir satış dönemi yaşadık. İkinci bir kampanya dönemi yaşadık Mayıs ayında. Faizlerin düşmesi, 15 yıl vadeyle satış yapılması gibi bazı kampanyalar neticesinde yoğun talep olmuştu ve bu talepte kasıma kadar devam etti. Bunu o dönemde yaşadığımız hızın yavaşlaması diye de düşünebiliriz. Bir yangındı söndü, fiyatlar, satışlar düşmeye başladı. Genel ekonomiye yansıması çok olumlu olmaz. Çünkü emlak, inşaat piyasası Türkiye’nin en önemli sektöründen bir tanesi. 250 alt ve yan sanayiye istihdam sağlıyor. Bu sebepten dolayı da konut piyasasının düşüş yaşaması tüm ekonominin birçok dalına etkileyen bir sebep olur.” diye konuştu.

“EN FAZLA SATIŞ ESENYURT, PENDİK VE SANCAKTEPE’DE”

Hem pandemi hem de deprem dolayısıyla fiyatı yükselen gayrimenkuller olduğunu belirten Aşa şunları söyledi:

“Müstakil, bahçeli evler, dubleks evler şu anda revaçta. Daha az katlı olan ve daha sağlam zeminde olan villa tipi, müstakil tipi evler revaçta. Birkaç gün önce Moda’da, Göztepe’de 0-10 yaş arasında genç yaşta olan evler hemen hemen bitmiş, satılmış. Olanların da fiyatı şu an oldukça yüksek.

Bölge bölge, gayrimenkul tipi ve ilçe ilçe ele alırsak daha sağlıklı bir sonuç elde ediliriz. Geçen yılın Şubat ayı ve bu yılın Şubat ayı arasında yüzde 33’lük bir düşüş var hatta ipotekli, kredili satışlarda yüzde 66 düşüş var. Tabi bu faiz oranlarından kaynaklanıyor. Geçen yıl faiz 0.98-0.99 iken şu an en düşük 1.5’e yakın. Bu büyük bir etken, özellikle ipotekli satışlarda en büyük etken faizin kendisi. Faizin 0,5 puan artması demek vatandaşın ödeyeceği paranın yüzde 50 artması demek. Bu yüzden cazibe yok şu anda. Talep olduğu anda mal sahibi, inşaatçı fiyatı yükseltti. Biz buna ‘balon sönecek’ dedik. Kısmen de sönmeye başladı.

Satışlardaki düşüşü gördükten sonra fiyatların daha da düşeceğini var sayıyorum ama 0-10 yaş arası yapılan inşaatlarda bu düşüş olmayacak. Yüksek fiyatlı olanlar zaten satılamıyor, ikinci el konutların fiyatı daha fazla. Bunun da iki nedeni var; birincisi pandemiye bağlı. 80’li 90’lı yıllarda yapılan evlerin hemen hemen hepsinde balkon var. Çoğu da kapatmıştı o balkonları ama şimdi o balkonlar yeniden açılıyor. Bahçe katlarını kimse tercih etmezdi şimdi bahçe katları talep ediliyor. İkinci neden ise fiyat.

Aynı bölgede, aynı sokakta, aynı büyüklükte yan yana ev var. Bir tanesi 30 yıllık bina, diğeri yeni bina. Biri 500 ise diğeri 1 milyon. Mevcut ekonomik yapıya baktığınız zaman alıcı kitlesi 250-300 binden başlayıp 700-800 bin aralığında satılık evlere talip kitle mevcut.

Bunun daha üstü segmente olan konutların alıcısı yok. En fazla satış Esenyurt’ta yapılmış, ikincisi Pendik’te, Sancaktepe’de. Çünkü o bölgelerde çok fazla inşaat yapılıyor ve 150 bin, 200 binden 500 bine kadar değişik evler bulabiliyorsunuz. Hem fiyat ucuz hem seçenek çok. O yüzden bu bölgelerde çok fazla satış yapıldı.” ifadelerini kullandı.

“KİRALIK KONUTLARDA FİYATLAR 2018 SEVİYESİNDE”

“Kiralık daire fiyatları 2019’dan başlayarak bir düşüş eğilimi gösteriyordu” diyen Aşa sözlerini şöyle tamamladı:

“Düşmese bile yükselmemişti. Beşiktaş, Mecidiyeköy gibi semtte 2 bin 500, 3 bin liraya ev bulamazken 2019-2020 gibi bulmaya başladık. Pandemi girince işler daha da değişti. İstanbul’da öğrenci hareketleri konutta büyük bir katma değer sağlıyor. Yıllık yaklaşık 150 bin civarında İstanbul’da öğrenci hareketinden kaynaklanan gayrimenkul hareketleri var.

Öğrenci gelmeyince veya mevcut çekip gidince yaklaşık 50-60 bin konut boşta kaldı. 100-150 bin hararet bir anda bitti. Eskiden Suriyeli faktörü vardı. Şimdi onlar da gelmiyor, giden gitti. Kentsel dönüşüm kısmen etkiliydi. Kentsel dönüşüm nedeniyle yatayda olsa geçişler vardı şimdi o da azaldı. Yani kiralık eve talep birkaç yönden azaldı. Şu an fiyatlar 2018 seviyesinde ve seçenekte çok. Kiralık evlerde fiyatlar da düşüş var.”

Fatma Vurgun/Sözcü