Avrupa’da doğal gaz fiyatları rekor seviyelere çıkarken, kıtada yer altı doğal gaz depolama tesislerindeki doluluk oranlarının azalması, kış öncesi arzda azalış endişelerini beraberinde getirdi.

Milliyet'ten Mithat Yudakul'un haberine göre yaz aylarında Avrupa’da etkili olan aşırı sıcaklıkların da etkisiyle enerji talebindeki artışa karşılık, Rusya’nın, Ukrayna üzerinden Avrupa’ya gönderdiği doğal gaz miktarını azaltması, kuraklık nedeniyle hidroelektrik santrallerinde üretimin düşmesi, rüzgardan elektrik üretiminin azalması, iklim politikaları nedeniyle kömürden elektrik üretiminde maliyetlerin artması ve nükleer santrallerin azalması Avrupa’nın yer altı gaz depolama tesislerindeki rezervin, son 10 yıl ortalamasının altında düşmesine neden oldu.

Kış öncesi depolar boş

Özellikle kış aylarında kullanılmak üzere ayrılan rezervlerin düşüşü, Avrupa’ya gaz tedariğindeki endişeleri de beraberinde getirdi. Avrupa’daki doğal gaz darboğazı, dönem olarak da kritik bir sürece denk geliyor. Normalde sonbaharda depolarını doldurarak kış aylarına hazırlanan Avrupa ülkeleri, hem artan tüketim, hem de Rusya’dan istediği gaz akışını sağlayamaması nedeniyle bu kışa hazırlıksız giriyor. Sıvılaştırılmış doğal gaz ikamesi de lojistik sorunları nedeniyle, depolanan gaza göre uzak bir alternatif olarak görülüyor. Alternatiflerin kısıtlı olduğu bir ortamda, fiyatların yükselişinin yanında elektrik üretiminde kesintiler görülmesi ve bu durumun sanayiye olumsuz yansıması da konuşulan senaryolar arasında.

Avrupa ülkeleri, doğal gaz depolamasında kendi tedbirlerini geliştirmeye çalışıyor. Almanya’da toplam kapasitesi 24.6 milyar metreküp olan gaz depolama tesislerinin doluluk oranının yüzde 65’e yakın. Bu miktar İngiltere’nin rezervlerinin çok üzerinde. Gaz depolarının güven vermediği İngiltere’de, ocak ayından bu yana doğal gaz fiyatları yüzde 250 arttı. Buna karşılık, yedek doğal gaz miktarındaki düşüklüğün, öncelikle bu ülkedeki doğal gaz fiyatlarına bir dalga halinde daha yansıması bekleniyor.

“Telafi edilemeyecek”

Avrupa’nın gaz tedariğinde önemli yer tutan Rusya da piyasaları uyarıyor. Avrupa’daki yeraltı depolarındaki doğal gaz açığının 22.9 milyar metreküpe ulaştığına dikkat çeken Gazprom’un Başkanı Aleksey Miller de geçtiğimiz haftalarda, “Uzmanlar, Avrupa’daki yeraltı gaz depolama tesislerindeki açığın telafi edilemeyeceğini söylüyor” açıklamasını yaptı.

Tuz Gölü’nde yarı geçildi

Avrupa’da yükselen doğal gaz fiyatlarının, Türkiye’de de maliyet baskısı yaratması beklenirken, gaz depolama çalışmaları da devam ediyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Türkiye’nin toplam doğal gaz depolama kapasitesinin yarısını karşılayacak olan ‘Tuz Gölü Doğal Gaz Yer Altı Depolama Tesisi’nin yüzde 51’inin tamamlandığını bildirdi. Projede 900 milyon Sm3 (standart mekreküp) çalışma gazı kapasitesine ve 40 milyon Sm3 günlük geri üretim kapasitesine ulaşıldı. Silivri’deki doğal gaz yeraltı depolama tesislerine yönelik Faz-I ve Faz-II projeleri ile 3.14 milyar Sm3 depolama ve 25 milyon Sm3/gün geri üretim kapasitesine ulaşıldı.