Kripto dünyasının en büyük dördüncü borsası olan FTX’in iflası, bir süredir değer kaybeden piyasada domino etkisi yarattı. Dün WSJ, FTX’in iflası sonrası para çekimlerini durduran BlockFi’nin iflas başvurusunda bulunacağını yazdı.

Benzer bir açıklama da en eski kripto kredi platformlarından olan Genesis’ten geldi. Genesis, FTX’in iflasının ardından para çekme taleplerinin mevcut likiditeyi aştığını, borç verme ve yeni kredi oluşturma işlemlerini askıya alacağını açıkladı.

Gelişmelerin ardından Binance’in CEO’su Changpeng Zhao, Twitter’dan yaptığı paylaşımında, likidite sorunu yaşayan güçlü projelere yardım için bir fon oluşturduğunu açıkladı ve “Kripto bir yere gitmiyor. Biz hâlâ buradayız. Haydi tekrar inşa edelim” dedi.

‘Güven oluşana kadar kriz sürebilir’

Bloomberg HT’den Begüm Nur Alkış’a gelişmeleri değerlendiren Kadir Has Üniversitesi öğretim görevlisi İsmail Hakkı Polat, kripto para piyasalarının uzun soluklu bir karmaşa dönemine girdiğini ve güven ortamının oluşana kadar bunun sürebileceğini söyledi.

Polat ayrıca ekosistemde kripto para okuryazarlığının düşüklüğüne ve mekanizmaların yeterince bilinçli kullanılmadığını vurguladı: “Okuryazarlığı eksik kitle için kripto varlık alım-satım platformlarının acil bir düzenleme noktasına gitmesi gerekiyor.”

‘Yükümlülük ve varlık arasındaki dengesizlik’

Peki, kartopu etkisiyle büyüyen endişe ve kriz ortamı ne anlatıyor?

Bahçeşehir Üniversitesi Blockchainist Merkezi Direktörü Dr. Bora Erdamar, bu noktada ‘yükümlülüklerle varlıklar arasındaki dengesizliğe’ dikkat çekti: “Bir anda fark edildi ki FTX’in varlıkları 900 milyon dolar, yükümlülükleri 9 milyar dolar.” Erdamar, sorunun temelinde riskin yönetilememesinin ve bilanço tutulamamasının yer aldığını söyledi.

Ekosistemde tekelleşme tehdidi

Kripto ekosistemindeki sorunların kaynağını yine merkezi yapılarda gördüğünü söyleyen Erdamar, yaşanan krizle Binance’in pazardaki etkisinin arttığına ve biraz daha tekel bir yapı haline geldiğine dikkat çekti: “Ekosistemde monopoller görmeye başladık, daha da görebiliriz.”

Kripto para piyasalarını, yatırımcıları maruz bıraktığı riskler açısından geleneksel finansla değerlendiren Mindstone Blockchain Labs CEO’su Tansel Kaya’ysa “Gitgide geleneksel finansla içiçe geçiyor. Sürekli bir düzenlenmeyle birlikte kripto varlıkları daha fazla bankacılık sisteminin içerisine girdiğini görüyoruz. Kripto varlıklar ortaya çıkış felsefesinden uzaklaşıyor” dedi.