Uzun zamandır Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasının (TCMB) bağımsızlığı tartışılıyordu. Atılan adımlar ve yapılan açıklamalarla Merkez’in bağımsızlığı tam resmiyet kazanmışken, şimdi de TCMB Başkanı Murat Çetinkaya görevden alınması tartışmaları yeniden gündeme getirdi. Atamaya ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete’de yayımlandı.

Karara göre, Murat Çetinkaya 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin ek 35’inci maddesi ile 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 2’nci maddesi gereğince görevine son verildi. Bu suretle boşalan TCMB Başkanlığına, kurumda Başkan Yardımcılığı görevini yürüten Murat Uysal getirildi. Atamanın ardından TCMB’den yapılan duyuruda, Merkez Bankası Başkanlığına atanan Uysal’ın, 9 Haziran 2016 yılından bugüne kurumda Başkan Yardımcılığı yaptığı hatırlatıldı. Duyuruda, şu ifadelere yer verildi:

“Başkan Murat Uysal yaptığı ilk açıklamada, bankamızın kanunla kendisine verilen görev ve yetkiler çerçevesinde temel amacı olan fiyat istikrarını sağlamaya odaklı para politikası araçlarını bağımsız bir şekilde uygulamaya devam edeceğini belirtti. Yeni dönemde fiyat istikrarı ve finansal istikrar hedefleri doğrultusunda uygulanacak politikalar ile ilgili iletişim kanallarının en üst düzeyde kullanılacağını belirten Uysal, bu çerçevede önümüzdeki günlerde bir basın toplantısı düzenleyecektir.” 

Eski Borsa İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı ve yaklaşık 4 yılı Merkez Bankası Başkan Yardımcısı olarak görev yapmış olan İbrahim Turhan “Merkez Bankalarının başkanlık konumu çok kritiktir. Görevden alınan ve yerine atanan kişilerden bağımsız olarak, bu değişikliğin gerçekleşme yöntemine ve zamanlamasına benim aklım ermiyor. Bunun ciddi zararlar verebileceğinden endişe ediyorum” dedi. Turhan, başkanların görev süresi bitmeden görevden alınamaması Merkez’in bağımsızlığının önemli bir bileşeni olduğunu ifade etti.

Turhan şöyle devam etti: “Ekonomi yönetiminde öngörülebilirlik ve kurumsallaşma açısından da kritik önem taşır. Bütün dünyada da böyle algılanır. 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname; ‘Cumhurbaşkanınca süreli atanan üst kademe kamu yöneticileri, ilgili kanunlarda öngörülen görevden alma gerekçeleri yanında kurumsal hedeflere ulaşılamaması nedeniyle de süreleri tamamlanmadan görevlerinden alınabilirler’ diyor. Oysa TCMB Kanununun 28’inci maddesi; ‘Başkan (Guvernör) ancak, 27’nci maddedeki yasakların gerçekleşmesi ve bu kanunla kendisine verilen görevlerin devamlı surette ifasını imkansız kılacak durumların ortaya çıkması hallerinde, atanmasındaki usule göre görevinden af olunabilir’ der.” 

‘YARDIMCININ GETİRİLMESİ HATALI’

CHP’li Faik Öztrak Çetinkaya’nın görevden alınma kararının ardından twitter hesabından şu paylaşımı yaptı: “Bunu da gördük. Bağımsız TCMB’nin Başkanı, Cumhurbaşkanı tarafından kurumsal hedeflere ulaşılamaması gerekçesiyle bir gece yarısı görevden alındı. Bunu yapanlar bizim ekonomi yönetimimize güvenin deme hakkını kaybetmiştir.” Bluebay Varlık Yönetimi ekonomisti Timothy Ash, Çetinkaya’nın görevden alınmasından sonra yerine yardımcısının getirilmesini de ayrıca eleştirdi. Çünkü dışarıdan yapılacak bir atama yerine yardımcının gelmesini, hatalı TCMB politikalarının yardımcısı da sorumlu olduğundan kötü bir hamle olarak niteledi.

‘EKONOMİ KURMAYLARIYLA GÖRÜŞ AYRILIKLARI DERİNLEŞTİ’

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Merkez Bankası’nı faizleri yüksek tuttuğu gerekçesiyle birçok kez eleştirmişti. Reuters’a konuşan üst düzey bir hükümet yetkilisi “Cumhurbaşkanı Erdoğan faiz oranından memnun değildi ve bu memnuniyetsizliğini her fırsatta ifade etti.

Çetinkaya ile arasındaki soruna son olarak bankanın haziranda oranları sabit tutması eklendi” dedi. İsmini açıklamak istemeyen yetkili “Erdoğan ekonomiyi düzeltmeye kararlı ve bunun için Çetinkaya’yı görevden almaya karar verdi” diye ekledi. Hükümete yakın iki ayrı kaynak da Çetinkaya ile ekonomiden sorumlu bakanlar arasında para politikası konusundaki görüş ayrılıklarının son birkaç ayda derinleştiğini söyledi.

Karar