Ankara’nın da destek verdiği NATO operasyonuyla Muammer Kaddafi’nin devrilmesi sonrasında Libya iç savaşa sürüklenirken, Türk müteahhitlerin bu ülkedeki sorunları uzun süredir devam ediyor. 

Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) verilerine göre, Türk müteahhitlerin Libya’da yaptıkları işlerden 1 milyar dolarlık hak ediş alacağı var. Hak ediş alacakları dışında, 1.3 milyar dolarlık makine ve teçhizat ülkedeki savaş sırasında yok oldu ve bu zararın telafisi sorunu halen çözüm bekliyor.

Bunlara ek olarak, müteahhitlerin Libya’da kazandıkları ihaleler için Türk bankalarından aldıkları 1.7 milyar dolarlık teminatlar da duruyor ve bankalara yıllık 50 milyon dolarlık komisyon ödeniyor. 2011’den bu yana bu teminat mektupları sorunu çözüme kavuşmadığı  için de bankalara ödenen komisyonlar 500 milyon dolara yaklaştı.

YURTDIŞI MÜTEAHHİTLİKTE ÜÇÜNCÜ SIRADAYDI 

TMB verilerine göre, 1972-2018 dönemini kapsayan 46 yılda Türk müteahhitler Libya’dan toplamda 28.8 milyar dolarlık 602 ihale aldı. Yurtdışındaki Türk müteahhitlik hizmetlerinde Libya, yüzde 7.6’lık payla, yüzde 19.3’lük paya sahip Rusya ve yüzde 12.6’lık paya sahip Türkmenistan’ın ardından üçüncü sırada yer alıyor.

Libya, aynı zamanda 1972 yılında Türk müteahhitlerinin hizmetlerini ihraç ettikleri ilk ülke konumunda. Ancak “Arap Baharı” ve sonrasında gelişen iç savaşla birlikte Libya’da işler durdu. Mevcut sorunların çözümü için Libya ve Türk makamlarının görüşmeler yaptıklarını ancak iç savaşın şiddetlenmesiyle görüşmelerin sekteye uğradığını belirten TMB Genel Sekreteri Hasan Yalçın, bu konuda çalışmaların sürdürülmekte olduğunu belirtti.

Öte yandan, Libya’da iç savaş sürerken Türkiye ile Libya arasındaki ticaret devam ediyor. 2019’un ocak-kasım döneminde Türkiye, Libya’dan 421 milyon dolarlık ithalat yaparken, rakam geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 22.7 arttı. Bu dönemde Türkiye’nin Libya’ya ihracatı da yüzde 37.2 artışla 1 milyar 761 milyon dolara yükseldi.

Emre Deveci/Cumhuriyet