Toplantıyla ilgili Merkez tarafından net bir açıklama yapılmazken Credit Suisse analistleri Kavcıoğlu’nun indirim yapmama olasılığının arttığını paylaştı. Toplantıya ilk yarıda katılan Türk ekonomistler ise böyle bir söylemin söz konusu olmadığını paylaştı.

TL’deki değer kaybı her gün rekor tazeliyor. Ekonomi yönetiminin aldığı kararlar bu değer kaybını daha da arttırıyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) üç aydır üst üste faiz indirimi yapıyor.

Karar'ın haberine göre Kasım ayında 100 baz puan faiz indirimi kararı alan Merkez kurdaki yukarı yönlü hareketlere rağmen tekrar indirim sinyali vermişti. Ancak TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu yatırımcılarla gerçekleştirdiği toplantıda farklı bir yol izleyerek faiz indirimi için alan kalmadığını belirtti. Küresel finans devlerinden Credit Suisse analistleri geçen hafta gerçekleştirilen yatırımcı toplantısının ardından hazırladıkları raporda TCMB’nin bu ayki toplantısında 3 aydır devam eden faiz indirimlerine ara verilebileceğine işaret etti.

Credit Suisse analistleri Türkiye TCMB Başkanı Kavcıoğlu’nun geçen hafta gerçekleştirilen yatırımcı toplantısında 16 Aralık’ta faiz indirimi olmama olasılığının arttığını söylediğini belirtti.

Raporda, TCMB Başkan Yardımcısı Mustafa Duman’ın Para Politikası Kurulu’nun faiz indiriminin devam edip etmeyeceğine yönelik kararını 16 Aralık’ta vereceğini söylediği fakat Başkan Kavcıoğlu’nun araya girerek “16 Aralık’taki toplantıda faiz indirimi yapılmaması olasılığı arttı” dediği belirtildi. Ancak toplantının ilk yarısına katılan Türk yatırımcılar faiz indirimi olasılığı azaldı diye bir referans verilmediğini aktardı. Tera yatırım baş ekonomisti Enver Erkan “TCMB toplantısında, en azından bizimle olan, faiz indirimi olasılığı azaldı diye bir referans verilmedi. Credit Suisse eğer bu mesajı aldıysa, yabancılarla olan toplantıda söylenmiş demek ki. Zaten yerliye ayrı, yabancıya ayrı neden ekonomist toplantısı yapılır, anlamış değilim” dedi.

'AMAÇ TERS KÖŞE YAPMAK MI?'

Merkezin yatırımcı toplantısının ardından raporlarını değerlendiren ekonomistler amacın ters köşe yapıp dövizi satışa geçirmek mi olduğunu sordu. Ekonomist İris Cibre “Türk yatırımcılar toplantıya ilk yarıda katıldı. Yabancılar 2. yarıda ayrı toplantı gerçekleştirdi bir not düşeyim... Merkez Bankaları tarihinde bu kadar kısa aralıklarla sinyal değiştiren bir banka yoktur herhalde. ‘Dar bir alanımız var. Yapılmama olasılığı arttı.’ Amacınız nedir? Ters köşe yapmak mı? Merkez Bankaların görevi fiyat istikrarıdır, piyasaları manipüle etmek değil” dedi. Sosyal medya hesabından değerlendirmede bulunan ekonomist Mustafa Sönmez ise “Bu ‘adi bir numara’ gibi geliyor bana. Faiz artırılacakmış duygusu yaratıp, dövizi satışa geçirmek. 16 Aralık gelince de “şaaak “ diye faizi indirmek. Erdoğan, bu kadar faize verip veriştirmişken faiz artışına, ya da pas geçmeye izin verir mi? Sanmıyorum” paylaşımını yaptı.

'KURDAKİ HAREKETLİLİĞİ FAİZE BAĞLAMAK YANLIŞ'

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay Meclis Genel Kurulu’ndaki bütçe sunumunda, kurda yaşanan hareketliliğin politika faizine bağlanamayacağını, ülkenin Döviz ihtiyacını en aza indirecek dayanıklı bir ekonomik yapı kuracaklarını söyledi. Son günlerdeki kur hareketlerinin, ekonominin gerçeklerine uygun olmadığını ifade eden Oktay “Bu manipülasyon girişimlerinin bize olduğu kadar, bunu yönlendirenlere de giderek artan bir maliyeti vardır ve bu sınama, ekonomi üzerinden ülkemize sözde diz çöktürmek isteyenler için de sürdürülebilir değildir. Kurlarda yaşanan hareketlenmeyi sadece faize bağlamak son derece yanlıştır ve Türkiye’nin büyüme, ihracat, cari denge ve mali disiplinde sahip olduğu başarıyı yok saymak anlamına gelir” dedi. Oktay salgının getirdiği olağanüstü koşullarla birlikte pek çok ülkede de politika faizinin enflasyon altında yer aldığı bir dönemden geçildiğini kaydetti.

MEVDUAT ORANLARI YILIN EN DÜŞÜK SEVİYESİNDE

Faiz indirim döngüsünün mevduat faizleri üzerindeki etkisi devam ediyor. 3 aya kadar vadeli TL mevduatlarda ortalama faiz Aralık 2020’den beri en düşük seviyeye indi. Mevduat faizlerinde düşüş ivmesi bir yılın en düşük seviyesine ulaştı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre 3 aya kadar vadeli TL mevduatlarda ortalama faiz yüzde 16’nın altına geriledi. Böylelikle mevduat faizlerinde ortalama faiz Aralık 2020’den bu yana en düşük seviyeye geldi. Bloomberg HT’ye göre 6 aya kadar vadeli TL mevduat hesaplarında ortalama faiz yüzde 17’nin altını görürken, 1 yıla kadar vadesi olan mevduatlarda ise yüzde 14’nin altı kaydedilmiş oldu. TCMB’nin faiz indirim döngüsüne başladığı dönemde 3 aya kadar vadeli TL mevduatlarda ortalama faiz yüzde 19 civarında seyrediyordu.

TÜRK LİRASI’NIN REEL DEĞERİ EN DİBE GERİLEDİ

Merkez Bankası verilerine göre Türk lirası, tarihin en düşük reel değerine geriledi. Ekim ayında 60,37 seviyesindeki reel efektif döviz kuru, kasım ayında 54,33 oldu.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, kasım ayına ilişkin Reel Efektif Döviz Kuru Endeksi’ni açıkladı. Buna göre; TÜFE bazlı Reel Efektif Döviz Kuru Endeksi, kasım ayında da düşüşünü sürdürdü ve 54,33 ile kayıtların başladığı 1994 yılından bu yana en düşük değere geriledi. Reel efektif kur, bir önceki dip seviyelerini haziran ayında görmüştü. Temmuz, ağustos ve eylülde sınırlı yükselen reel efektif kur, eylül ayından itibaren yeniden düşüşe geçmişti. TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru, ekimde 60,37’den 60,11’e revize edildi.

‘İNDİRİM OLASILIĞI AZALACAK DİYE BİR MESAJ ALMADIM’

Merkez Bankası’nın yatırımcı toplantısında yerli yatırımcılar kısmına katıldığını ve faiz artırımı gibi bir mesaj verilmediğini aktaran İnfo Yatırım Genel Müdür Yradımcısı Mert Yılmaz “TCMB toplantısına ben de katıldım. Başkanın anlattıklarından Aralık ayı için bir mesaj almadım. Hele faiz indirimi yapma olasılığı azaldı şeklinde hiç. Sınırlı alan vurgusu zaten PPK metninde de vardı. Benim anladığım 2022’nin ilk yarısını için faiz indirimi düşünülmediği” ifadelerini kullandı.

SINIRLI ALANIMIZ KALDI

TCMB’nin yerli yatırımcılar toplantısında yapılan sunumda faiz indirim için sınırlı alanın kaldığı ve bu alanı büyük ölçüde bitirildiği ifadeleri ön plana çıkarak “Firmalarımızın yatırım iştahı ve istihdam beklentileri geçmiş yıllara göre oldukça yüksek seviyelere gelmiş durumda. Cari işlemler dengesi Ağustos ve Eylül aylarında fazla verdi ve yıllıklandırılmış cari işlemler dengesindeki iyileşme belirginleşerek devam etti. Ticari krediler büyüme oranı yıllık yüzde 8 ile geçmiş yıl ortalamaların oldukça altında seyretmektedir. Mevcut para politikası duruşumuzun 2022 yılının ilk yarısında birikimli etkilerini gözlemleyeceğiz. İndirim için sınırlı alanımız kaldı. Bu alanı büyük ölçüde bitirdiğimizi düşünüyorum. Cari işlemler dengesinde kalıcı bir iyileşme için yatırımları destekleyecek, ihracatı artıracak ve ithalatı sınırlayacak uygulamaları ve politikaları önemli görüyoruz. Reeskont kredilerinin sağladığı imkanlar da bu alanlara destek verecektir. Rezervlerimiz son dönemde istikrarlı bir artış eğilimine girdi. Kararlı bir şekilde rezervlerimizi artırmaya devam edeceğiz. Döviz piyasasında gerçekçi olmayan, sağlıksız fiyat oluşumu var, TCMB yüksek volatiliteye müdahale edebilir” açıklamalarında bulunuldu.

‘TOPLANTILARIN KAPALI YAPILMASI SIKINTILI BİR UYGULAMA’

Bilkent üniversitesi öğretim görevlisi ve TCMB eski başekonomisti Hakan Kara “TCMB PPK üyelerinin mesaj verdiği yatırımcı toplantılarının kapalı yapılması sıkıntılı bir uygulama. Bu formatta devam edilecekse toplantıların canlı yayınlanması gerekir. Yabancılarla yapılan toplantıda üyelerden birinin faiz indirim olasılığının azaldığını söylediğini farklı kaynaklardan ben de duydum, ne kadar ciddiye almak lazım o ayrı mesele. Şeffaflık olmayınca böyle kulaktan kulağa aktarılan bilgilerle gürültü düzeyinin artması kaçınılmaz” dedi.