Corona virüsü salgınında üretim ve perakende ticarette yaşanan duraksama, bu hafta bazı markaların açılış kararı almasıyla birlikte yerini kademeli normalleşmeye bıraktı.

250 milyar TL'lik ciro ve 70 bin perakende satış noktasını temsil eden Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Yönetim Kurulu Başkanı Sinan Öncel, hiç kimsenin öngöremediği, 100 yılda bir karşılaşılabilecek bir salgınla karşı karşı karşıya olduklarına dikkat çekerken, normalleşmenin ise 2021 başına sarkabileceğini aktardı.

Öncel'le, en az yüzde 25 küçülme öngördüklerini vurguladığı perakende sektörünün durumunu ve geleceğini konuştuk:

SON PARAYLA ÇEKLER ÖDENDİ

– Geçen 1.5 aylık korona sürecini sektörünüz açısından süreci kısaca değerlendirir misiniz?

Perakendeci geride bıraktığımız süre boyunca bir yandan acil ödemelerini yapabilmek için kredi ararken, diğer taraftan alışveriş merkezi (AVM) yönetimleri ve mağaza sahiplerine derdini anlatmaya çalıştı.

BMD çatısı altındaki 384 markanın mağazaları 19 Mart'ta kapattı. Online satış dışında nakit akışı durdu. Perakendeci elinde kalan son kaynağı çalışanını, tedarikçisini mağdur etmemek ve vadesi gelen çekleri ödemek için kullandı.

Biz her biri ülkenin değeri olan firmalarımızı ayakta tutmaya, istihdamımızı korumaya çalışırken, AVM yönetimlerinin ve mağaza sahiplerinin kira derdine düşmelerini, haftalardır bu konuyu konuşmak zorunda kalmamızı çok acı buluyoruz.

– Yaşanan krizin derinliğini değerlendirebilir misiniz?

Hiç kimsenin öngöremediği, 100 yılda bir karşılaşılabilecek salgınla karşı karşıyayız. Tüm dünyanın sorunu olan salgının küresel ve yerel ekonomilerde ağır tahribatları olacak. Ticaretin normale dönmesi ise çok daha uzun zaman alacak hatta belki yılbaşını bulacak.

– Salgın sonrası satış ve tedarik zinciri alanlarında ne tür dönüşümler yaşanmasını öngörüyorsunuz?

Perakende alışverişte e-ticaretin payı çok hızlı şekilde artmaya devam edecek. Öte yandan önümüzdeki yıllarda yaşanabilecek olağanüstü gelişmeler için hem ulusal mevzuatlarda hem firmalar arası sözleşmelerde hem de kira kontratlarında artık ciro kirası yönünde uyarlamalar yapılmasının kaçınılmaz olduğunu düşünüyoruz.

AVM'LER KİRACI BULAMAYACAK

– Covid-19 sonrasında yeni bir iflas veya konkordato dalgası bekleniyor mu?

Süre uzar ve dayanışma olmazsa pek çok işletmede büyük sorunlar yaşayacağız. Eğer bu zor günlerde dayanışma ruhunu istenen ölçüde canlandıramazsak hem markalarımız hem de genel olarak ülke ekonomimiz için istenmeyen sonuçlarla yüzleşmek durumunda kalabiliriz.

Bugün dayanışmaya yanaşmayanların yarın mağazalarını kiraya verecek firma bulamayabileceklerini düşünüyoruz.

– Yılsonu için küçülme tahmininiz nedir?

Organize perakendenin cirosu son yıllarda cari fiyatlarla ortalama yüzde 12-15 büyüme kaydediyordu. 2020'ye de yine benzer bir büyüme hedefi ile başladık.

Ancak salgınla birlikte tüm planlarımız alt üst oldu. Mevcut durumun haziran sonuna kadar devam etmesi durumunda perakendede en az yüzde 25 küçülme öngörüyoruz.

Sayime Başçı/Sözcü