Kamu çalışanlarının maaşı ve emeklilerin aylıklarına yılın ikinci yarısı için yapılan yüzde 8,45 oranındaki zammın yarısı temmuz ayında gıda fiyatlarında yaşanan artışla gitti.

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonun Ar-Ge birimi KAMU-AR'ın, fiyatlarını Ankara'daki pazar ve marketlerden her ay düzenli olarak derlediği ve halkın en fazla tükettiği 76 gıda maddesinden oluşan bir sepeti esas alarak yaptığı “halkın enflasyonu” araştırmasının Temmuz 2021 ayı sonuçları açıklandı.

Araştırmaya göre, kamu çalışanlarının maaşı ve emeklilerin aylıklarına yılın ikinci yarısı için yapılan yüzde 8,45 oranındaki zammın yarısı temmuz ayında gıda fiyatlarında yaşanan artışla eridi.

Gıda fiyatlarında geçen yılın son aylarında başlayan artış trendi, yaz ayı olmasına rağmen temmuz ayında da devam etti. Temmuzda gıda fiyatlarında adeta bir zam tsunamisi yaşandı ve bir önceki aya göre yüzde 4.2 oranında arttı.

AYLIK FİYAT ARTIŞI

Temel gıda fiyatlarında bu yıl ocak ayında yüzde 3,6, şubatta da yüzde 2,8, martta yüzde 2.5, nisanda da yüzde 2.3, mayısta yüzde 1.8 ve haziranda yüzde 1.1 oranında artış yaşanmıştı.

Gıda fiyatlarında temmuzda yüzde 4,2 ile hızlanarak devam eden bu artış trendi; nüfusun büyük bir bölümünün enflasyon karşısında korumasız olduğu olan işgücünün yüzde 30'una yakınını oluşturan 9.7 milyona yakın vatandaşın atıl durumda olduğu Türkiye'de açlık ve yoksulluk riskini önemli ölçüde artırıyor.

Maaş, ücret ve aylık alanların da gıda karşısındaki satın alma gücü aydan aya azalıyor.

Temel gıda fiyatlarında temmuzda yaşanan artışta, meyve, sebze, bakliyat ve yağ fiyatları olmak üzere tüm gıda gruplarının fiyatlarında yaşanan artışlar belirleyici oldu.

YAĞ FİYATLARI TEMUZ AYINDA YÜZDE 5 ARTTI

Temmuzda, ekmek, un, bulgur fiyatlarında, bulgur fiyatlarındaki yükselişin etkisiyle bir önceki aya göre yüzde 0.5 oranında artış kaydedildi.

Et ve balık grubu fiyatlarında tavuk eti fiyatlarındaki yükselişin etkisiyle yüzde 2.6 oranında artış yaşanan temmuzda süt ve süt ürünleri ile yumurta grubunu fiyatlarında ise yüzde 3.4 oranında artış oldu.

Yağ fiyatlarında geçen yılın son aylarından başlayan artış trendi temmuzda da devam etti ve yüzde 5.5 oranında artış gözlendi.

Meyve fiyatlarının yüzde 8.8 oranında arttığı temmuz ayında sebze fiyatlarında ise bir önceki aya göre yüzde 11.7 oranında yükseliş yaşandı.

Bakliyat fiyatlarının nohut ve mercimek fiyatlarındaki artış yüzünden yüzde 11.5 oranında arttığı temmuzda, salça, zeytin, bal, çay, tuz ve benzeri gıda maddelerinden oluşan diğer işlenmiş gıda fiyatları yüzde 0.2 oranında arttı.

Böylece, mevcut gıda tüketim alışkanlıklarına göre seçilen 76 gıda maddesinden oluşturulan gıda sepetini satın alabilmek için temmuzda bu yıl haziran ayına göre yüzde 4.2 oranında daha fazla para ödendi.

İLK YEDİ AYLIK DEĞİŞİM

Gıda fiyatlarında ocak-temmuz döneminde ise yüzde 19.8 oranında artış yaşandı. Yılın ilk yedi aylık döneminde ekmek, bulgur, un makarna fiyatlarında yüzde 8,8, et ve balık fiyatlarında yüzde 26.1 süt, süt ürünleri ve yumurta fiyatlarında yüzde 20,4 oranında artış gözlendi. Yağ fiyatlarında ise yüzde 23.3 oranında artış oldu.

Bu dönemde meyve fiyatlarında yüzde 70 artış, sebze fiyatlarında yüzde 0.5 oranında düşüş kaydedildi. Bakliyat fiyatlarında yüzde 9 oranında diğer işlenmiş gıda fiyatlarında ise yüzde 8.3 oranında artış oldu.

YILLIK DEĞİŞİM

Gıda fiyatlarında yıllık olarak ise (Temmuz 2020'ye göre) yüzde 35.7 oranında artış gözlendi. Bu yıl temmuzda geçen yılın temmuz ayına göre ekmek, un, bulgur, makarna fiyatlarında yüzde 24.8, et-balık fiyatlarında 17,8, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 35.1 oranında artış oldu.

Bir yıl öncesine göre yağ fiyatları yüzde 53.9 oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 69.1 sebze fiyatları ise yüzde 67.2 oranında artış gösterdi. Bakliyat fiyatları son bir yılda yüzde 29.2 diğer gıda fiyatları ise yüzde 15.4 oranında zamlandı.

YILLIK ORTALAMA

Sepete dâhil edilen ürünlerin son 12 aylık ortalama fiyatlarının bir önceki 12 aylık dönemdeki ortalama fiyatlarıyla karşılaştırılarak hesaplanan 12 aylık ortalamalara göre de gıda fiyatlarında yüzde 30.7 oranında artış yaşandı.

Yıllık ortalamalara göre ekmek, un, bulgur, makarna fiyatları yüzde 18,4, et ve balık fiyatları yüzde 17.7, süt, süt ürünleri ve yumurta fiyatları yüzde 28,5, yağ fiyatları yüzde 39.7, meyve fiyatları yüzde 43.6, sebze fiyatları yüzde 67.1, bakliyat fiyatları yüzde 25.2, diğer gıda maddelerinin fiyatları da yüzde 9.9 oranında artış kaydetti. İsmail Akın/Sözcü