Kamu bankalarının tüketici kredilerinde faizleri aşağı indirmesiyle piyasa hareketlendi. Konut, taşıt ve ihtiyaç kredilerinden oluşan tüketici kredileri geçen yıldan bu yana hızla yükseliyor. 14 Temmuz 2019 tarihi itibariyle 401 milyar 984 milyon lira olan tüketici kredisi borçları, 12 Temmuz 2020 tarihi itibariyle 603 milyar 60 milyon liraya kadar yükseldi. Son 12 ayda sadece tüketici kredileri değerlendirildiğinde artan kredi hacmi 201 milyar 76 milyon lirayı bulmuş durumda.

Çekilen krediler bir yandan tüketici borçluluğunu diğer yandan da piyasadaki talebi artırıyor. Böylece özellikle konut ve geçen yıl zor günler yaşayan otomotiv sektörü nefes alıyor. Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) verilerine göre geçen yıl haziran ayında 36 bin 24 adet sıfır otomobil satılırken, bu sayı bu haziran ayında 57 bin 67’ye yükselmiş durumda. Bu artışta ikinci el otomobil fiyatlarındaki artış kadar faizlerin düşmesinin de önemli payı oldu. Geçen yıl temmuzun ikinci haftasında ortalama yüzde 27,7 olan taşıt kredisi faizi bu yılın aynı döneminde yüzde 11,7’ye gerilemiş durumda.

Ancak taşıt piyasasındaki hareketlenmeden yalnızca otomobil distribütörleri faydalanmadı. Otomobildeki fahiş orandaki Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) sayesinde hazinenin vergi gelirleri de arttı. Böylece kamu bankalarının dağıttığı taşıt kredileri büyük oranda yine kamunun kasasına girmiş oldu.

Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre geçen yıl Ocak-Haziran döneminde motorlu taşıtların satışında devletin kasasına 4 milyar 541 milyon lira girmişti. Bu yıl bu tutar 11 milyar 102 milyon lirayı buldu. Yılın ilk yarıları kıyaslandığında motorlu taşıtlardan toplanan ÖTV hasılatı yüzde 144 oranında artmış durumda. Bu gelişmede taşıt satışlarındaki artış kadar geçen yıl uygulanan ÖTV indirimi de etkili.

Önceki yılın 3,5 katı vergi toplandı

Öte yandan son aylarda motorlu taşıtlardan toplanan ÖTV hasılatı giderek artıyor. Bu yılın Haziran ayında motorlu taşıtlardan toplanan ÖTV 3 milyar 254 milyon lirayla bu alanda rekor kırmış durumda. Geçen yılın aynı ayında bu tutar sadece 892 milyon liraydı. Haziran ayları kıyaslandığında bu alanda toplanan ÖTV hasılatı yüzde 264 oranında arttı.

Önceki rekor 2017 Aralık'a aitti

3 milyar 254 milyon liralık vergi hasılatı, aynı zamanda bu alanda bir rekor kırıldığını da gösteriyor. Verilere göre daha önce bu tutarda tahsilat bulunmuyor. 2020 Haziran ayındaki vergi tahsilatını 3 milyar 64 milyon lirayla 2017 yılı Aralık ayı takip ediyor, bu alandaki 3’üncülük ise 3 milyar 3 milyon lirayla 2019’un Aralık ayına ait.

Geçen yılın haziran ayında taşıt kredisindeki yıllık faizler ortalama yüzde 27 seviyesindeyken, bu dönemde yüzde 11’e kadar geriledi. Böylece geçen yıl 36 bin adet sıfır otomobil satılırken bu yıl bu sayı 57 bine yükseldi

Ozan Gündoğdu/Birgün