Salgın döneminin dünya halklarına bırakacağı en önemli sorunlardan biri enflasyon. Türk halkının başı da Türkiye İstatistik Kurumu’nun ağustos verilerine göre tüketicide yüzde 19.85’i, üreticide ise yüzde 45.52’yi bulan enflasyon nedeniyle dertte. Yoksulluk, pahalılık her geçen gün artıyor. 

Cumhuriyet'ten Ali Can Polat'ın haberine göre önümüzdeki aylar için de bu konuda olumlu bir bekleyiş yok. Çünkü dünyada pandemi ile birlikte başlayan tedarik zincirlerindeki değişim, taşıma ücretlerindeki aşırı artış, Türkiye gibi hammaddede dışa bağımlı ülkeleri zora sokuyor.

Pandemi döneminde kapanan ülkeler önce iç tüketime yöneldi ve hammaddelerini stok yaptı. Bu da global hammadde krizinin başlamasına neden oldu. Diğer yandan uluslararası taşımaların yapıldığı konteynır fiyatları da patladı. Dünya Ticaret Örgütü’nün dün açıkladığı endekse göre konteynır ücretleri bir yılda yüzde 351 arttı. Çin’den Türkiye’ye 4-5 bin dolara gelen konteynırın fiyatı bugün 16 bin dolar. 

Navlun ve konteynır krizinin ancak 2023’te normale dönebileceğini söyleyen Deniz Ticaret Odası Meclis Başkanı Salih Zeki Çakır, “Fiyatlar çok hızlı artıyor. Temmuz ayında 12-14 bin dolar olan fiyat bugün 16 bin dolar bandına çıktı. Fiyat ne olursa olsun taşınmak zorunda olan zorunlu ürünler var. Artık kuru yük gemileri konteynırları alıyor. 

Bu adımlar işe yararsa önümüzdeki bir yıl içinde fiyatlarda bir düşüş bekliyoruz” diyor. 

Pandemi döneminin bu iki önemli sorunu Avrupa’dan gelen taleple canlanan imalat sanayiinde önemli bir handikap oluşturuyor. Bu sektörlerden biri beyaz eşya sanayii. 

ÇİP YATIRIMI ÇAĞRISI

Pandemi ile birlikte talebi artan beyaz eşyada en önemli sorun çip krizi. Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TÜRKBESD) Başkanı Can Dinçer, bu krizin kısa sürede sona ermesini beklemediklerini söylüyor. Türkiye’ye yapılacak çip yatırımlarını sevinçle karşılayacaklarını belirten Dinçer, şunları söylüyor:

“Dünyadaki tüm global oyuncular gibi ülkemizin ihracatçıları da konteynır yetersizliğinden olumsuz etkileniyor.”

Çip ve konteynır krizinin etkilediği diğer sektör ise otomotiv. Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği Başkanı Turgay Mersin, bu sorunun dünyadaki üretimi etkilediğini belirtiyor ve hem çip krizi hem de emtia fiyatlarındaki artışların bu sene yıllık beklenen üretimin yüzde 8-10’una yakın kayıp yaratacağını anlatıyor. 

Mersin’e göre üretimde bu krizlerin normale dönmesi bir yılı bulacak. 

MOBİLYADA FİYATLARI PATLATTI

Navlun fiyatlarından en fazla etkilenen sektörlerden birisi de mobilya sanayii. Mobilya Sanayicileri Derneği Başkanı Mustafa Balcı,“Konteynır krizi mobilya sektörünü çok daha fazla olumsuz etkiliyor. Çünkü navlun daha fazla. Ebatlar büyük ve geniş olduğundan daha fazla konteynıra ihtiyaç duyuluyor” diyor.

Sektörde, hammadde sıkıntısı nedeniyle 2021’in ocak ayından bu yana yaşanan fiyat artışlarının tüketiciye yansıdığını ve yaklaşık yüzde 60 artış olduğunu dile getiren Balcı, bu artışlar konusunda yerli üreticileri de eleştiriyor.

Türkiye’de sunta üreticisi firmaların hammadde krizi nedeniyle maliyetleri artsa da iç piyasaya aşırı yansıttıklarını dile getiren Balcı, “Mobilya sektöründe hammadde sorunu devam ediyor. MDF – sunta – sunta lamdaki sıkıntı had safhada ve fiyatlar aldı başını gidiyor. Sunta firmaları fiyatları kendi kafalarına göre belirliyorlar işin bir standardı kalmadı” diyor.