Dolar şiddetli bir çalkantıyla 10 lira eşiğine dayanarak tarihi zirvelerini gördü. Türk Lirası‘ndaki düşüş ABD'de beklentilerin çok üzerinde açıklanan enflasyondan sonra doların değer kazanmasının ardından geldi. ABD'de enflasyon yüzde 6.2 ile 31 yılın en yüksek seviyesine çıktı.

Yüksek enflasyon ABD Merkez Bankası'nın (FED) sıfır faiz politikasını beklenenden önce terk etme olasılığını gündeme getirince küresel piyasalar risk iştahını yitirdi.

ŞOK ETKİSİ YARATTI

Dolar endeksi 95.06 seviyesine ulaşarak yılın zirvesine çıkarken, 10 yıllık tahvil faizi de yüzde 1.58'e kadar yükseldi. Dünyada yükselen enflasyon tüm ülkeleri zorluyor ve merkez bankaları sıkı para politikasına yöneliyor.

Türkiye'de ise TCMB yüzde 20 enflasyona rağmen politika faizini yüzde 16'ya düşürüp, indirimlere devam edeceği sinyalini veriyor. Dün dolar 9.9738 lira ile rekor kırarken, Euro ise 11.4429 liraya tırmandı. Serbest piyasada bazı döviz büfelerinin 10 liraya işlem yaptığı da görüldü. Dolar günü 9.9230, Euro ise 11.3700 liradan tamamladı.

Ekonomist Atilla Yeşilada dolar kurunun 10 lirayı aşmasının psikolojik bir şok niteliği taşıdığını belirterek, devalüasyon-enflasyon kısır döngüsü yaratabileceğine dikkat çekti.

TCMB'YE İNANMIYORLAR

Yeşilada, “Bütün bunların tek bir nedeni var: Kara cahiller tarafından yönetiliyoruz. Bütün dünya parasal sıkılaştırma tartışırken, biz halen faiz düşürüyoruz. Bu artık kara cehalettir” dedi.

TCMB'nin enflasyonla faizler ya da kura müdahale yoluyla değil cari fazla ile mücadele etmeye soyunduğunu, ancak dünyada kimsenin böyle bir kuramı duymadığı için TCMB'nin enflasyonla mücadele edeceğine inanmadığını da söyleyen Yeşilada, “Buna paralel artık TL'yi istikrara kavuşturmak için dövize müdahale edeceğimize de inanmıyorlar. Dövizin artık bir çıpası yok. Freni patlamış kamyon gibi, yokuş yukarı giderken biraz yavaşlıyor, yokuş aşağı ise hızlanıp gidiyor” dedi. Yeşilada, TL'nin kısa vadede istikrar sağlamasının iki çaresi olduğunu söyledi:

İlki TCMB'nin kamu aracılığı ile döviz satarak TL'ye istikrar kazandırması, ikinci ise politika faizini en az 600-700 baz puan artırarak paniği engellemek… Yeşilada'ya göre, aksi halde yılbaşına doğru vatandaşın banka şubelerinden dövizlerini çektikleri görülebilir.

Döviz kurları neden patladı?

Ekonomist Atilla Yeşilada, döviz kurlarındaki patlamanın nedenlerini şöyle sıraladı: “Siyasi söylemler gerginliği artırıyor ve kaygı duyan vatandaş dünyada olduğu gibi dolar ve altına sığınıyor.

TCMB'nin ise kur ve enflasyona rağmen 18 Kasım'da faiz indirimine devam etmesi bekleniyor. Yüzde 20 enflasyon ortamında kimse yüzde 13-14 faiz beklentisi ile parasını TL'de tutmaz.

Enflasyon beklentileri yükseldikçe yerleşikler döviz alıyor. Bu 90'larda Türk siyasetini mahveden ‘enflasyon-devalüasyon' kısır döngüsü. Yurtiçi gelişmeler paralelinde tüm dünyada dolar endeksi yükseliyor.”

Mehtap Özcan Ertürk/Sözcü